Ulusal Bayram ve Genel Tatillerde bir çalışma karşılığı olmaksızın işçinin ücreti tam olarak ödenir.
Ancak bazı işyerlerinde ve mesleklerde Ulusal Bayram ve Genel Tatillerde çalışılabilmektedir.
2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanunun 2. maddesinde resmi ve dini bayram günleriyle yılbaşı günü, 1 Mayıs günü ve 15 Temmuz gününün genel tatil günleri olduğu hüküm altına alınmıştır.
Buna göre genel tatil günleri, 1 Ocak, 23 Nisan, 1 Mayıs, 19 Mayıs, 15 Temmuz ve 30 Ağustos günleri ile Arife günü saat 13.00’da başlanan üç buçuk günlük Ramazan Bayramı ve Arife günü saat 13.00’de başlayan dört buçuk günlük Kurban Bayramı günlerinden oluşur.
Ulusal bayram günü ise, 28 Ekim saat 13.00’ten itibaren başlayan 29 Ekim günü de devam eden bir buçuk gündür.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 47. maddesine göre “Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir. Yüzde usulünün uygulandığı işyerlerinde işçilerin ulusal bayram ve genel tatil ücretleri işverence işçiye ödenir.”
Buna göre, işçinin işçi 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun ile sayılan günlerde çalışmadan bir günlük ücretine hak eder. Ancak işçi bu günlerde çalışırsa bir günlük daha ücrete hak edecektir.
Bununla beraber, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 44. maddesinde “Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işyerlerinde çalışılıp çalışılmayacağı toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmeleri ile kararlaştırılır. Sözleşmelerde hüküm bulunmaması halinde söz konusu günlerde çalışılması için işçinin onayı gereklidir. Bu günlere ait ücretler 47’nci maddeye göre ödenir.” denilmektedir.
Dolayısıyla, işçinin ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışıp çalışmayacağı toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmesiyle kararlaştırabilir. Bu tür bir sözleşme hükmü bulunmaması halinde işçinin bu günlerde çalıştırılması için onayının alınması gerekmektedir.
Ulusal bayram ve genel tatil ile ilgili İş Kanunu’nda açık hükümler bulunmasının yanı sıra, söz konusu durum Yargıtay kararlarında da hüküm altına alınmıştır.
Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışma karşılığı olmaksızın bir gündelik ücret ödenir. Bu günlerde işçi çalışmışsa ayrıca her gün bir gündelik ücreti ödenir. Buna göre anılan günlerde çalışan işçinin gündelik ücretinin toplam iki kat olarak ödenmesi gerekir (Yargıtay 9.HD. 26.11.2020 gün, 2016/32976 E, 2020/16980 K.).
Bayram ve genel tatillerde çalışıldığının ispatı işçiye aittir. Buna karşılık olarak bayram ve genel tatiller için hak kazanılan zamlı ücreti ödediğini işveren kanıtlamak durumundadır. Yargıtay’ın bir kararında işçinin bayram ve genel tatillerde çalışmasına rağmen ücretinin ödenmeyeceğine dair iş sözleşmesi hükmünün geçersiz olduğu açıklanmıştır (Yargıtay 9. HD 28.6.2004 2004/13063 E, 2004/15981 K.).
Bayram ve genel tatil ücretleri de ait olduğu dönem ücreti üzerinden hesaplanır (Yargıtay 22. HD. 20.03.2017 gün 2017/7582 E. 2017/5626 K.). Maktu aylıklı işçilerin bir günlük ücreti, aylık ücretin otuzda biridir.
Yargıtay’ın ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışmalar ile ilgili işçinin ulusal bayram ve genel tatil günlerinde 1 saat bile çalışsa bir tam günlük ücrete hak kazanacağı yönünde ilke kararları da bulunmaktadır:
Ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışma karşılığı olmaksızın o günün ücretinin ödenir. Tatil yapılmayarak çalışıldığında ise, ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir (Yargıtay 9.HD. 26.11.2020 gün, 2016/32976 E, 2020/16980 K.).
