Kadın sigortalılar ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başladıkları tarihten sonra üç defaya mahsus olmak üzere, Torba Kanun öncesi iki çocuk ile sınırlandırma bulunmaktaydı, her doğum için doğum tarihinden itibaren geçen en fazla iki yıllık süreleri, bu sürede adlarına prim ödenmemiş olması kaydıyla ve çocuklarının yaşaması şartıyla doğum borçlanması yapabilmektedir.
Doğumdan sonra iki yıldan daha az bir süreyi çalışmadan geçirmiş ise bu süreler de borçlanılabilmektedir. Sigortalı olarak çalışmaya başladıktan sonra ilk doğumunu yapan ve iki yıllık süre dolmadan ve sigortalı olarak tekrar çalışmaya başlamadan ikinci doğumunu yapan kadın sigortalı, ilk doğumdan ikinci doğuma kadar geçen süre ile ikinci doğum için borçlanabileceği iki yıllık sürenin toplamı kadar geçen süreyi borçlanabilecektir. Yine üçüncü doğum için de aynı süreç işlemektedir.
Sigortalılar çeşitli iş kanunları (854, 4857, 5953 ve diğer iş kanunları) gereğince kullandıkları ücretsiz doğum ya da analık izin süreleri işyerinden alacakları belgeler, doğum öncesine ve sonrasına ilişkin almış oldukları raporlarla SGK’ya başvurmaları halinde borçlanabilmektedir.
Sosyal Güvenlik Kurumu 11.12.2014 tarihinde yeni genelgesini yayınladı. Buna göre tarım sigortalılarından 4/a (SSK) kapsamında çalışması olmayanlar da doğum borçlanması yapabilecektir. Yine banka sandığına tabi olan kadın sigortalılar bu çalışması sona erdikten sonra 4/a (SSK), 4/b (Bağ-Kur) ve 4/c (Emekli Sandığı) tabi sigortalılığı bulunanlar SGK’ya müracaat ederek borçlanma yapabileceklerdir.
Torba Kanun ile birlikte 4/b (Bağ-Kur) ve 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında sigortalı olan kadınlar doğum borçlanması yapabileceği düzenlenmiştir.
Torba Kanun düzenlemeleri ile birlikte;
4/a (SSK), 4/b (Bağ-Kur) ve 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında doğum borçlanması talebinde bulunan kadın sigortalının borçlanma işleminin yapılabilmesi için doğumdan önce;
– 4/a (SSK) kapsamında tescil edilmiş ve adına kısa veya uzun vadeli sigorta kollarına tabi prim bildirilmiş/tahakkuk etmiş olması,
– 4/b (Bağ-Kur) kapsamında prim ödemesine bakılmaksızın tescil edilmiş/tahakkuk etmiş olması,
– 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında tescil edilmiş olması gerekmektedir.
Birden fazla çocuğu için borçlanma talebinde bulunan sigortalıların tercih ettikleri doğumları ya da yine tercihleri doğrultusunda en fazla borçlanılacak süreye imkan veren doğumları borçlandırılabilmektedir.
Doğum borçlanması yapılabilmesi için doğumdan önce tescil şartının gerçekleşmiş olması gerekmekte olup, borçlanma statüsü sigortalının borçlanma müracaat tarihindeki talebine göre, müracaat ettiği tarihte herhangi bir çalışması olmayan sigortalıların ise en son sigortalılık statüsü esas alınarak borçlanma statüsü belirlenecektir.
2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılarından (Tarım sigortalısı) daha önce 4/a (SSK), 4/b (Bağ-Kur) ve 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında sigortalılığı bulunmayanların borçlanılacak süreleri 4/a (SSK) kapsamında, 4/a (SSK), 4/b (Bağ-Kur) ve 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında sigortalı olanların ise son sigortalılık statüsüne göre borçlanma statüsü belirlenecektir.
506 sayılı Kanunun geçici 20 nci madde (Banka Sandığı) kapsamında sigortalılığı bulunup sigortalılığı sona erdikten sonra 4/a (SSK), 4/b (Bağ-Kur) ve 4/c (Emekli Sandığı) tabi sigortalılığı bulunanlar en son sigortalılık statüsüne göre borçlanma yapabilecektir.
Sandıklarda çalışması olup bu çalışması sona erdikten sonra doğum yapan kadınlardan daha 4/a (SSK), 4/b (Bağ-Kur) ve 4/c (Emekli Sandığı) tabi çalışması bulunanlar SGK’ya müracaat ederek borçlanma yapabilecektir.
Gerek Torba kanun düzenlemesi ile gerekse de 2014/32 sayılı SGK genelgesi ile kadın sigortalıların yaşadıkları doğum borçlanması mağduriyeti giderilmiş bulunmaktadır.
SGK bugüne kadar yazdığımız ve uzun bir süre yapmamak için ayak dirediği değişiklilere nihayet uygulamaya almıştır. Ancak halen sigortalılık öncesi doğumlar için borçlanma yapılamamaktadır. Bu hatadan da derhal dönülmelidir.
