SABAHATTİN ALİ’Yİ ANMAK
Başın öne eğilmesin
Aldırma gönül, aldırma,
Ağladığın duyulmasın
Aldırma gönül, aldırma.
SA
Kimdir Sabahattin Ali?
Sabahattin Ali kimdir? 25 Şubat 1907 tarihinde Edirne’nin Gümülcine Sancağına bağlı Eğridere’de doğmuş olan Türk yazar ve şairdir. Edebi kişiliğini toplumcu gerçekçi anlayışa dayandıran Sabahattin Ali, Cumhuriyet döneminde roman, öykü, şiir, oyun gibi türlerinde seçkin yapıtlar vermiştir. Sabahattin Ali, daha çok öykü türünde eserler verse de romanlarıyla ön plana çıkmıştır. Romanlarında uzun betimlemelerle ele aldığı sevgi ve aşk temasını, zaman zaman siyasi tartışmalarına gönderme yapan anlatılarla zaman zaman da toplumsal aksaklıklara yönelttiği eleştirilerle destekledi.
Sabahattin Ali’nin Yapıtları Nelerdir?
Sabahattin Ali’nin yapıtları arasında öykü, roman, şiir ve oyun türlerinde birçok yapıt bulunmaktadır. Değirmen (öykü, 1935), Kan (roman, 1937), Ses (öykü, 1937), İçimizdeki Şeytan (roman, 1940), Kuyucaklı Yusuf (roman, 1943), Yeni Dünya (roman, 1943) ve Sırça Köşk (öykü, 1947) isimli eserleri en ünlü ve önemli yapıtlarıdır.
Sabahattin Ali, Ülkemizde Neler Yaşadı?
Sabahattin Ali yaşamı boyunca birçok zorluk ve zıtlıklarla başbaşa kalmıştır. Yaşadığı dönemde Türkiye’deki siyasi, toplumsal ve kültürel değişimlere tanık olmuştur. Ayrıca yapıtları nedeniyle rejim tarafından baskı görmüştür. Son yıllarında Türk milliyetçiliğiyle tartışmalar yaşamış ve ölümü de gizemli bir şekilde gerçekleşmiştir.
Sabahattin Ali’yi Kim Öldürdü ve Nasıl Öldürüldü?
Sabahattin Ali’nin ölümü hala tam olarak aydınlatılamamıştır ve birçok tartışma konusu olmuştur. Ancak genellikle kabul edilen ve resmi olarak açıklanan bilgilere göre, Sabahattin Ali 2 Nisan 1948 tarihinde Kırklareli’nde öldürülmüştür. Olayla ilgili detaylar tam olarak bilinmemekle birlikte, Ali’nin kendisini Bulgaristan’a kaçırmak için yasadışı yollarla geçiş yaparken yakalandığı, tutuklandığı ve hapse atıldığı bilinmektedir. Sonrasında ise ölüme yol açan bir olayın gerçekleştiği kabul edilmektedir. Ancak Sabahattin Ali’nin ölümünün nedeni ile ilgili olarak farklı iddialar da bulunmaktadır.
Türk yazar ve şair Sabahattin Ali, kaçak yollarla Bulgaristan üzerinden Avrupa’ya geçmeye çalıştığı sırada, onu sınırdan geçirmesi için anlaştığı Ali Ertekin tarafından öldürüldü. Ali Ertekin verdiği ifadesinde Sabahattin Ali’nin elinde kitap olduğu sırada defalarca sopayla kafasına vurarak öldürdüğünü söyledi. Cinayeti işlemesinin sebebi olarak da milli hislerini öne sürdü. Ali Ertekin, işlediği cinayetten kaynaklı olarak idam cezası ile yargılanmış olsa da 4 yıla hüküm verildi.
41 yıllık kısa sayılabilecek yaşamına Kürk Mantolu Madonna, Kuyucaklı Yusuf, İçimizdeki Şeytan, Kağnı, Ses gibi çok önemli roman ve hikayeleri sığdıran Türkiye’nin yetiştirdiği en önemli yazarlardan Sabahattin Ali…
Evinde elektrik olmadığı için sokak lambasının altında kitap okuyan çocuk kimdir? derlerse
“O” deyin
Türkiye’de öğretmenlikten atılıp, dergisi kapatılıp, borç harç içinde yaşamış ve kamyonla nakliye işi yapmış bir devrimci
var mıdır? derlerse
“O” deyin
Türk edebiyatı dünyasına, dünya edebiyatını
ilk getiren kimdir? derlerse
“O” deyin
“Benim meskenim dağlardır” dedikten sonra, dağlarda kalan kimdir? derlerse
“O” deyin
Türkiye’de hapisten çıkması için, şiir yazılması istenen bir şair var mıdır? derlerse
“O” deyin
Öldürüldüğü sırada dahi kitap okuyan ve öldürüldükten sonra kitapları 15 yıl boyunca
yasaklanan tek şair ve yazar kimdir? derlerse
“O” deyin
Türkiye’de, cumhuriyet tarihinin faili belli ama mezarı olmayan ilk gazeteci kimdir? derlerse
“O” deyin
“O” Sabahattin Ali deyin…
Benim Aşkım
Bir kalemin ucundan hislerimiz akınca
Bir ince yol onları sıkıyor, daraltıyor;
Beni anlayamazsan gözlerime bakınca
Göğsümü parçala bak kalbim nasıl atıyor.
Daha pek doymamışken yaşamın tadına
Gönül bağlanmaz oldu ne kıza, ne kadına
Gönlüm yüz sürmek ister yalnız senin katına
Senden başka her şeyi bir mangıra satıyor.
Sensin, kalbim değildir, böyle göğsüme vuran,
Sensin Ülkü adıyla beynimde dimdik duran
Sensin çeyrek asırlık günlerimi dolduran;
Seni çıkarsam, ömrüm başlamadan bitiyor.
Hem bunları ne çıkar anlatsam bir dizeye?
Hisler kambur oluyor dökülünce yazıya
Kısacası gönlümü verdim Ulu Gazi’ye
Göğsümde şimdi yalnız onun aşkı yatıyor.
Sabahattin Ali’nin hapis yatmasına neden olan o şiir;
Hey ana vatandan ayrılmayanlar
Bulanık dereler durulmuş mudur?
Dinmiş mi olukla akan o kanlar?
Büyük hedeflere varılmış mıdır?
Asarlar mı hâlâ hakka tapanı?
Mebus yaparlar mı her şaklabanı?
Köylünün elinde var mı sabanı?
Sıska öküzleri dirilmiş midir?
Cümlesi beli der enelhak dese
Lâlâ taparlar mı koca terese?
İsmet girmedi mi hâlâ kodese?
Kel Ali’nin boynu vurulmuş mudur?
*
