Ana vatanı Arap Yarımadası’dır. Sumak, doğal alanlarındaki sumak ağaçları olarak bilinen Rhus bitkisinin meyvelerinden elde edilen bir baharat türüdür. Sarı – yeşil renklerde seyrek yaprakları olan sumak ağaçları bazı yerlerde dallanıp büyük ağaç olurken, genellikle 2-3 metre uzunluğunda ince dallar olarak yetişir. Şifalı baharat, muhteşem bir ağacın meyvesinin tohumlarıdır. Gençlik iksiri de denir.
Akdeniz ve Ege bölgelerinin dağlık ve çalılık olan yerlerinde yetişen ‘sumak’ Doğu Anadolu‘nın hafif yüksek yerlerinde de doğal olarak yetişen bir ağaçtır. Sıvı formu, başta kuru dolma, lahana sarması ve dolmalara muhteşem lezzet katar.
Sumak şerbeti, sumak sirkesi, sumak ekşisi ve sumak çayı…
Sumak her haliyle mutfağımın olmazsa olmazıdır. Mutfak kültürü çok geniş olan Hatay ve Gaziantep yörelerinin vazgeçilmez baharatı olan sumak özellikle kokuyu azalttığı için soğan salatalarında çok kullanılır. Haşlamış yumurtaya, sumak ile tüketmek mutfaklarda çok yaygındır. Semiz otu, bol soğan, maydanoz, nane, bol pul biber ve sumak lezzetin ta kendisidir. Ekşimsi tadı ile limonu aratmayan sumak, mercimek köftesine farklı bir tat verir.
Ekşimsi tadı ile nefis salatalar için raflarada duramaz. Yoğurtlü mantı üzerinde toz for mu? Bu duruş, bu lezzet nedir? diyebilirisniz. İşlenmemmiş formu da çay olarak tüketilir.
Sumak faydası saymakla bitmeyen baharat türüdür.
Yemeklerde, ekşimsi tadıyla iştah açıcı baharat olarak kullanılan sumağın birçok faydaları var.
Sumak ekşisi faydaları arasında ilk olarak antiseptik özelliğe sahip olmasıdır. Bu özelliği sayesinde ateş düşürme, boğaz ağrıları ve ishal kesme gibi faydaları vardır.
Enfeksiyonlara karşı korur. Hararet giderme etkisi de bulunur.
Sumağın faydaları saymakla bitmiyor fakat özellikle şeker hastaları için.
“İnsülin direnci ülkemizde her iki kişiden birinin sağlık sorunudur. Bu nedenle sumak hepimizin sofrasında yer almalı, kan şekerini düşürür.” Uzmanların görüşüdür. Yapılan çalışmalarda sumağın içerdiği yüksek antioksidan sayesinde prediyabet, diyabet durumlarında tedaviye destek olduğu, kan şekeri dengelenmesine yardımcı olduğu belirtilmiştir.
Gargara yapıldığında boğaz ve dişeti hastalıklarına faydalıdır.
Kansere ve kanserin vücutta yarattığı olumsuz etkilere ve kabızlık gibi sorunlara iyi gelir.
Reflü ve sindirim sistemini rahatlatır. İdrar kaçıran çocuklar ve idrarını tutamama gibi sorunları olanlar için mucizevi bir baharattır.
Kimler sumak tüketemez?
Uzmanlar; Sumak alerjisi olan ve yüksek tansiyonu olan kişilerin sumak tüketiminde dikkatli olmaları gerektiğini belirtmektedir.
***
Sumak ağacını, ikimi çok soğuk ya da kurak olmayan bahçelerde, balkonda da yetiştirebilirsiniz.
