Çevreye uyum sağlayan, değişik özellikler taşırız. Bu özellikleri, genelde olumlu yönüyle yaşantımıza uyarlarız. Yıllar sonra karşılaştığın, arkadaşının değişime uğrayan özelliklerine şaşırırsın. Hatta onu tanıyamazsın bile. Değişim görülen kişiler, bir süre toplumla uyum problemi yaşar.
Bazı kişilerde çevresel özellikler, ihtiras ve hırs gibi iyi olmayan karakterini bastırdığını ve böylece kötü özelliklerden, kurtardığını zanneder. Halbuki bastırılmış özellikleri, farklı sosyal ve kültürel ortamlarda, yine de ortaya çıkabilir.
Sonradan elde edilen, karakter değişimini iyi ve kötüye yöneliş olarak da ele almak mümkündür. Yani karakter değişimi süreklilik arz eder. Onun için insanlar, her yaşta kişiliğine yeni karakterler katabilir. Böylece kişiliğini, daha üstün niteliğe çıkarabilir. Kişiliğinin kabul ettiği oranda, değişime katılır. Bu durumda hissi düşünenimiz, duygusallığı ön plana aldığı için, problemi sağlıklı değerlendiremez.
Bugün siyasi arenada kendine yer bulan, uzaktan kumandalı ve beyni takıntılı figüranlar, aradığını elde edemeyince, başka yönlere meyleder. Toplum bunları alkışlar. Benden ise alkışlarım, mantığı aklını kullanan için hiç de uygun değildir.
Yaşantısındaki değişimle, sosyal durumu farklı hale gelenler, farklı davranacak ve uyum için problem yaşayacaktır. Fakat “aynı tavanın balığıyız,” anlayışı bozulacaktır.
Sosyal yapıya dahil ettiğimiz, anlayışın farkında olmadığımız bir gelişimi yaşantımızda anlamak olasıdır.
Değişimle elde edilen özellikler, güzele de yönelikse, toplumda sevilen ve kabul gören bir karakter olarak kalıcı hâle gelebilir. Böyle bir ruh hâline sahip olmak, kişilere yeni değerler kazandırır.
Kişilikli bireyler, sanat ve bilimi kendi akıl yoluyla kullanacağı için, insanlık adına başarılı olacaktır. Ruhun derinliğine yeni bir şekil katacaktır. Kişi ruh ve bedenin ilerlemesinde bir takım çevresel etkiler, geçirmiştir. Bu geçişler karakter değişiminin gerçekleştiğini gösterir.
Çevresel olan uyarılar, karakter belirleyicilerine olan etkisi sonucu, yeni özelliklere sahip olabilir. Sahip olduğu özelliği korumak, için çalışmak ve oluşan düzeni devam ettirmek gerekir.
Böylece hâlinden memnun insan tipi gelişecektir.
Hasan TANRIVERDİ
