Değerli dostlarım;
Sıkıldınız değil mi, faizden-dövizden, yağmurdan-kara kıştan…
Sanatın-edebiyatın ipine sarılalım sımsıkı..
Hayattan, yaşanmışlıklardan süzülen bir romandan sözedeyim sizlere bu kez.
İyi şair, iyi insan, dostum Selami Karabulut’un ilk romanından.
Selami Karabulut’un Yol Boyu Gölgesiz isimli romanı bilgisayar çıktısı olarak 89 sayfadır.
2014 yılında yayımlanmıştır.
Romanda; Anadolu bozkırından çıkıp Ankara’ya, büyük şehre gelen bir gencin, bu şehirdeki aşkları, işçilik günleri, sonrasında memur oluşu, bazı devrimci halk hareketlerine katılması, yaralanması anlatılmaktadır.
Ankaradaki yaşam anlatılırken, sık sık geriye,Tokat’taki çocukluk ve ilk gençlik günlerine dönülmekte, oradaki yoksulluk ve yoksunluklar resmedilmektedir.
Romanın sonunda ise roman kahramanının özlemle köyüne dönüşü ve oraya varış sürecindeki “hayat muhasebesi” biraz da fantastik öğelerle sunulmaktadır.
Romanın adının “Yol Boyu Gölgesiz” olması acaba neleri çağrıştırmaktadır?
Yol boyu gölgesiz olmak ya da kalmak, acaba yolların ağaçsızlığını, bozkır oluşunu, kırsallığı mı işaret etmektedir?
Beraberinde acıyı, yokluğu, yoksuzluğu ve yoksulluğu mu çağrıştırmaktadır?
Yoksa, yol boyu gölgesizlik, hep eziyet içinde, bunalımda, yalnızlık ve sevgizsizlik içinde kalmayı mı göstermiştir?
Bence kitap bunların hepsini içermektedir.
Yaşam ise burada bir yol ve yürüyüş olarak imgelenmiştir.
Romanın en öğretici yanı, Sitelerde geçen işçilik ve “hayatı kazanma” mücadelesi sayılabilecek olan bölümlerdir.
Burada gerçek bir emek-sermaye çelişkisi ve düzenin insani değerlerle çatışan ve çelişen boyutları ortaya konulmuştur.
Kitabın hemen başında Ankara-Kızılay’da Gezi eylemlerinin devamı niteliğinde bir olayın yer alması “sürükleyicilik ve güncellik” açısından ilgi çekici sayılabilir.
“Şimdi koca bir kente sığmadığımı düşünüyorum da o küçücük köy, nasıl da büyük gelirdi o zamanlar bana.”(s;9)
Bu cümleye bakınca, zamanlar ile mekanlar arasında bağlantılar kurulduğunu anlıyoruz.
Ayrıca kahramınızın hızlıca bilinçlendiğini, iç dünyasının çabuk zenginleştiğini de öğrenmekteyiz.
Romanda yer yer güçlü bir edebi anlatımın güzel örnekleri bulunmaktadır. Şiirsellik ögeleri betimlemelerde kendini daha çok gösterir.
“Ayın olmadığı gecelerde karanlık içinden geçilmeyecekmiş gibi koyu gelirdi bana. Özellikle de bahar aylarında. Ama ayın olduğu akşamlar bir düşte dolaşıyormuş gibi çıkardım sokağa.
Huşu içinde köylünün ortak kullandığı pınarın başına gider ayın yansımasını suyu dalgalandırarak gömmeye çalışırdım. Bu basit ve saçma gibi gözüken oyunlar, benim için vazgeçilmez bir eğlenceye dönüşmüştü. Bazen da pınarın taşına yaslanır saatlerce gökyüzünü seyrederdim.
Yıldızlar yeryüzüne yağacakmış gibi o kadar yakındı ki… Her akşam gözlerimin aradığı ve benim olduğuna inandığım üç yıldızım vardı. Uğur bilip o kadar yıldızın arasından seçtiğim bu yıldızların simetrisi sağ yanağımdaki benlere benziyordu.”(s;11)
Çocukluk aşkı “çarpık dişli al yanaklı kız” hem bir varlık hem de bir imge olarak tüm eser boyunca duyumsatmıştır kendini.
Olayların Tokat-Ankara ekseninde geçtiği bir modern zamanlar anlatısı olarak da bakabiliriz bu çalışmaya.
Romanda belli bir oranda psikolojik denebilecek ruh halleri anlatımı da olması yerinde olmuştur.
Roman kahramanı gencin başlangıçta tutku ile sevdiği genç kızın bir “oyun” içinde olması da tuhaf ve ilginç bir durumdur.
Bu yönleriyle kitap, “kadın-erkek ilişkilerine” yeni bir bakış zenginliği getirebilmekte midir?
Bunlar yeni ve ilginç tartışma noktaları içermektedir.
Roman zaman yönünden çocukluk-gençlik- orta yaşlılık gibi tarihsel bir bütünlük içermekte ancak bu kronolojik değil, geriye dönüşlerle ilerlemektedir.
Eleştirel bir nokta olarak da şu söylenebilir; romandaki bireyler ile oluştukları ve yaşadıkları toplumsal çevre arasındaki bütünlüğün daha vurgulu biçimde verilmesi söz konusu olabilir miydi?
İlk roman olmasına karşın, dil, anlatım, kurgu ve içtenlik açılarından başarılı sayılabilecek bir yapıttır, Yol Boyu Gölgesiz.
