Niteliksiz Edebiyat…

12 Eylül 1980 sonrası yazarlarının bir kısmı Türkiye gerçeklerine yüz çevirdi.

Toplumsal ve ulusal sorunları yazmadılar.

Eleştirmen Berna Moran’a göre bunların bir kısmı; Nazlı Eray, Latife Tekin, Orhan Pamuk, Bilge Karasu, Pınar Kür, Ahmet Altan, Hamdi Koç, Perihan Mağden, Duygu Asena, Elif Şafak, Hasan Ali Toptaş sayılabilir. (Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış, I, II, III, İletişim Yayınları, İstanbul, 1998.

Post modern romanlardı yazdıkları.

Özellikleri de; gerçekçilikten kaçış, nereye, polisiye kurgulara, fanteziye, oyuna, ucuz gülmeceye..

“Yeni Roman” diye adlandırılan bu anlatı türü, bize özgü değil, Batı’da ve Amerika’da 1960’lardan sonra ortaya çıkmıştır. Teorisyenlerdi kimlerdi?

Lyotard, Derrida, Foucault, Baudrillard, Fayerabent, Delauze, Guattari..

Çoğu yirminci yüzyılın ilk çeyrek sonunda, 1925 ve 1930 civarında doğup 1990′ larda ölmüş Fransız filozoflar, yazarlar..

Aydınlanmayı, akılcılığı, bilim ve bilgi sistemini, etik, ahlak ve estetik sanat ilkelerini reddetmişler,çarpıtıp yapısal bozuma uğratmışlar, gerçeklikten kaçınıp dil oyunlarına sığınmışlardır. (Mehmet Ulusoy, Çürümenin Estetiği, Berfin Yayınları, 2019, sayfa 228-229)

Post modern diye anılan bu yazarları, böylesine bilerek veya bilmeyerek, kapitalizme ve emperyalizme hizmet eden anlayışlara yönelten etkenler vardı.

İki dünya savaşı, faşizm, Sovyet Sosyalizmindeki bürokratik ve özgürlük daraltıcı anlayışlar, 68

devriminin yenilgisi, Lacan, Nietzsche ve Heidegger gibi filozoflara inen felsefi ve psikolojik anlayışlar..

Sanatçı birey ve yazar, içinde yaşadığı toplumsal gerçekliği, daha ileri bir toplum yönünde değiştirici adımlarla var olmalıdır.

Peki çok kısa bu özette nitelikli edebiyata değinmeyecek miyiz?

Vurgulayacağız elbette:

Jack London’dan Gorki’ye, Tolstoy’a, Nazım’dan, Sabahattin Ali’ye, Orhan Kemal, Suat Derviş, Şevket Süreyya Aydemir, Aziz Nesin, Rıfat Ilgaz, Ahmed Arif, Sait Faik, Hemingway ve niceleri..

Edebiyatta toplumcu, nitelikli eserleri daha geniş yazmaya devam edeceğiz.

Sevgiyle..