İşçi çalıştırmaya başlayan işverenler için en önemli işlemlerden birisi de işyerlerinin faaliyet konusu, adresi, yetkilileri gibi bilgileri içeren İşyeri Bildirgesinin en geç sigortalı çalıştırılmaya başlanan tarihte SGK’na verilmesi gerekmektedir.
İşyeri Bildirgesinin bu sürede verilmemesi halinde şirketler için 3 asgari ücret, işletme defteri tutanlar için 2 ve defter tutmak zorunda olmayanlar için 1 asgari ücret idari para cezası uygulanıyor.
SGK NACE’yi anlayamadı
Uygulamada her müdürlüğün farklı şekilde işlem yapmasından dolayı ciddi mağduriyetler yaşanıyor. Hatta maalesef SGK müdürlüklerinde işyeri açılışlarında son günlerde ciddi sorunlar yaşanmaya başlandı. Yaklaşık 2 aydır SGK Müdürlüklerinde yeni işyeri tescil işlemlerinde, vergi levhasında belirtilen NACE kodu ile işyeri açılış bildirgesinde talep edilen “faaliyet konusundaki” farklılıkları nedeniyle sorunlar yaşanmaktadır. Ve birçok müdürlük bu işlemi farklı farklı uygulamaktadır. Vergi mevzuatına göre şirketlerin faaliyet kodlarına, SGK işyeri açılışlarında ise işyerinde yapılan işe göre NACE kodu verilmektedir.
Örneğin bir inşaat şirketinin vergi dairesi NACE kodu inşaat işlerine göre iken, bu şirketin SGK mevzuatı açısından merkez ofisi için “ofis işleri” ve inşaat işleri için de “inşaat” NACE kodu verilmesi tabiidir. Hatta aynı şirketin bir de oteli varsa bu durumda otel için de ayrı bir NACE kodu olacaktır. Bu durumda ofis işi için vergi dairesindeki inşaat NACE kodunun verilmesi yada otel için inşaat NACE kodunun verilmesinin ne kadar anlamsız olacağını sanıyorum ilkokul öğrencileri bile anlıyordur. Ancak SGK anlayamıyor. 2014/10 sayılı e-posta ile müdürlüklere yasa dışı talimat verilerek “e-vergi levhasında yer alan iş kolu kodunun esas alınması” istenmiş. Yani şirket inşaat şirketi ise merkez bürosuna da inşaat işkolu kodu verin diyor. Bunun yanlış olduğunu anlamak için mevzuat bilmeye bile gerek yok ama bizim SGK için bunun bir önemi yok. Bazen SGK’nın yaptığı buna benzer mevzuata aykırı işleri anlayamadığım gibi, kasten, vatandaşı zora sokmak, işi yokuşa sürmek için yapıldığını düşünmeye başladım. Bir el vatandaşa zulmedin diyor sanki. Siz ne dersiniz?
SGK işyeri açılışları internetten yapılacak
İşveren işlemlerinin kolaylaştırılması ve işlemlerin elektronik ortama taşınması amacıyla halen kağıt ortamında ilgili sosyal güvenlik merkezine verilmekte olan işyeri bildirgelerinin, e-Sigorta kanalıyla internet üzerinden gönderilmesine imkan sağlayan program çalışmaları Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından tamamlanmıştır. Bu uygulama pilot olarak Ankara ilinde isteğe bağlı olarak başlatılmış olup ileriki tarihlerde tüm işverenler işyeri bildirgelerini e-sigorta kanalıyla gönderebileceklerdir. Bildirgenin elektronik olarak verileceği portal uyg.sgk.gov.tr/stw/welcome.do dir. Böylece sistem üzerinden işyeri açılışları yapılarak uygulamadan kaynaklanan sorunlar en aza indirilecektir.
İlk defa sigortalı çalıştırmaya başlayan işverenler halen SGK’ya kağıt ortamında verilen işyeri bildirgelerini bundan böyle elektronik ortamda gönderilebilecektir. Asıl işverenden iş alan alt işverenler ile devir/nakil bildirgelerinin E-Sigorta yoluyla verilmesi mümkün değildir.
İşyeri bildirgelerinin SGK’ya e-Sigorta kanalıyla gönderilebilmesi için öncelikle bildirgeyi düzenleyecek kişiye ilişkin T.C. kimlik no, nüfusa kayıtlı olduğu il, cilt no ve doğum yılı bilgilerinin sisteme girilmesi gerekmektedir.
Bildirgeyi düzenleyecek olan kişiye ilişkin bilgilerin sisteme girilmesinin ardından, işverenin tüzel kişilik koduna bakılarak,
-Gerçek kişi, -Kamu tüzel kişisi, -Özel hukuk tüzel kişisi, -Adi ortaklık, -Apartman yöneticiliği olmak üzere beş farklı şekilde işyeri bildirgesi düzenlenebilecektir.
İşyeri bildirgelerinin düzenlenmesi sırasında, gerçek kişi işverenlerin T.C. kimlik numarasının, tüzel kişi işverenlerin ise vergi kimlik numarasının sisteme girilmesi zorunludur. İşyeri bildirgelerinin elektronik ortamda düzenlenmesinin ardından işyeri bildirgesi ilgili sosyal güvenlik merkezine elektronik ortamda intikal ettirilecek olmakla birlikte, tescil edilecek işyeri için Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 29. maddesinde belirtilen belgelerle birlikte 7 gün içinde ilgili sosyal güvenlik merkezine müracaat edilmesi gerekmektedir.
İşyeri bildirgelerinin SGK’ya e-Sigorta kanalıyla gönderilmesinin ardından, Yönetmelikte yer alan belgelerle birlikte ilgili sosyal güvenlik merkezine başvuruda bulunulması halinde, ilgili sosyal güvenlik merkezince gerekli kontroller yapıldıktan sonra işyeri tescil işlemleri gerçekleştirilecektir.
Bildirgenin verilmesini müteakip yetkili kişi tarafından 7 gün içinde;
-Daimi mahiyetteki işyerlerinde, işyerinin adresini gösterir yerleşim belgesi,
-Gerçek kişi işverenler yönünden kendilerinin, tüzel kişi işverenler yönünden ise tüzel kişiliği temsile yetkili kişilerin imza sirküleri,
-Tüzel kişiler; hükmi şahsiyetin tescil edildiği Ticaret Sicil Gazetesi,
-Adi ortaklıklar; noter onaylı ortaklık sözleşmesi,
-İhale konusu işlerde; işin sözleşmesi veya işin üstlenildiğini gösterir idarenin yazı,
-İnşaat işyerlerinde; yapı ruhsatının fotokopisi, varsa arsa sahibi ile müteahhit arasındaki inşaat yapım sözleşmesi,
İşlem görülecek olan SGK Merkez Müdürlüğüne teslim edilmeli, akabinde E-Bildirge sözleşmesi teslim edilerek E-Bildirge Şifresi teslim alınmalıdır.
Burada da belgelerin her işyeri açılışı için ayrı ayrı talep edilmesinin bir anlamı olmadığını, bankaların yaptığı gibi işyeri açılış bilgilerinin/belgelerinin sisteme bir kere taranarak depolanması halinde tüm SGK müdürlüklerinin bu belgelere ulaşmaları mümkün olabilecektir. Ancak burada art niyet olmadan, hizmet esaslı uygulamalara önem verilmesi ile mümkün olabilecektir. SGK çağa ayak uydurmalı, lüzumsuz ve gereksiz zaten devlet arşivinde bulunan veya SGK’nın her zaman e-devlet sistemi üzerinden alabileceği bilgileri/belgelerine gerek yoktur.
