Gündelikçi kazalarında SGK kapıyı çalmayacak!
Gündelikçilerin sigortalanmasıyla ilgili yeni düzenlemeler geliyor. Yenilikler hem ilgili kişilere emeklilik hakkının sağlaması, hem de ev sahiplerinin idari para cezasıyla karşılaşmasının önlenmesi açısından oldukça önemli.
Eve gelen temizlikçilerin sigortalanmasıyla ilgili düzenlemenin Torba Yasada yer bulmasının ardından Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) gündelikçilerin sigortalanması konusunda yol haritasını belirledi. Yeni düzenleme 2015te başlayacak.
Yasanın bu ay sonunda Meclisten geçmesi bekleniyor. Ev sahiplerinin büyük bölümü maliyetine rağmen evlerine gelen çalışanları sigortaya bildirmek istiyorlar. Ancak mevcut koşullarda sigortalılık işlemlerini başlatmak ve devam ettirmek özellikle çoğu yaşlı ev sahipleri için neredeyse imkansız. Firmalar bile sigorta işlemlerini yaparken zorlanırken, daha önce bu işlemleri hiç yapmamış ev sahiplerinin sigorta işlemlerini yapması çok zor.
10 günden az çalışana kupon
Son bir kaç ayda SGK 3 bin ev sahibine para cezası kesti. 3 büyük kentte 15 milyon TLye yakın idari para cezası uygulandı. Dolayısıyla eve temizliğe veya bakıma gelen kişilerin sigortalanması meselesi çok büyüdü ve ev sahiplerini tedirgin etmeye başladı. Ev sahiplerini tedirgin eden bir başka konu da, gündelikçilerin karşılaşabileceği iş kazası riski. Ev sahipleri oldukça herhangi bir kaza olursa ne yaparız diye çok korkuyorlar. Çözümün bir an önce devreye sokulması önemli.
SGKnın birçok ülke deneyiminden yola çıkarak hazırladığı sisteme göre göre, ev hizmetleri işinde, temizlikte, yaşlı bakımında hane içerisinde ev sahibinin işveren konumunda olduğu işlerde çalışanlar için iki tip sigortalılık yönteminde karar kılındı.
Ev içi işlerde çalışma saatine göre hesaplanacak çalışma süresi toplamda 10 günü geçmeyenler için ev sahipleri kupon yöntemi ile çalışanları adına sigorta primi yatıracak. 10 günden az çalışmalarda ev sahibi çalışanına ödemeyi parayla değil kuponla yapacak. SGK, kupon basımı ve kullanımı için PTT ve bankalarla görüşüyor.
Evine haftada bir gün temizlikçi alan ev sahibi, asgari ücretin saatlik tutarına göre hazırlanmış kuponlardan alarak temizliğe gelen kişiye çalıştığı saat kadar kuponu verecek. Evde çalışması biten kişi de, ev sahibinden aldığı bu kuponu banka veya PTT şubelerine giderek bozduracak ve karşılığında parasını alacak.
İşte bu aşamada kuponu paraya çeviren gündelikçiden SGK sadece yüzde 2 oranında iş kazası ve meslek hastalığı primi kesecek. Dolayısıyla kupon karşılığı 100 TL olan gündelikçiye banka veya PTT şubesi 98 TL ödeyecek. 2 TL SGKya iş kazası ve meslek hastalığı primi olarak gidecek.
Bu sayede 10 günden az çalışan gündelikçilerin iş kazası ve meslek hastalığı riskine karşı korunması sağlanacak. Ayrıca kuponla ödeme yapan ev sahibi de, evinde bir kişi çalıştırdı diye para cezası riskinden kurtulacak. Dolayısıyla ödemesini kuponla alan gündelikçi iş kazası riskine karşı korunmuş, ev sahibi de gündelikçisini yasal bir şekilde istihdam etmiş hale gelecek. Bu uygulama ev sahipleri açısından önemli bir kolaylık ve maliyet avantajı getiriyor.
Prim ödenecek, iş bitecek!
Evinde gündelikçiyi ayda 10 günden daha az çalıştıran ev sahibi, çalıştırdığı kişi adına sadece iş kazası ve meslek hastalığı primi ödeyecek. Bu primin amacı, iş kazası sonucunda bir yaralanma olduğunda sigortalının sürekli iş göremezlik geliri, iş kazası sonrası ölümlerde ise geride kalanların ölüm aylığı alabilmesidir. Dolayısıyla ayda 10 günden az çalışan gündelikçilere de bu haklar sağlanacak.
Ancak ev sahipleri için önemli bir istisna söz konusu. SGK iş kazası sonucu sigortalıya ödediği sürekli iş göremezlik gelirini ve geride kalanlara bağladığı aylığı iş kazasında sorumluluğu bulunan işverenden sorumluluğu oranında peşin olarak alıyor. Bir iş kazasının maliyeti işverenlere milyon liralara mal olabiliyor. Yeni düzenlemeyle gündelikçi çalıştıran ev sahiplerinden SGK bu şekilde para talep etmeyecek. Yani çalıştırdığı gündelikçi iş kazası geçirirse, SGK sigortalıya yaptığı ödemeler için ev sahibinin kapısını çalmayacak. Bu çok önemli bir kolaylık.
