JAMA Cardiology’ de yayınlanan yeni bir araştırma, başta kanser ve kalp krizleri olmak üzere tüm kronik hastalıkların D vitamini ile önleneceğini sananları gene sükût-u hayale uğrattı (1).
Araştırma 2011-2015 seneleri arasında bir gruba başlangıç dozu olarak 200.00 IU ve daha sonra her ay 100.00 IU D vitamini ve bir gruba da plasebo verilen, ortalama yaşları 66 olan 5.108 kişi üzerinde yapıldı.
Bunların yüzde 25’ inde D vitamini seviyesi 20 ng’ nin altında idi.
Ortalama olarak 3.3 sene takip edilen katılımcılardan tedavi grubunda yer alanların 303’ ünde plasebo verilenlerin ise 293’ ünde KVH tespit edildi ama arada istatistiki bir fark bulunamadı.
Kalp krizi, angına, kalp yetersizliği, hipertansiyon ve felç için de benzer sonuçlara ulaşıldı.
Araştırmacılar bu sonuçları, aylık yüksek doz D vitamini desteğinin KVH önlemediği ve bu sebeple de aylık D vitamini desteğinin bir değeri olmadığı şeklinde değerlendiriyorlar.
D vitamininin işe yaradığını gösteren araştırma yok
D vitamini kellikten körlüğe bütün hastalıkların tek suçlusuymuş gibi gösterilir ama D vitamini verilerek bu hastalıkların herhangi birinin önlenebildiğini gösteren bir araştırma da yoktur.
Kanda D vitamini seviyesi düşüklüğü ile sayısız hastalığın birlikteliğini ortaya koyan birçok çalışma ve meta-analiz de bulunmakla beraber bunların hiçbirinde sebep-sonuç ilişkisi (illiyet) ispatlanamamıştır.
D vitamini ile önlenebileceği iddia edilen hastalıklardan biri de tüm dünyada en çok ölümlere yol açan hastalıklar listesinde en başta yer alan kalp ve damar hastalıklarıdır.
İlk defa 1981’ de D vitaminin kardiyo-vasküler hastalıklara (KVH) karşı koruyucu etkisi olduğu bildirilmiş ve iki meta-analizde de D vitamini seviyeleri düşük olanlarda KVH riskinin yüksek olduğu ortaya konmuştur (2, 3, 4).
Bu ters ilişkiyi açıklayan birçok fizyopatolojik mekanizma da vardır (5).
Woman’s Health Initiative çalışmasında kalsiyumla beraber verilen D vitamininin bir faydası olmadığı ortaya çıkmışsa da bu sonuç günde 400 IU gibi düşük doz uygulanmış olması sebebiyle tenkit edilmiştir (6, 7, 8).
5 sene süreyle 4 ayda bir 100.000 IU D vitamini verilerek gerçekleştirilen randomize kontrollü bir çalışmada ise KVH riskinde istatistiki anlamı olmayan yüzde 10’ luk bir azalma tespit edilmiştir (9).
Kırıkların önlenmesiyle ilgili geniş kapsamlı bir araştırmada da günde 800 IU D vitamini desteğinin kalp krizi ve felçleri önlemediği kalp yetersizliğini yüzde 25 azalttığı neticesine varılmıştır ama daha önceki araştırmalarla kombine edildiğinde bu azalmanın yüzde 18 ve anlamsız olduğu belirlenmiştir (10).
Gelelim neticeye
BİR: Kalp hastalıklarını veya diğer tüm hastalıkları sadece D vitamini veya başka bir parametre üzerinden önlemeye kalkışmanın mantığı yoktur.
İKİ: D vitamini, balık yağı ve diğer besin destekleri sadece bunların üreticilerinin kasalarının dolmasını sağlarken kullananlara bir faydası olmaz.
ÜÇ: D vitamini hap veya iğneyle değil, her gün öğle vakti 15-20 dakika güneşlenerek ve adam gibi beslenerek alınır.
DÖRT: Hastalıklardan korunmak ve uzun yaşamak sağlıklı yaşamanın icaplarını yerine getirmekle mümkün olur, bunların içinde vitaminlerin esamisi geçmez.
BEŞ: D vitamini yalanlarına kanmayın!
Kaynaklar:
1. http://jamanetwork.com/journals/jamacardiology/fullarticle/2615260
3. http://circoutcomes.ahajournals.org/content/5/6/819
4. http://www.bmj.com/content/348/bmj.g3656
5. http://circres.ahajournals.org/content/114/2/379
6. http://circ.ahajournals.org/content/115/7/846
7. http://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa055222
8. http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1207/s15327914nc5601_1
