Dikkat: Yazının sonunda ek var!
***
İndependent Türkçe‘ deki yazım:
Şu günlerde tüm dünyada hâkim koronavirüs türü olan Omikron’a pandemiyi bitirecek bir varyant gözüyle bakanlar olduğu gibi tam aksine bunun bir tsunami tesiri yaratacağı endişesini dile getiren, tekrar sıkı tedbirler alınmasını ve yasaklamaların getirilmesini isteyen, topluma korku pompalayanlar da var.
Eldeki verilerin çoğu iyimser olmamızı destekliyor.
Omicron’un bulaşıcılığı Delta’ya göre çok fazla olmakla beraber ağır tablo, akciğer tutulumu, hastane ve yoğun bakım ihtiyacı ve ölümler çok daha az.
Mesela, Londra Emperyal Koleji’nin, 1-14 Aralık tarihlerinde Birleşik Krallık’ta kaydedilen aşılı ve aşısız Kovid-19 vakalarının değerlendirildiği çalışmasında, 56 bin Omicron ve 269 bin Delta vakası incelendi.
Omicron’lu kişilerin yaklaşık yüzde 15’i “daha az hastaneye kaldırılmaya”, yüzde 40-45’i daha az “hastanede en az bir gece veya daha uzun kalmaya” ihtiyaç duyduğu belirlendi.
Birleşik Krallık’ta 106 bin 122 Kovid-19 vakasının tespit edilmesiyle salgının başlangıcından bu yana ilk kez 100 binden fazla günlük vaka sayısı kaydedilmişti. Buna rağmen hayatını kaybedenlerin sayısı önceki aylara oranla artmayarak 140 olmuştu. 1
Omicron çocuklarda da Delta’ya göre daha hafif seyrediyor. Bir araştırmaya göre, ilk 3 günde acil servise giriş yüzde 29, hastaneye yatış yüzde 67 ve yoğun bakım ihtiyacında yüzde 68’lik azalma tespit edildi. 2
Korkutma politikaları işe yaramıyor
Toplum elbette tam ve doğru bilgilendirilmeli ama halkın kısıtlamalara ve tedbirlere uymasını sağlamak için iki seneden beri verilerin abartılarak sürekli korku pompalanmasının salgını önlemede işe yaramadığı gibi endişe ve paniğin bağışıklık sistemini zayıflattığı da unutulmamalıdır.
Elde koronavirüsün munisleştiğini gösteren bilgiler varsa, bunlar da elbette “olduğu gibi” toplumla paylaşılmalıdır.
Prof. Dr. Haluk Vahaboğlu‘nun şu görüşlerinin altına ben de imzamı atıyorum:
Pandemi süreci bize halkın (ve elbette sağlık personelinin) sürekli korkutularak toplumun panik ve endişeye sürüklenmesinin salgını önlemede bir işe yaramadığını öğretti.
Toplumun sürekli korkutulmasının ekonomik ve sosyal zarar yanı sıra toplum sağlığını (özellikle covid dışı hastalıkların seyrini) da çok olumsuz etkilediğini biliyoruz artık.. Medyanın ve bilim insanlarının sorumlu davranması çok önemli. 3
Hürriyet’te Mehmet Soysal da diyor ki:
Nereye baksak bir kâbus filmi izliyoruz… Neyi açıp okusak içimiz kararıyor… Ve karartılıyor… İçerdekilerin ve dışardakilerin yazdıkları hikâyeler kâbusname’ye döndü… İnsanların yaşama umudu tüketiliyor… Akrep ruhlu insanların ürettiği kâbus senaryoları yüzünden büyük kalabalıklar hayata küsüyor… Dünyaya bakıyoruz, okuyoruz durum yine aynı… Bir yandan COVID-19 virüsünün Omicron varyantı… Diğer yandan yeniden eve kapanmalar ve ekonomik krizlere dair haberler… 4
Birleşik Krallık tüm dünyaya örnek olmalı
Avusturya aşı zorunluluğu getirirken, yasaklamalarla ve çok sıkı tedbirlerle bir yere varılamayacağını anlayan ülkeler kervanına Birleşik Krallık da katıldı.
Başbakan Boris Johnson, Kovid-19’un Omicron varyantının yayılmasını yavaşlatmak için yürürlüğe konulan kısıtlamaları kaldırma kararı aldıklarını duyurdu.
Johnson, halka evden çalışmalarının söylenmeyeceğini ve 27 Ocak’tan itibaren zorunlu maske takma ve aşı pasaportu kullanımının sona ereceğini belirtti.
Kovid-19’lu kişilerin kendilerini izole etmelerine ilişkin kuralı kaldırma amacında olduklarını da kaydeden Johnson, ilgili düzenleme 24 Mart’ta sona erdiğinde yasal zorunluluğun kalkacağını hatta bu tarihin öne çekilebileceğini söyledi.
Karara gerekçe olarak vakaların zirveyi gördükten sonra düşmeye başlamasını gösteren Johnson, kapalı ve kalabalık yerlerde maske kullanımı konusunda “halkın yargısına güvenmenin zamanının geldiğini” ve yarından itibaren sınıflarda artık maske takma zorunluluğu olmayacağını açıkladı. 5
Birleşik Krallık’ın aşı görev gücünün eski başkanı Dr. Clive Dix de Kovid’in gribe benzer endemik bir virüs olarak ele alınması ve Birleşik Krallık’ta kitlesel aşılamanın artık sona ermesi gerektiğini bildirdi:
Artık virüs yayılımını değil, hastalığı yönetmemiz gerekiyor. Bu sebeple, gelecekteki hedef hassas gruplarda ciddi hastalığa ilerlemeyi durdurmak olmalıdı. 6
Avrupa İlaç Ajansı yetkilileri de, Omicron varyantının hızla yayılmasını olumlu değerlendirmemelerine rağmen bunun pandemiden endemiye giden sürece yol açabileceği görüşünü dile getirdiler. 7
Danimarka Devlet Serum Enstitüsünde epidemiyoloji uzmanı Tyra Grove Krause, Kovid-19’un Omicron varyantının ülkesinde salgının sonunu getirebileceğini, enstitünün yürüttüğü yeni bir çalışmada, Omicron’dan hastaneye yatış riskinin Delta’ya göre iki kat daha düşük olduğunun tespit edildiğini ifade etti. 8
Daha ileri gidenler de var
Ohio Eyalet Üniversitesi Tıp Merkezi’nden Dr. Vivek Ramaswamy ve Apoorva Ramaswamy’in Wall Street Journal’de yayımlanan “Slow the Spread? Speeding It May Be Safer” (Yayılmayı Yavaşlatmak mı? Hızlandırmak Daha Güvenli Olabilir) başlıklı makalesindeki görüş ve yorumlarına ben de katılıyorum:
Tüm dünyada hızla yayılan Omicron varyantı kendinden öncekileri göre daha az ölümcül görünüyor.
Bu tabii ki iyi bir haber, ancak her ülkedeki politika yapıcıların değerlendirmesi gereken bir risk var:
Omicron’un yayılmasını yavaşlatmak için tasarlanan politikalar, daha bulaşıcı, daha öldürücü ve aşılara daha dirençli bir süpervaryant yaratabilir. Bu, insan eliyle yaratılan bir felâket olacaktır.
Bu riski en aza indirmek için, politika yapıcılar daha hafif varyantların hızla yayılmasına müsamaha etmelidir.
Bunun bir bedeli vardır ama uzun vadede de hayat kurtarıcı olacaktır.
Çoğu ortamda maske zorunluluğu ve sosyal mesafeyi, yayılmayı yavaşlatmadıkları için değil –bu tür tedbirlere karşı olağan tez– ama muhtemelen yavaşlattıkları için sonlandırmalıyız. 9
Adeta önce mikrobiyoloji ve genetik okumuş üzerine viroloji ve vaksinoloji üst ihtisası yapmış bir bilim adamı gibi konuşan Erdal Özyağcılar’ı tebrik ediyorum:
Kötü haber değil, bir bakıma iyi haber. İki Sinovac, iki Biontec olmuştum. Omicron oldum ve beşinci aşımı da doğal yollarla oluverdim. 10
Omicron sayesinde gelişen, hem antikor hem hücresel hem de lokal bağışıklık, aşıların sağladığı bağışıklığa göre daha geniş kapsamlı, daha güçlü, daha uzun vadeli ve varyantlara karşı da etkili olacaktır.
Gelelim neticeye
İki yıldır dünya düzenini alt üst eden pandeminin, bulaşıcılığı çok fazla ama ağır hastalık ve ölüme yol açma riski çok düşük olan Omicron varyantı sayesinde yavaşlayıp biteceğine inanıyorum.
İnşallah da öyle olur!
Kaynaklar:
1.https://www.indyturk.com/node/450941/sa%C4%9Flik/omicron-bula%C5%9Fanlar%C4%B1n-hastaneye-kald%C4%B1r%C4%B1lma-riski-delta-varyant%C4%B1ndan-daha-az
2.https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2022.01.12.22269179v1
3.https://twitter.com/HalukVAHABOLU/status/1473485713886916629?s=20
4. https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/mehmet-soysal/kabusname-41965967
5. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/ingilterede-kovid-19-kisitlamalari-gelecek-hafta-kaldiriliyor/2479602
6. https://www.theguardian.com/world/2022/jan/08/end-mass-jabs-and-live-with-covid-says-ex-head-of-vaccine-taskforce
7. https://www.aa.com.tr/tr/koronavirus/avrupa-ilac-ajansi-omicronun-hizli-yayilmasi-bizi-pandemiden-endemiye-goturebilir/2471262
8. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/danimarkali-saglik-yetkilisi-omicronun-ulkesinde-salgini-sonlandirabilecegini-one-surdu/2464964
9. https://www.wsj.com/articles/speeding-it-may-be-safer-omicron-mandates-antigenic-drift-shift-covid-supervariant-mask-social-distancing-lockdown-vaccine-11641847062
10. https://www.haberturk.com/erdal-ozyagcilar-besinci-asimi-dogal-yollarla-oluverdim-3303850-magazin
Kaynak: https://www.indyturk.com/node/462856/t%C3%BCrki%CC%87yeden-sesler/omicron-pandemiyi-bitirebilir
***
EK 1 (23.1.2022): 8 hayvan deneyinde Omikron’un önceki varyantlara göre hastalık yapıcı tesirinin azalmış olduğu gösterildi. Kaynak: https://twitter.com/EricTopol/status/1484586437584437248?s=20
***
EK 2 (22.1.2022): KAAN YILANCIOĞLU “4 doz #coronavirus aşısı, #COVID19 aşı pasaportu, maske, mesafe, hijyen, sıkı tedbir uygula nüfusun %5’i şu an hasta olsun, dünyanın en fazla vaka görülen ülkesi ol… Vaka artışı eksponansiyeli de aşmış bildiğin dik açı! 1 aya tüm İsrail hastalığı geçirir ve pandemiyi bitirir.”
“Bu arada ölüm oranları oldukça düşük, günlük 10 civarlarında bunu da yazmadan olmaz, bu ölüm oranının nedeni ise muhtemelen aşıların ağır hastalığa, ölüme karşı koruyuculuğu olabilir bunu da eklemek gerekir… Tarafsız ve yansız bakmak gerekiyor, bu herkes için gerekli…”
“Tabi bir de #omicron etkisi bunu da eklemek isterim, şu an #omicron neredeyse canlı bir aşı gibi aşılı, aşısız herkese bulaşarak doğal bağışıklığı arttırıyor…”
Kaynak: https://twitter.com/drkaanyl/status/1484975326971191296?s=20
***
EK 3 (22.1.2022): KAAN YILANCIOĞLU “Sanırım ben anlatamıyorum, #coronavirus kapmamanızı, hastalanmamanızı sağlayacak bir aşı yok. Yani herkes bu virüs ile karşılaşıp hastalanacak. Neyin tantanası bu, #covid19 ‘dan korunun ifadesi kadar saçma bir ifade yok, nasıl korunulacak? izole mi olunacak? uzaya mı kaçılacak?” Kaynak: https://twitter.com/drkaanyl/status/1484856213141606409?s=20
***
EK 4 (23.1.2022): KAAN YILANCIOĞLU “Kimseye aşı olmayın demedik, kendimiz de olduk, bilime güvendik ama riskleri anlattığımızda aşı, bilim karşıtı gibi komik yakıştırmalar yaptı engizisyon çevreleri. Neden risklerden bahsettik, herkes okusun, görsün kararını ona göre versin diye #COVID19“ authorea.com/users/455597/a
“Aynı antijene karşı sık ve fazla sayıda aşılamanın immun sistemi dengesizleştireceğini söyledik temel olarak, aşağıda 2 ve 3 doz arasında ölümlerdeki fark görülüyor. Risk alıp almamak elbette sizin kararınız, aşılanmak ayrı her 3 ayda bir aşı olmak farklı durumlar.”
“Bu risklerin olabileceğini söylemeyi spekülasyon olarak değerlendirecekler, bu durumda olmayacağını gösteren yayınlar ile savlarını ispat etmelerini isterim. Çünkü tersi durumda aynı spekülasyonu her gün kendileri de yapıyorlar. Madem zorunlu tutuluyor, riskler de bilinmeli…“
Kaynak: https://twitter.com/drkaanyl/status/1485174464082022405?s=20
***
