İşyerlerinde daha sağlıklı ve güvenli bir ortam oluşturmak ve çalışanları iş kazaları ve meslek hastalıklarından korumak, karşı karşıya bulundukları mesleki riskler ile bu risklere karşı alınması gereken tedbirleri öğretmek, iş sağlığı ve güvenliği bilincini oluşturmak amacıyla bütün çalışanlara iş sağlığı ve güvenliği eğitimi aldırmak gerekmektedir.
6331 sayılı Kanunun 17. maddesine göre işveren, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini almasını sağlar. Bu eğitim özellikle; işe başlamadan önce, çalışma yeri veya iş değişikliğinde, iş ekipmanının değişmesi hâlinde veya yeni teknoloji uygulanması hâlinde verilir.
Eğitimler, değişen ve ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak yenilenir, gerektiğinde ve düzenli aralıklarla tekrarlanır.
İşverenler, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri ile ilgili aşağıda belirtilenleri yapmakla yükümlüdür.
a) Programların hazırlanması ve uygulanmasını,
b) Eğitimler için uygun yer, araç ve gereçlerin temin edilmesini,
c) Çalışanların bu programlara katılmasını ve katılımların eğitim katılım tutanağı ile kayıt altına alınmasını,
ç) Program sonunda katılanlar için eğitim belgesi düzenlenmesini sağlar.
Eğitimde, genel konular, sağlık konuları, teknik konular ve diğer konular olmak üzere dört başlıkta olmalıdır. Eğitim, çalışanların kolayca anlayabileceği şekilde teorik ve uygulamalı olarak düzenlenmelidir. Eğitimler çalışanlara bireysel ya da gruplar halinde uygulanabilir.
İşverenin kendi belirleyeceği bir yöntem ile bireysel seviye tespiti yapılarak çalışanların eğitim öncesi seviyesi ve yönetmelikle belirlenen konular dışında almaları gereken eğitimler belirlenmelidir.
İş sağlığı ve güvenliği eğitimleri; çalışanlarda iş sağlığı ve güvenliğine yönelik davranış değişikliği sağlamayı ve eğitimlerde aktarılan bilgilerin öneminin çalışanlarca kavranmasını amaçlamaktadır.
İşe Başlama Eğitimi
İşveren, çalışan fiilen çalışmaya başlamadan önce, işe başlama eğitimi almasını sağlar. Bu eğitimler işverence veya işveren tarafından görevlendirilen bilgi sahibi ve deneyimli çalışanlarca verilebilir.
İşe başlama eğitimleri, temel eğitimlerin gerçekleştirilmesine kadar geçen sürede çalışanın tehlike ve risklere karşı korunmasını sağlayacak nitelikte olmalı ve uygulamalı olarak verilmelidir.
İşe başlama eğitimi her çalışan için en az iki saat olarak düzenlenir. Bu eğitimlerde geçen süreler temel eğitim sürelerinden sayılmaz.
Temel Eğitimler
İşveren, yönetmelikte belirtilen genel konular, sağlık konuları, teknik konular ve diğer konuları içerecek şekilde temel eğitimlerin çalışan işe başladıktan sonra en kısa sürede verilmesini sağlar.
Çalışma yeri veya iş değişikliği, iş ekipmanının değişmesi, yeni teknoloji uygulanması gibi durumlar nedeniyle ortaya çıkacak risklerle ilgili eğitimler ayrıca verilir.
İş kazası geçiren veya meslek hastalığına yakalanan çalışana işe dönüşünde çalışmaya başlamadan önce, kazanın veya meslek hastalığının sebepleri, korunma yolları ve güvenli çalışma yöntemleri ile ilgili ilave eğitim verilir.
Herhangi bir sebeple altı aydan fazla süreyle işten uzak kalanlara, tekrar işe başlatılmadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.
İş sağlığı ve güvenliği eğitimi değişen ve ortaya çıkan yeni riskler de dikkate alınarak aşağıda belirtilen düzenli aralıklarla tekrarlanır:
a) Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde yılda en az bir defa.
b) Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde iki yılda en az bir defa.
c) Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde üç yılda en az bir defa.
Çalışanlara Verilecek Temel Eğitimlerin Süresi
Çalışanlara verilecek temel eğitimler, işin devamı süresince belirlenen düzenli aralıklar içinde;
a) Az tehlikeli işyerleri için en az sekiz saat,
b) Tehlikeli işyerleri için en az on iki saat,
c) Çok tehlikeli işyerleri için en az on altı saat olarak her çalışan için düzenlenir.
Eğitim sürelerinin bütün olarak değerlendirilmesi esas olmakla birlikte bir saatten az olmamak kaydıyla işyerindeki vardiya ve benzeri iş programları da dikkate alınarak farklı zaman dilimlerinde de değerlendirilebilir.
6331 Sayılı İSG Kanununa Göre Uygulanacak İdari Para Cezası
Çalışanlarına iş sağlığı ve güvenliği eğitimi aldırmayan, 6331 sayılı Kanunun 17. maddesinde belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen işverenlere her bir aykırılık için çalışan başına ayrı ayrı olmak üzere 2023 yılında 3.138 TL idari para cezası uygulanacaktır.
