Son yıllarda part-time veya çağrı üzerine çalışma gibi kısmi süreli sözleşmelerle başta öğrenci ve ev hanımı gibi çalışma yaşamı dışındaki kişilerin de istihdamına olanak sağlanmaya başlandı. Bu uygulama daha çok market, fast-food ve AVM’lerde pazarlama, kasiyerlik, tezgahtarlık, tanıtım elemanlığı gibi işlerde görülüyor.
İşte bu şekilde part-time çalışan kişilere sosyal güvenlik reformu ile birlikte isteğe bağlı sigorta primi ödeyerek eksik günlerini 30 güne tamamlayabilmelerine olanak sağlanmıştı. Ancak, gerek part-time çalışanların o an ekonomik olanaklarının yeterli olmaması ve gerekse de isteğe bağlı sigortaya ödenen primler Bağ-Kur sigortalılığına sayıldığından dolayı eksik günleri 30 güne tamamlamadıkları görülmektedir.
İşte halen TBMM’de komisyonlarda görüşülen torba kanunla part-time çalışanlara yeni bir hak geliyor. Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten sonraki sürelere ilişkin olmak üzere, 4857 sayılı Kanuna göre part-time iş sözleşmesi ile çalışan sigortalıların, kısmi süreli çalıştıkları aylara ait eksik süreleri borçlanılabilecek ve bu borçlanma 4/a (SSK) sigortalılığı kapsamında sayılacak.
Bu kapsamda borçlanılacak sürelere ilişkin genel sağlık sigortası primlerinin ödenmiş olması halinde, genel sağlık sigortası primi ödenmiş bu sürelere ilişkin borçlanma tutarı yüzde 20 oranı üzerinden hesaplanacak. Örneğin, ayda 10 gün part-time çalışan bir kişi, daha sonra 20 gün için borçlanma yapmak istediğinde, genel sağlık sigortası primi hariç 101,40 TL ödemesi gerekecek.
Part-time çalışanlar işsizlik primi ödeyebilecek
Yine part-time veya çağrı üzerine çalışma gibi kısmi süreli sözleşmelerle çalışanlara torba kanunla birlikte yeni bir hak daha getiriliyor.
4857 sayılı Kanuna göre part-time veya çağrı üzerine çalışma gibi kısmi süreli sözleşmelerle çalışanların istekleri halinde işsizlik sigortası primlerini kendileri ödeyebilecek. Buna göre, isteğe bağlı sigortalılardan SGK matrahlarının yüzde 3’ü oranında işsizlik sigortası primi ödemeleri gerekecek.
Eğer, işsizlik sigortası primini ait olduğu ayı takip eden ayın sonuna kadar ödememeleri halinde, o aya ait işsizlik sigortası primi ödeme hakkı düşecek.
Çırak ve öğrencilere sağlık yardımı
Meslekî Eğitim Kanununda belirtilen çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler hakkında iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık sigortası; meslek liselerinde okumakta iken veya yüksek öğrenimleri sırasında staja tabi tutulan öğrenciler hakkında ayrıca genel sağlık sigortası hükümleri uygulanacak.
Yapılacak bu düzenleme ile sağlık yardımı almasında sorunlar yaşanan çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler sağlık yardımından yararlanabilecek.
Ücretsiz izinde sağlık yardımı verilecek
4/a bendi kapsamındaki sigortalıların 4857 sayılı İş Kanununun 56 ncı ve 74 üncü maddeleri ile diğer iş kanunlarında ücretsiz izin sayılan süreler haricinde ayrıca bir takvim yılı içerisinde toplam bir ayı aşmayan ve işverenlerince belgelendirilen ücretsiz izin sürelerinde genel sağlık sigortalılıkları devam eder.
