Tevhide hadim düşünceye tefekkür der Kur’ana işte ayet:Göklerin ve yerin egemenliği üzerinde, Allah’ın yarattığı her bir nesne üzerinde ve kendi ecellerinin yaklaşmış olabileceği hususunda hiç kafa yormadılar mı? Ona değilse hangi söze inanacaklar?”(A’raf/185)
Esmayı düşünmek… Etkisini düşünmek….helak olan kavimleri sebeblere bağlar göz ehli…ama öz ehli… KAHHAR isminin etkisidir bu der…esmayı anlamak..marifetullaha sahip olmak içindir tefekkür.. Yaklaşmadır tefekkür.
Tek vahdete hadim akıl tefekkür eder…kur’ana göre. Tek esmaya hadim akıl tefekkür edebilir…yani akli selim, bozulmamış akıl…şeytana esir düşmemiş akıl. Felsefecinin düşüncesini tefekkür saymaz Kur’an. Bozguncunun düşüncesini tefekkür saymaz.Kalbi mühürlenmişin düşüncesi felsefedir tefekkür denilemez ona… Müşrik aklını şirke hadim eder. Mü’min tevhide hadim eder…ve ödülü çok büyüktür tefekkürün…
Eserden müessire ulaşmaktır tefekkürdeki amaç… Eser çok mükemmel ama sebebler sıradan…ve çok aciz sebebler…eser çok büyük iradeyi kudreti ilmi gerektiriyor…
Yaratılmışların boşa yaratılmadığını anlama amaçlı düşüncedir tefekkür…işte ayet: “Göklerin ve yerin yaratılışında, gece ile gündüzün farklı oluşunda aklıselim sahipleri için elbette ibretler vardır./Onlar ayakta dururken, otururken, yatarken hep Allah’ı anarlar; göklerin ve yerin yaratılışını düşünürler (ve şöyle derler:) “Rabbimiz! Sen bunu boş yere yaratmadın, seni tenzih ve takdis ederiz. Bizi cehennem azabından koru!(Al-i İmran/190-191)
Tefekkür, İslam dininde günahlarını, kainatı, varlıkları, doğayı, yaratıkları, kendini ve Allah’ı düşünmek,fakat zatını değil. ve O’nun yarattığı varlıklardan, kainattaki eşsiz mükemmellikteki düzenden ders çıkarmak demektir.
Allahın zatını tanımak değil esmayı tanımak amaçlı düşüncedir tefekkür… İşte ayet:”Yeryüzünü enine boyuna uzatan, onda sabit dağlar ve ırmaklar meydana getiren, orada meyvelerin her birinden çifter çifter yaratan O’dur. Geceyi de gündüzün üzerine O bürüyüp örtüyor. Düşünen insanlar için şüphesiz bütün bunlarda ibretler vardır.”(Rad/3)
Çobana bir alim sormuş.Allah var mı.var demiş çoban…delil göster denilince şöyle cevap vermiş… “Ben olmasam “bu sürü dağılır… Allah olmasa şu gökteki varlıklar dağılırdı der… Allahı tanıt der Alim çoban cevaben…şu koyun beni tanıtabilirse ben de Allahı tanıtırım der…
Tefekkür, bazen insanın kendi yaşamını değerlendirmesi anlamına da gelmektedir. Yani tefekkür nedir sorusu, insanın kendiyle yüzleşmesi olarak da açıklanabilir. İnsanın günahlarını düşünmesi, yaptığı hataları hatırlaması da bir tefekkürdür. Ve bu hatalardan bir ders çıkararak, onların tekrarına düşmemek, tefekkürün içerdiği kavramlardır.
Müşrikin aklı şirke hadim akıl…”gökten su indirenin Allah olduğuna şahitlik edemez…”şirket işi sanar bunu da…sebebleri de abartır…ama vahdete aşık bir akıl Kur’ana şahitlik eder varlık kitabını okudukça işte tefekkür varlık kitabını okumasıdır vahdet aşığı aklın…işte ayet…Allahla bağ kuramayan akıl veya bir şirketle bağ kuran akıl eksik tefekkürlüdür. Kamil bir tefekkür Allahla bağ kurma halidir… Tevhit şarhoşu olma halidir…zikirdir fikirdir…kulluktur…Akla şükürdür… Göz değil öz ehlinin düşüncesidir … halidir tefekkür…işte ayet”.Gökten su indiren O’dur. Ondan hem kendiniz için içecek su hem de hayvanlarınıza yedireceğiniz bitkiler verir./Allah o su ile size ekin, zeytin, hurma, üzüm ve daha türlü türlü ürünler de bitirir. İşte bunda düşünen bir topluluk için büyük ibret vardır.(Nahl/10-11)
Evet…Tefekkür, bazen insanın kendi yaşamını değerlendirmesi anlamına da gelmektedir. Yani tefekkür nedir sorusu, insanın kendiyle yüzleşmesi olarak da açıklanabilir. İnsanın günahlarını düşünmesi, yaptığı hataları hatırlaması da bir tefekkürdür. Ve bu hatalardan bir ders çıkararak, onların tekrarına düşmemek, tefekkürün içerdiği kavramlardır.
Evet tefekkürde kalbe şifa vardır… Kalbi titretir tefekkür…işte ayet:”Ey insanlar! Rabbinizden size bir öğüt, kalplerdeki hastalıklara bir şifa, inananlara bir rehber ve rahmet gelmiştir.”(Yunus/57)
Kur’an düşünmeyi emrediyor… Akletmeyi emrediyor…İzinli sahayı da çiziyor: İşte ayet: Ve rabbin bal arısına şöyle ilham etti: “Dağlardan, ağaçlardan ve insanların kurdukları çardaklardan kendine yuvalar edin./Sonra her türlü besleyici ürünlerden ye; rabbinin koyduğu kanunlara boyun eğerek çizdiği yollardan git!” Onların karınlarından, farklı renk ve çeşitlerde şerbet (kıvamında bir sıvı) çıkar ki onda insanlara şifa vardır. İşte bunda da düşünen bir topluluk için açık delil bulunmaktadır.(Nahl/68-69)
Çobanın dediği gibi de….”şu koyun beni tanıtabilirse ben de Allahı tanıtırım “İlmimiz bir sınırda kalmaya mahkum… İmkan ölçüsünde tefekküre hadim olalım…marifetullaha sahip olalım…Tefekkür gafleti yırtar…şirki yok eder…şifadır…panzehirdir…İlim kapısıdır…Kur’ana şahitliktir…şehadettir…Miractır…teslimiyetin sermayesidir…Kesbdir…Kulluktur…
