Mutlu olmak anlamlı bir hayat için yeterli mi?
Anlamlı hayat mutlu olmaya götürebilir mi?
Bunlar kişinin yaşamını başkalarının iyiliğine adadığını göstermez.
Anlam başka bir kategoridir.
Anlamlı yaşam, öznel olarak değerli olan etkinliklerle ya da ilişkilerle ilgilenmektir.
Sisifos efsanesi gibi yaşamak anlamlı değildir. Kayayı itmek, sonra geriye düşmesi, tekrar itmek, boşuna bir çaba..
Bazen hayatımızda bir şeylerin eksik olduğunu hissederiz. Ve bu sadece zevk değildir, başa çıkılması gereken daha zor bir şeydir.
İşte “anlam” bunu ifade eden sözcüktür. Amaç değil, anlam.
Doyumlu, yapmaya değer bir şey arayışındayız.
Hayatı mutluluk üzerinden düşünmek başka, anlam arayışı başkadır. Çıkar üzerinden düşünmek başka anlam başkadır.
Mutluluk, iyi bir yaşamın bir boyutu olabilir.
Ya da O kişi için her şeyin yolunda gitmesidir.
Hayatı iyi insan ve ahlak üzerinden düşünmek başkadır, anlam arayışı başkadır.
Kendimizi adadığımız, yaşamımızda merkezi ve derin bir rol oynayan kişisel olmayan toplumsal, bilimsel, sanatsal, sosyal etkinlikler hayatımızın anlamı olabilir..
Bir ekonomi politik makalesi yazmak, bir edebiyat veya felsefe denemesi yazmak,
ve buna çok çalışmak, bir iki taslak yazıp bunu daha iyi hale getirmek için sıkıca çalışmak, zahmetli, uykusuz saatler geçirmek, başınız ağrıyabilir, dünya bunu anlamayabilir, ama siz hep daha iyi bir iş ortaya koymak istersiniz, diyebilirsiniz ki, “bunu; edebiyata, felsefeye, ekonomi politiğe bağlılığımdan yapıyorum, iyi değerlerimden yapıyorum, gerçek arayışımdan dolayı yapıyorum..”
Anlam, sizi öznel olarak cezbeden, heyecanlandıran bir şeyi yapmaktır.
Yazarı yazısı, sözcükler, kitaplar heyecanlandırır, şarkıcıyı notalar, ressamı çizgiler, çiftçiyi toprağın kokusu..
Ancak tüm bu enerjiyi ve dikkati adadığınız şey, aynı zamanda nesnel olarak da değerlidir.
Toplumsal olarak faydalıdır.. Yaratıcı olmalı ve başkalarına faydalı işler olmalıdır.
Hayatın anlamı için, öznel ve nesnel değerlerin ikisi de bulunmalı ve bunlar uygun biçimde birbirleriyle bağlantılı olmalıdır.
Tutkunuzu bulun ve onu kovalayın.
Geleneksel başarıyı kovalamak değil, tutkunuzu arayıp bulun ve zamanı ona harcayın.
Ahlaklı olmanın yanında güzellik yaratan çalışmalar da olmalı, bilgiyi ilerletme, bilimsel ve felsefi araştırma, ve mükemmellik arayışı da olabilir.
Bir şeyi elinizden gelen en iyi şekilde yapmak, disiplin gerektirir.
Bir topluluğun, toplumun parçası olmak..
Değerli olan tüm etkinliğin kendisidir, sizi değerli ilişkilerin içine sokan etkinliktir.
Bir yanda hayatları çok zor geçen insanlar var..
Diğer yanda hayatına anlam katma şansı olan ve bunu boşa harcayanlarla değerlendirenler var.
Mutluluğu elde etmenin en iyi yolu onu çılgınca kovalamak değildir, sizin için gerçekten çok önemli olan uğraşı kovalayıp yakalamaktır.
Felsefi bakışta elbette anlam iyi bir yaşamın boyutudur.
Nasıl yaşamalıyızı düşünürken evrenin bütününü de unutmayız.
Anlam konusunu takıntı da yapmayıp arada bir üzerinde düşünelim.
Aşk, güzelin sevgisinden öte, güzelliği var etmektir.
