28 Nisan 2017 tarihli 2015-19 Sayılı SGK genelgesiyle, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kayıt dışı istihdam işlemlerine ilave düzenlemeler yapılmıştır. Bu son düzenlemeye göre, 1774 Sayılı Kimlik Bildirme Kanunu’na göre verilmesi gereken kimlik bildirim formunun işverence onaylandığı tarih ile işverence SGK’ ya verilen işe giriş bildirgesinde belirtilen işe giriş tarihi arasındaki 10 günlük farka bakılarak işe giriş tarihi tespit edilecektir.
***
Kimlik bildirmek bir zorunluluk!
1774 Sayılı Kanun’un ikinci maddesine göre; otel, motel, han, pansiyon, bekar odaları, günübirlik kiralanan evler, kamp, kamping, tatil köyü ve benzeri her türlü, özel veya resmi konaklama yerleri ile özel sağlık müesseseleri, dinlenme ve huzur evleri, dini ve hayır kurumlarının sosyal tesislerinin sorumlu işleticileri, müesseselerinde sürekli veya geçici olarak çalıştırdıkları kimseleri ve bunların ayrılışlarını, örneğine uygun kimlik bildirme belgesi doldurarak, 24 saat içinde bağlı oldukları en yakın kolluk örgütüne bildirmek zorundadırlar. 1774 Sayılı Kanun’un altıncı maddesine göre, yukarıda sayılanlar dışında kalan her çeşit ticaret ve sanat amacı güden iş yerlerinde çalışanlar ve buralarda her türlü barındırmalar için iş yerlerinin sorumlu işleticisi tarafından örneğine uygun kimlik belgesi doldurularak üç gün içinde genel kolluk örgütüne verilmesi zorunludur.
2008 yılından beri, sürekli veya geçici olarak çalışanlara ait kimlik bilgileri, genel kolluk kuvvetlerince ilgili Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı il müdürlükleri veya merkez müdürlüklerine bildirilmektedir. Bu bildirimlerin temel gerekçesi, SGK Kayıt dışı İstihdam Servisi tarafından sigortalıların işe giriş tarihlerinin gerçeği yansıtıp yansıtmadığını kontrol etmektedir.
Kimlik bildirmekle zorunlu olan işverenlerin, bu yükümlülüklerini yerine getirmemelerini nedeniyle idari yaptırımlar karşılaşmaları mümkündür. Kimlik bildiriminde bulunmayan işletmelere 2017 yılında 456 TL idari para cezası verilmektedir.
***
Kimlik bildirme ile işe giriş tarihinin tespiti nasıl yapılıyor?
Kayıtdışı istihdamın tespit işlemlerine yönelik hazırlanan 2015-25 Sayılı Genelgede, sigortalıların işe giriş tarihlerinin kimlik bildirme formu esas alınarak belirleneceği ifade edilmiştir. Buna göre uygulamada aşağıda belirtilen uygulamalar yapılmaktadır:
a. Kimlik bildirme formun işverence onaylandığı tarihten önceki bir tarih işe başlama tarihi olarak belirtilmiş olsa dahi, formun işverence onaylandığı tarih esas sigortalı “işe başlama tarihi” olarak kabul edilmektedir.
b. İşe başlama tarihi ile SGK tarafından bildirilen işe başlama tarihi aynıysa veya SGK tarafından bildirilen işe giriş tarihi daha önceyse SGK tarafından bildirilen işe giriş tarihi esas kabul edilmektedir.
Bununla birlikte 2017-19 Sayılı Genelgeyle yapılan ek düzenlemelere göre; aşağıdaki yeni uygulamalara başlanılmıştır:
1- Kimlik bildirme formunun işverence onaylandığı tarihi takip eden gün ile yasal süresinde olmak şartıyla SGK’ ya verilmiş işe giriş bildirgesinde belirtilen işe başlama tarihi arasında 10 gün veya daha az bir sürenin bulunması halinde işe giriş bildirgesinde yer alan işe başlama tarihi esas alınarak işlemler yürütülecektir.
2- Aynı şekilde, yasal süresinde olmak şartıyla SGK’ ya verilmiş işten ayrılış bildirgesinde belirtilen işten ayrılış tarihi ile kimlik bildirme formunun işverence onaylandığı tarihten önceki gün arasında 10 gün veya daha az bir sürenin bulunması halinde işte
