SGK, emeklilik için çırpınan annelerin doğum borçlanmasında sınıfta kaldı. Önce bir 300 gün tutturdular, sonra o olmadı sigortalılık tarihinden sonrasını borçlanmaya takıldılar, yakında onun da olmayacağını görecekler. Doğum borçlanmasını esasen erken emeklilik yolu olarak görüyoruz. Ancak, bazen doğum borçlanması geç de emekli edebiliyor. Özelikle isteğe bağlı sigortalıların doğum borçlanmasında çok mağduriyet yaşanıyor. Borçlanılarak hizmetten saydırılan süre sigortalılık süresinin hesabında, primi ödenen süre de prim ödeme gün sayısının hesabında dikkate alınır.
İsteğe bağlı sigorta primi öderken yapılan doğum borçlanmasının günleri, Bağ-Kur kapsamında değerlendiriliyor. Bu bağlamda doğum borçlanması kapsamında prim ödeyen ve erken emekli olmayı düşünen kadınların iyi bir emeklilik planlaması yapması gerekiyor. Aksi halde, borçlanma başvurusu yaptığı tarihte Bağ-Kur’lu sayıldıklarından borçlanmaları da Bağ-Kur’a sayılmakta ve bu durumda bazı sigortalıların son 7 yılda Bağ-Kur günü fazla olduğunda daha geç emekli olabiliyorlar. Doğum borçlanmalarında, borçlanılan sürelerin son sigortalılık statüsünde değerlendirilmesi halinde emekliliği tehlikeye girecek kişiler, borçlandığı süreler 4/a sigortalılık statüsünde sayılsın diye Bağ-Kur’lular işyerlerini bir yakınına devredecek, isteğe bağlı sigortalılar ise sigortalıklarını sonlandırarak bir işyerinde birkaç gün 4/a sigortalısı olduktan sonra borçlanma başvurusu yapacaklardır. Bu ise hem SGK açısından emek, iş gücü ve zaman kaybı, hem de sigortalılar için fuzuli iş ve işlem yükü altına girmeleri anlamını taşıyacaktır.
Özellikle 2008 yılının ekim ayından itibaren isteğe bağlı prim ödeyenlerin SSK yerine Bağ-Kur kapsamına alınması ileride mağduriyetleri daha da artıracak. Yargıtay’ın bu konuda verilmiş ve borçlanmaları fiili çalışma süresinden saymayan çok sayıda kararı vardır. Anneleri mahkeme kapılarında süründürüp, üstüne SGK’nın mahkeme masrafı ödemesinden kimseye yarar gelmez. Bu basit sorun idari yoldan çözülmelidir.
Doğum borçlanmasında tezatlar
SGK, emeklilik için çırpınan annelerin doğum borçlanmasında sınıfta kaldı. Önce bir 300 gün tutturdular, sonra o olmadı sigortalılık tarihinden sonrasını borçlanmaya takıldılar, yakında onun da olmayacağını görecekler.
Doğum borçlanmasında 5510 Sayılı Kanun 41. madde ‘borçlanılan süre son statüden sayılır’ diyor ama, SGK’nın 2008/111 sayılı genelgesinin 15. sayfasında “Örnek 2- İlk defa 15/03/1992 tarihinde 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendine tabi çalışmaya başlayıp 01/01/1999-01/01//2001 tarihleri arasında 2 yıllık doğumda geçen süresi bulunan sigortalı (B), 15/08/2007 tarihinde Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi sigortalı olmuş ve 11/03/2009 tarihinde de doğumda geçen süresini borçlanmak için Kuruma müracaat etmiştir. Bu sigortalının borçlanma işlemi 41 inci maddeye göre sonuçlandırılacak, borçlandığı süreler de hizmet ve kazanç olarak 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalılık süresi olarak değerlendirilecektir” deniyor. Aynı konuyu düzenleyen bir başka genelgede ise, 2010 / 106 sayılı genelgenin 5. sayfasında “Örnek 1- 10/11/1998-15/12/2000 tarihleri arasında 506 sayılı Kanuna, 5/1/2005 tarihinden itibaren ise 1479 Sayılı Kanun’a tabi sigortalı olan ve 10/3/2001-10/3/2003 tarihleri arasındaki doğum süresini borçlanan sigortalı (M)’nin bu süresi 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendine tabi sigortalılık süresi olarak dikkate alınacaktır” deniyor.
Örnekler aynı, önce SSK’lı çalışması var, sonra doğum, sonra Bağ-Kur, ama doğum borçlanması 2008/111 sayılı genelgesinde SSK’lı hizmet olarak değerlendirilirken 2010 /106 sayılı genelge ile bağ-kur hizmeti olarak değerlendiriliyor.
Emeklilik hesabında son 3.5 yılın dikkate alınması durumunda, bu gün isteğe bağlı ödeyen birçok kişinin emeklilik durumu tehlikeye girmiş olacak. 2010 / 106 sayılı genelge çıkana kadar doğum borçlanmasıyla kazanılan süreler 2008/111 sayılı genelge esas alınarak SSK’lı hizmet olarak değerlendirildi. Birçok kişiye bu yolla emekli aylığı bağlandı. Şimdi bu aylıklar tehlikeye girmiş oldu.
SGK 2010/106 sayılı yeni borçlanma Genelgesinde, “D- Borçlanılan Sürelerin Hizmet Olarak Değerlendirilmesi” başlıklı bölümü yürürlükten kaldırmış, doğum borçlanmalarında, borçlanılan sürelerin son sigortalılık statüsünde değerlendirileceğini açıklamış olsa da, eskiden yapılan borçlanmalarla ilgili belirsizlik devam etmektedir.
