Yurt dışı taahhüt işleri ülkemizin önemli gelir kaynaklarından birisidir. Başta Rusya Orta Asya Cumhuriyetleri ve Körfez ülkeleri olmak üzere birçok ülkede köprü, otoyol, iş merkezi, otel, fabrika ve konut gibi çok sayıda projeyi yürüten Türk firmalarının en büyük sorununun işçilik maliyetlerindeki yükseklik nedeniyle rekabette zorlanması oluşturmaktadır. Çin ve Tayland gibi ülkelerdeki ucuz işgücü karşısında rekabet etmekte zorlanan Türk müteahhitlik sektörü için Torba Yasa’yla önemli bir değişiklik yapılıyor. Yurt dışında Türk işçi çalıştırmanın maliyetinin yükselmesi nedeniyle yurt dışında yürütülen projelerde Türk firmaları son yıllarda özellikle işçilik maliyetlerinin düşük olduğu Çin, Tayland, Vietnam, Bangladeş, Pakistan gibi ülkelerden temin ettikleri işçileri istihdam etmeye başladılar. İşte Torba Yasa ile yurt dışında taahhüt işleri üstlenen ve ülkemize ciddi oranda döviz girdisi sağlayarak ülke ekonomimizin gelişmesine katkı sağlayan müteahhitlik firmaları açısından önemli bir değişiklik yapılıyor.
01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanun, daha önce topluluk sigortası kapsamında sigortalı olmaları öngörülen yurt dışında taahhüt işinde çalışan işçilerin yalnızca kısa vadeli sigorta kolları ve Genel Sağlık Sigortası kapsamında olmasını sağlayarak bu işçileri çalıştırmanın maliyetini düşürmüştü. Topluluk sigortası döneminde topluluk sigortasının kapsamına göre %30’ların üzerinde bir sigorta primi maliyeti olan bu işçilerimizin maliyeti %14.5 düşürülerek işverenlerine %50’den fazla bir maliyet avantajı sağlanmış ve firmalarının yurt dışında rekabet edebilme olanakları artırılmıştı.
Yine Meclis gündeminde olan Torba Yasa ile bu defa yurt dışında taahhüt işinde çalışan işçilerin prime esas kazancı asgari ücretin 3 katı ile sınırlandırılmaktadır. Söz konusu düzenlemede; “Ancak, işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen sigortalıların sigorta primine esas günlük kazanç üst sınırı 16 yaşından büyük sigortalılara ait günlük kazanç alt sınırının üç katıdır” denilmektedir. Bu düzenleme ile yurt dışında taahhüt işinde çalışan bir mühendisin işverene maliyeti %50 azalacaktır. Örneğin 7 bin 500 TL ücretle çalışan bir mühendis için müteahhit firmalar 6.961.50 X %14.5 =1.009.42 TL SGK’ya prim ödemek zorunda iken yapılacak değişiklik ile 3213 X 0.145=465.89 TL prim ödeyecekler ve maliyetlerinde sağladıkları bu düşüş sayesinde uluslar arası piyasalarda rekabet şansları daha da artacaktır.
Sigortalılar açısından ise ödenen primlerin uzun vadeli sigorta kollarına etkili olmaması nedeniyle yaşlılık, maluliyet ve ölüm aylıklarında bir etkisi olmayacaktır. Ancak iş kazası ve meslek hastalığı durumunda sigortalılara ve hak sahiplerine bağlanacak aylıklarda düşüşlere neden olacak bu düzenlemenin bu olumsuz yönünün ortadan kaldırılması için düzenlemeler yapılması gerekmektedir.
Örneğin sigortalıların kendileri tarafından normal sigortalılar için sağlanan sigorta primine esas kazanç tavanına kadar prim tutarının isteğe bağlı olarak kendileri tarafından ödenebilmesine dair bir ekleme yapılması yurt dışında çalışan bu işçilerimizin hak kayıplarını önleyebilir.
Çünkü yapılacak düzenleme sonrasında iş kazasına uğrayan ve 7 bin 500 TL ücretle çalışan ve 30 gün rapor alan bir işçi ayakta tedavi gördüğünde şu anda 6.961.50 X 2/3=4.641 TL geçici iş göremezlik ödeneği alacak iken yapılacak düzenleme sonrasında 2 bin 142 TL geçici iş göremezlik ödeneği alabilecektir. Bu durumda yurt dışında zor şartlar altında çalışan sigortalıların haklı serzenişlerine neden olacaktır. Bu açıdan işçilerin hak kaybını engelleyecek bir düzenlemenin torba yasaya eklenmesi faydalı olacaktır.
Yapılacak düzenleme ile işverenlerimizin uluslar arası piyasalarda rekabet şansı artırılırken ve bunun ülke ekonomisine ve istihdama katkısı olumlu olacaktır. Ancak sigortalıların hak kaybına da neden olunmamalıdır.
