Okurumuz Zülfiye Tanır, "Bağ-Kur prim borcu olan ve ödeyemeyen sağlık hizmetinden yararlanamıyor. Bizim dururumuzda ne yapılabilir?" diye soruyor.
Zorunlu GSS sigortalılığının 1 Ocak 2012 tarihi itibariyle yürürlüğe girmesiyle birlikte, çalışan-çalışmayan ayrımı kalmaksızın tümvatandaşlarımız sağlık güvencesi kapsamına girdi.
Ancak öyle bir kesim var ki, çalışmasına ve sigortalı olmasına rağmen sağlık yardımlarından yararlanamıyor. Sağlık yardımından yararlanamadığı halde de, faydalanmadığı süre için sigorta primi talep ediliyor. Kimden bahsettiğimizi merak etmişsinizdir. Bağ-Kur sigortalılarından bahsediyoruz. Bağ-Kur (4/b) kapsamındaki sigortalılar, bakmakla yükümlü olduğu kişisi olarak sağlık yardımlarından faydalandırılmıyor. Bağ-Kur'lular (4/b) hem kendileri hem de bakmakla mükellef oldukları eş ve çocuklarının sağlık yardımlarından yararlanabilmesi için,
– En az 30 günlük sigortalarının olması,
– 60 günden fazla prim borcu olmaması,
Şartları aranmaktadır.
Eğer Bağ-Kur sigortalılarının 60 günden fazla prim borcu varsa, kendileri ve eş-çocukları sağlık yardımlarından yararlandırılmıyor. Sadece 18 yaş altı çocukları sağlıktan yararlanabiliyor.
Eğer Bağ-Kur sigortalıları borçları için tecil ve taksitlendirme talebinde bulunup, taksitlerini düzenli olarak öderlerse sağlıktan yararlanıyorlar.
***
Eş ve çocuklar prim ödeyebilecek
4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı sayılanlardan 60 günden fazla prim ve prime ilişkin her türlü borcu bulunan ve tecil ve taksitlendirme talebi bulunmayan sigortalıların 18 yaş altı çocukları hariç olmak üzere bakmakla yükümlü olduğu kişilerden, genel sağlık sigortalısı olmak için talepte bulunanlardan, kanunun (60/g) bendi kapsamında tescil edilenler de prim ödeyebilecek. Ancak ödeme zorunlu değil, sadece GSS primi ödenmediği veya Bağ-Kur borcu ödenmediği ya da taksite bağlanmadığı sürece sağlıktan yararlanamayacaklar.
Bu durumda olanların bakmakla yükümlü olduğu eş ve 18 yaş üstü çocukları SGK'ya genel sağlık sigortalısı olmak için talepte bulunabilecekler. Bu nedenle bu kapsamdaki 4/b (Bağ-Kur) kapsamındaki sigortalı olanlardan 60 günden fazla borcu bulunan kişilerin bakmakla yükümlü olduğu eş ve 18 yaş üstü çocuklarının sağlıktan yararlanmayı talep etmeleri halinde mutlaka gelir testi yaptırmaları gerekiyor. Talepte bulunduktan sonra gelir testi için ikametlerinin bulunduğu sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarına başvurmaları halinde gelir tespiti sonuçlarına göre prim ödemek suretiyle veya primleri devlet tarafından karşılanmak suretiyle sağlık hizmetlerinde yararlanabilecekler.
1 Ocak 2012 – 30 Haziran 2012 dönemi için, aylık GSS primi, aile içindeki gelirin kişi başına düşen aylık tutarına göre;
1) Asgari ücretin üçte birinin (295.50 TL) altında ise GSS primleri devlet tarafından ödenecek,
2) Asgari ücretin üçte biri (295.50 TL) ile asgari ücret arasında ise, 295.50 X %12 = 35.46 TL,
3) Asgari ücret (886.50 TL) ile asgari ücretin iki katı arasında ise, 886.50 X %12 = 106.38 TL,
4) Asgari ücretin iki katından (1.773 TL) daha fazla ise, 1.674 X %12 = 212.76 TL,
olacaktır. GSS primleri ödenmez ise sağlık yardımı verilmeyecek.
***
SGK çifte kavrulmuş lokum peşinde
Burada tüm sosyal güvenlik yazarlarının eleştirdiği bu uygulamanın mutlaka değiştirilmesi gerektiğini belirtmeliyiz. Tabiri caizse, SGK çifte kavrulmuş lokum gibi Bağ-Kur'lulardan (4/b) iki kez prim istiyor. Hem Bağ-Kur'lulardan (4/b) normal sigorta primlerini talep ediyor, hem de Bağ-Kur'luların (4/b) eş ve 18 yaş üstü çocukları SGK'ya genel sağlık sigortalısı olarak tescil edilmeleri halinde GSS primi istiyor. Madem borçlu Bağ-Kur'lulara sağlık hizmeti verilmiyor, bu durumda sağlık primi de alınmamalıdır. İki kere sağlık primi alınmasının hiç bir kanuni dayanağı olmadığı gibi, yersiz ve yanlıştır. SGK'da burada maalesef iki kere prim almayacağına ilişkin hiç bir açıklama yapmamıştır. Ümit ederiz ki, SGK hep kendine yontan kurum olmaktan çıkar, biraz da vatandaşını, sigortalısını düşünen kurum olur.
