Uzun zamandır beklenen torba kanunla ilgili çalışma tamamlandı ve Başbakanlığın 30.05.2014 tarih 31853594-101-947-2512 sayılı yazısı ile TBMM’ne sevk edildi. Tasarıda özellikle maden işçilerine yönelik son derece önemli ve faydalı düzenlemeler olduğu gibi, başta doğum borçlanması ve taşeron uygulamaları olmak üzere çok sayıda düzenleme bulunuyor.
Annelerin doğum borçlanması 3’e çıkıyor
Tasarı ile 5510 sayılı Kanunun 4/(b) ve 4/(c) bentleri kapsamındaki sigortalılara da doğum borçlanması hakkı getirilerek borçlanılabilecek çocuk sayısı ikiden üçe çıkarılmaktadır. Böylece en çok eleştirilen konulardan birisi olan Bağ-Kur sigortalılarının doğum borçlanması sorunu çözümlenmektedir. Ancak çalışan annelerin en çok beklediği sigortalılık süresinden önceki doğumlara yönelik borçlanma konusunda bir düzenleme yoktur. Tıpkı askerlik borçlanmasında olduğu gibi sigortalılık süresinden önceki doğumlara yönelik borçlanma hakkı getirilmelidir.
Bu köşede 8 Mart 2014 tarihinde “Mevcut uygulamada Bağ-Kur sigortalısı kadınlar ve Banka sandıklarına tabi kadınlar doğum borçlanması yapamıyor. Mutlaka Bağ-Kur sigortalısı kadınlar ve Banka sandıklarına tabi kadınlar için de doğum borçlanması yapabilmelerini sağlayacak yasal düzenleme yapılması gerekiyor.” Demiştim. İşte bu sorun kısmen çözülmekle birlikte mutlaka bu kapsamda Banka Sandıklarına tabi sigortalıların doğum borçlanmasında yaşanan sorunların da çözümlenmesi gerekmektedir. Banka sandıkları kapsamındaki çalışan annelere de doğum borçlanması hakkı tanınmalıdır.
Özellikle sayın Başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın çalışan annelerin sorunlarına gösterdiği duyarlık sonrası bu yönde bir çok düzenleme yapıldı. Ancak en yoğun çalışan meslek gruplarından birisi olan bankacı annelerin doğum borçlanması mağduriyeti de çözüm bekliyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile SGK Başkanlığının bu eksikliği gidereceklerini düşünüyorum. En azından TBMM’de bu konu görüşülürken duyarlı bir milletvekilinin önerge vermek suretiyle bu eksikliğin giderilmesini sağlamasını diliyorum.
(ÖNEMLİ NOT: Şimdi bu yazıyı okuyan ve bir düzenleme isteyecek siyasilere, bazı işgüzar bürokratlar “efendim bu hakları zaten var” diyecek veya başka mazeretler üreteceklerdir. Peşin peşin söyleyeyim Banka Sandıklarına tabi kadınlara doğum borçlanması hakkı verilmiyor ve önemli bir mağduriyet yaşanıyor.)
Bağ-Kur’lu geriye dönük borçlanma bekliyor
“İş Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı”nın, 53. maddesi ile 5510 Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanuna eklenmesi öngörülen Geçici 54. Madde ile, 22.03.1985’den bu yana geçerli olmayan daha açıkçası sahte oda kaydı veya sahte sicil kaydı ile (Bağ-Kur numarası alan, teknik deyimle tescili olan) Bağ-Kur’lu olup bu sahte kayıtlarından dolayı Bağ-Kur sigortalılığı iptal edilenler primlerini ödemeleri halinde geriye doğru 22.03.1985’e kadar olan sigortalılık sürelerini kazanacaklar. Gerçekte oda, sicil veya vergi kaydı olduğu halde Bağ-Kur tescili olmayan kişilere bu imkan verilmemektedir. Daha açık bir deyimle geçmişte sahte kayıtlara tevessül etmiş kişiler bu öneri ile ödüllendirilmiş, dürüst vatandaşlar mağdur edilmiş olmaktadır.
Oysa kamuoyunun beklentisi, 22.03.1985’den bu yana oda, sicil veya vergi kaydı olup Bağ-Kur tescili olmayan (Bağ-Kur numarası almayan) kişilere bu hakkın geriye doğru verilmesidir. Kaldı ki bu şekilde olan çok sayıda vatandaşın geriye doğru prim ödemesinin aktüeryal dengeyi bozacak bir durumu da olamaz. Çünkü yararlanmadıkları halde geriye doğru sağlık primleri de alınmış olacaktır. Öte yandan, devlet zaten sosyal devlet olmanın gereği Genel Sağlık Sigortası uygulaması ile geliri olmayanların da sağlık giderlerini karşılamaktadır.
Eklenmesi düşünülen Geçici 54. maddenin, Bağ-Kur’a kayıt ve tescili olmadığı halde geriye doğru 22.03.1985 tarihine kadar oda, sicil ve vergi kaydı olan vatandaşları da kapsayacak şekilde değiştirilmesi yüzbinlerce vatandaşı memnun edeceği gibi sosyal bir yarayı da kapatacaktır.
Buna göre 5510 sayılı Kanuna eklenecek Geçici Madde 54’ün birinci paragrafının;
“Mülga 4355 sayılı Ticaret ve Sanayi Odaları, Esnaf Odaları ve Ticaret Borsaları Kanunu, mülga 5373 sayılı Esnaf Dernekleri ve Esnaf Dernekleri Birlikleri Kanunu ve mülga 507 sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkarlar Kanununa göre; esnaf ve sanatkar siciline veya odasına ya da her ikisine birden veya vergi kayıtları bulunmakla birlikte Kuruma kayıt ve tescili olmayanların, 22/3/1985 tarihinden sonraki süreleri gösterir belgelerle müracaat ederek tescillerini yaptırıp bu sürelere ait prim, gecikme zammı ve gecikme cezalarını 31/12/2014 tarihine kadar ödemeleri şartıyla 4 ncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılıkları geçerli sayılır.” Şeklinde değiştirilmesi halinde sorunlar çözülmüş olacaktır.
Böylece hem yüzbinlerce mağdur Bağ-Kur sigortalısının yarası sarılmış ve hem de sosyal devlet olmanın gereği olarak sosyal güvenliğin tabana yayılması sağlanmış olacaktır. SGK ve Çalışma Bakanlığı bu konuda mağduriyetleri çözmelidir. Esnaf Odaları da bu yöndeki talepleri hem siyasi partilere, hem de TBMM’de değerli milletvekillerine iletmelidir.
***
Elbette başka bir çok önemli düzenleme var. Bunları da bir sonraki yazıda paylaşacağız.
