31 Mart’ta 2019 seçimini kazanan ve tüm engellemelere rağmen mazbatasını alabilen başkanlarımızı kutluyorum. Sağlık, başarı ve güzel icraatlar ile dolu bir dönem geçirmelerini diliyorum.
1– 5393 Sayılı Belediye Kanunu 2005 yılından bu yana takip edebildiğim kadarı sadece lafzı ile uygulanmıştır.
2– 5393 Sayılı Kanunun Hemşeri hukuku Madde 13- Herkes ikamet ettiği beldenin hemşerisidir. Hemşerilerin, belediye karar ve hizmetlerine katılma, belediye faaliyetleri hakkında bilgilenme ve belediye idaresinin yardımlarından yararlanma hakları vardır. Yardımların insan onurunu zedelemeyecek koşullarda sunulması zorunludur.
Belediye, hemşehriler arasında sosyal ve kültürel ilişkilerin geliştirilmesi ve kültürel değerlerin korunması konusunda gerekli çalışmaları yapar. Bu çalışmalarda üniversitelerin, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının, sendikaların, sivil toplum kuruluşları ve uzman kişilerin katılımını sağlayacak önlemler alınır.
Belediye sınırları içinde oturan, bulunan veya ilişiği olan her şahıs, belediyenin kanunlara dayanan kararlarına, emirlerine ve duyurularına uymakla ve belediye vergi, resim, harç, katkı ve katılma paylarını ödemekle yükümlüdür. (Belediye, belde sakinlerinin belediye hizmetleriyle ilgili görüş ve düşüncelerini tespit etmek amacıyla kamuoyu yoklaması ve araştırması yapabilir.)
3– Meclisin görev ve yetkileri Madde 18- Belediye meclisinin görev ve yetkileri şunlardır:
a) Stratejik plân ile yatırım ve çalışma programlarını, belediye faaliyetlerinin ve personelinin performans ölçütlerini görüşmek ve kabul etmek
4– Denetim komisyonu Madde 25- İl ve ilçe belediyeleri ile nüfusu 10.000’in üzerindeki belediyelerde, belediye meclisi, her ocak ayı toplantısında belediyenin bir önceki yıl gelir ve giderleri ile bunlara ilişkin hesap kayıt ve işlemlerinin denetimi için kendi üyeleri arasından gizli oyla ve üye sayısı üçten az beşten çok olmamak üzere bir denetim komisyonu oluşturur. Komisyon, her siyasî parti grubunun ve bağımsız üyelerin meclisteki üye sayısının meclis üye tam sayısına oranlanması suretiyle oluşur.
5– Meclisin bilgi edinme ve denetim yolları Madde 26 – Belediye meclisi, bilgi edinme ve denetim yetkisini faaliyet raporunu değerlendirme, denetim komisyonu, soru, genel görüşme ve gensoru yoluyla kullanır.
6– Başkan ve meclis üyelerinin yükümlülükleri Madde 28- Belediye başkanı görevi süresince ve görevinin sona ermesinden itibaren iki yıl süreyle, meclis üyeleri ise görevleri süresince ve görevlerinin sona ermesinden itibaren bir yıl süreyle, belediye ve bağlı kuruluşlarına karşı doğrudan doğruya veya dolaylı olarak taahhüde giremez, komisyonculuk ve temsilcilik yapamaz.
7– Encümenin görev ve yetkileri Madde 34- Belediye encümeninin görev ve yetkileri şunlardır:
a) Stratejik plân ve yıllık çalışma programı ile bütçe ve kesin hesabı inceleyip belediye meclisine görüş bildirmek.
8– Belediye başkanının görev ve yetkileri Madde 38- Belediye başkanının görev ve yetkileri şunlardır:
a) Belediye teşkilâtının en üst amiri olarak belediye teşkilâtını sevk ve idare etmek, belediyenin hak ve menfaatlerini korumak.
b) Belediyeyi stratejik plâna uygun olarak yönetmek, belediye idaresinin kurumsal stratejilerini oluşturmak, bu stratejilere uygun olarak bütçeyi, belediye faaliyetlerinin ve personelinin performans ölçütlerini hazırlamak ve uygulamak, izlemek ve değerlendirmek, bunlarla ilgili raporları meclise sunmak.
9– Stratejik plân ve performans program Madde 41- Belediye başkanı, mahallî idareler genel seçimlerinden itibaren altı ay içinde; kalkınma plânı ve programı ile varsa bölge plânına uygun olarak stratejik plân ve ilgili olduğu yılbaşından önce de yıllık performans programı hazırlayıp belediye meclisine sunar.
Stratejik plân, varsa üniversiteler ve meslek odaları ile konuyla ilgili sivil toplum örgütlerinin görüşleri alınarak hazırlanır ve belediye meclisi tarafından kabul edildikten sonra yürürlüğe girer.
Nüfusu 50.000’in altında olan belediyelerde stratejik plân yapılması zorunlu değildir.
Stratejik plân ve performans programı bütçenin hazırlanmasına esas teşkil eder ve belediye meclisinde bütçeden önce görüşülerek kabul edilir.
10– Belediye teşkilâtı Madde 48- Belediye teşkilâtı, norm kadroya uygun olarak yazı işleri, malî hizmetler, fen işleri ve zabıta birimlerinden oluşur.
Beldenin nüfusu, fizikî ve coğrafî yapısı, ekonomik, sosyal ve kültürel özellikleri ile gelişme potansiyeli dikkate alınarak, norm kadro ilke ve standartlarına uygun olarak gerektiğinde, sağlık, itfaiye, imar, insan kaynakları, hukuk işleri ve ihtiyaca göre diğer birimler oluşturulabilir. Bu birimlerin kurulması, kaldırılması veya birleştirilmesi belediye meclisinin kararıyla olur.
11– Norm kadro ve personel istihdamı Madde 49- Norm kadro ilke ve standartları Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı tarafından müştereken belirlenir. Belediyenin ve bağlı kuruluşlarının norm kadroları, bu ilke ve standartlar çerçevesinde belediye meclisi kararıyla belirlenir
Belediye personeli, belediye başkanı tarafından atanır. Birim müdürlüğü ve üstü yönetici kadrolarına yapılan atamalar ilk toplantıda belediye meclisinin bilgisine sunulur.
31 Mart Belediye seçimlerinin üzerinden 60 güne yakın bir süre geçti bu süre genelde kabul ve tebrikler ile geçti.
12– Bu yazımda belediye başkanlarına daha önce yapmış olduğum tavsiyelere ilaveten Dr. Mehmet Talat Şimdi’nin www.talatsimdi.com adresinde bulunan, İzmir’e Vurulan Damga, Demokrasi Okulu Belediye Nedir? Ne İş Yapar? Yerel Yönetimlerde Norm Kadro Uygulaması, Yerel Yönetimlerde Süreçlerle Yönetim, Yerel Yönetimlerde Uygulamalı Kadro El Kitabı, Belediyelerde Uygulamalı İç Denetim, Yerel Yönetimlerde Uygulamalı Kalite Yönetim Sistemi, Yerel Yönetimlerde Uygulamalı Performans Programı, Yerel Yönetimlerde Uygulamalı Stratejik Plan, Kaynak Hizmet Dengesi Açısından Belediye İşletmeciliği (Türkiye Uygulaması Yüksek Lisans Tezi) Belediye Hizmetlerinde Kaynak Kullanımının Etkinliğinde Beşeri Sermayenin Rolü (Doktora Tezi )ve daha binlerce uygulamalı belgeye erişilerek tecrübelerden yararlanmaları, kaynakların daha etkin ve verimli kullanılmasına vesile olacaktır.
13– Belediye başkalarımızın 5393 sayılı kanunun yukarıda belirtilen ve öncelikle yapılması gereken yasa maddelerinin yasanın lafzı ve ruhu ile hayata geçirmeleri, belde sakinlerinin mahallî müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılaması daha etkin ve verimli olacaktır.
