Okurlarımızın en çok sordukları soruların başında emeklilik ve dul-yetim aylığı bağlanması geliyor. Gerçekten de bir çok kişi haklarını bilemediği için mağdur ediliyor.
Okurumuz Ali Tekin;” Kardeşimi 31 yaşında kaybettik. Toplam askerlik dahil 853 günü var. Askerliği ödedikten sonra 47 gün açık kalıyor. Çocuklarına ölüm aylığı bağlatabilmemiz için ne yapmak gerekiyor? Ölüm aylığı bağlatma imkanı var mıdır?” diye soruyor.
Sigortalının ölümü halinde sigortalının eşine, çocuklarına ve bazı hallerde de anne-babasına ölüm aylığı bağlanmaktadır.
4-1/a (SSK)’lı hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanmasında (askerlik ve diğer borçlanmalar hariç) en az 5 yıllık sigortalılık süresi ve en az 900 gün prim ödemiş olma şartı getirilmiştir.
Dolayısıyla 900 gün prim ödeme şartı yerine getirilmediğinden aylık bağlanması mümkün olmayacaktır.
Ancak, kardeşinizin çalıştığı ve SSK primlerinin ödenmediği işyerleri varsa buraya hizmet tespit davası açarak günlerinizi tamamlamanızı tavsiye ederim.
***
Öğrencinin yetim aylığı kesilir mi?
Kendim, annem ve erkek kardeşim babamın emekli maaşından 1 senedir faydalanmaktayız. Annem özel bir şirkette SSK’lı olarak çalışmaktadır
Ben 23 yasındayım. Açık öğretim öğrencisiyim ve özel bir şirkette SSK’lı olarak çalışmaktayım. Babamın emekli maaşından 2 ay öncesine kadar ben ve kardeşim yararlanmaktaydık. Ancak öğrenci olduğumuza dair her 2 senede bir öğrenci belgesi gönderilmesi gerekmekte olduğu söylendi. Bunları araştırırken benim daha önce almış olduğum 1 senelik ücreti geri alacakları söylendi. Bu ödeme varsa faiz almadan nasıl ne şekilde ödeme yapılması gerekmektedir.
Tek hak olarak annemin üzerine maaş bağlanması için veraset ilamında bir değişiklik mi yapmamız gerekir. Mehmet Ali Güreş
Aylık bağlanmış çocuğu bulunmayan erkek veya kadın dul eş 5510 sayılı kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaması veya kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya
aylık bağlanmamış olması halinde % 75 oranında ölüm aylığına hak kazanacaktır. Çalışan dul eşin ölüm aylığı yüzde 75’ten yüzde 50’ye indirilmiştir.
5510 sayılı Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmayan veya kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış çocuklardan;
1) 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim yapması halinde 25 yaşını doldurmayanların veya,
2) Kurum Sağlık Kurulu kararı ile çalışma gücünü en az yüzde 60 oranında yitirip malûl olduğu anlaşılanların veya,
3) Yaşları ne olursa olsun evli olmayan, evli olmakla beraber sonradan boşanan veya dul kalan kızlarının,
her birine ise yüzde 25 oranında aylık bağlanmaktadır.
Kız çocuklar yaş koşuluyla sınırlı olmaksızın; evli olmamaları, 5510 sayılı Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmamaları veya kendi çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almamaları durumunda hak sahibi olarak aylık alabileceklerdir.
Erkek çocuklar ise öğrenim durumuna göre 18-20-25 yaş sınırları içerisinde, evli olmayan malûl erkek çocuklar 5510 sayılı Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmıyor veya bu çalışmalarından dolayı aylık veya gelir almıyor ise yaş sınırına tabi olmaksızın yaşına bakılmaksızın aylık alabilecektir.
5510 sayılı Kanunun 34. maddesinde; “Yaşları ne olursa olsun evli olmayan, evli olmakla beraber sonradan boşanan veya dul kalan kızlarının her birine % 25’i oranında” aylık bağlanacağı öngörülmüştür. Dolayısıyla sigortalı olarak çalıştığınız dönemlerde öğrenciliğiniz devam etse bile, yetim aylığı alamazsınız. Veraset ilamınızı değiştirmenize gerek yoktur.
Bu şekilde fazla veya yersiz olarak yapıldığı tespit edilen ödemeler, kanunî faizi ile birlikte ilgililerin Kurumdan alacağı varsa bu alacaklarından mahsup edilir, alacakları yoksa genel hükümlere göre geri alınmaktadır.
