Nitelikli çöp sorunu Türkiye’nin kanayan yarasıdır. Dünden bu güne gittikçe artan çevresel felaketlerin, küresel ısınmanın beyin korteksini et bürümüş aymaz insanların görmezden gelmeye devam etmeleri lüksü, bizlerin İNSANLIK ADINA bunu hazmedeceği anlamına gelmemektedir.
Nitelikli Çöp Nedir?
Nitelikli çöpleri iki kategoride ele alabiliriz:
A sınıfı Nitelikli Çöpler:
herhangi bir ilave müdahalede bulunulmaksızın, çok basit birincil süreçlerden sonra, (yıkama, bölme, öğütme, eritme, presleme) gibi yöntemlerden sonra direkt hammadde olarak kullanılabilecek atık maddelerdir.
B Sınıfı Nitelikli Çöpler:
Halihazırda istenirse aynı amaçla başkaları tarafından veya başka amaçlarla kullanılabilen, model eskimesi, tüketicinin beğenmemesi, servis imkanının kalması gibi nedenlerle ihtiyaç olarak görülmeyip çöpe bırakılan eşyalar, malzemeler, ürünler.
Önce Sorunu ortaya koyalım:
Sorun: Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde nitelikli çöplerin geri kazanımları, kesinlikle verimlilikten çok çok uzak, bu çöplerin kahir ekseriyetinin politikasızlık veya kayıtsızlık nedeniyle vahşi çöp toplama sürecine girmesidir.
İkinci önemli sorun ise, atık ve artık madde ayrımının ne 2872 sayılı Çevre Kanununda ne de Atık Yönetimi yönetmeliğinde yapılmasından kaynaklanan sorunlar. Her iki mevzuat hem artıkları, hem atıkları aynı kategoride toplamış, bunları sınıflama gereği görmemiştir. Yapılması gereken, bu kavramların sınıflandırılması, ve gerek 2872 sayılı yasada gerekse Atık Yönetimi Yönetmeliğinin tanımlar bölümünde, ATIK ve ARTIK maddelerin tanımlarının ayrı ayrı yapılması, İLAVE OLARAK NİTELİKLİ ÇÖP kavramının da mevzuata kazandırılması gerekir.
Peki durum nedir?
Durum: Nitelikli çöplerin vahşi çöp sürecine kalması sonucunda ülke çok büyük oranda yarı mamul maddeden mahrum olmakta, sanayimiz, yeni üretim süreçleri için yeni hammadde kaynakları kullanmakta ve çevremiz daha da kirlenmektedir.
Çözüm nedir?
Çözüm: Devlet, (ilgili bakanlıklar aracılığıyla) başta ilgili bütün kamu kurumları olmak üzere, özerk kuruluşlar veya tüzel kişiliklerin tarım, sanayi veya hizmet üretim süreçlerinde kullanmış oldukları, belli miktarın üzerindeki tüketimlerinden arta kalan miktarların NİTELİKLİ ÇÖP statüsüne alınıp üretim bandına temiz hammadde olarak yeniden doğrudan alınması suretiyle ülkede (ürünün üretildiği sanayi kuruluşlarında) İLAVE KATMADEĞER SAĞLANMASI, bu şekilde çevre kirliliğinin de önüne geçilmesinin sağlanması.
İlgili Bütün mevzuatlara NİTELİKLİ ÇÖP veya NİTELİKLİ ATIK kavramının eklenmesi, belli miktarın üzerindeki nitelikli çöplerin geri dönüşümünün DİREKT VE DOĞRUDAN YAPILMASI zorunluluğunun getirilmesi şarttır.
Örnekler:
Tekstil endüstrisinde nitelikli atıklar, plastik ürünlerin kullanıldığı bütün tarım sanayi kuruluşları, endüstri kuruluşları, hizmet sektörlerinin kullandıkları BELLİ MİKTARIN ÜZERİNDE YER ALAN ATIKLAR
Vakıfların derneklerin yemek hizmetlerinde kullandığı polikarbon tabldotlar, bardaklar, çatallar, kaşıklar, OSYM sınavındaki poşetler, inşaat ve yapı sektöründe kullanılan malzeme atıkları, lastik sanayii, hastanelerde ortaya çıkan plastik yoğun tıbbi atıklar vs.
ÖSYM sınavlarında Türkiye genelinde soru kitapçıklarından çıkan saydam renkli poşetler, kurum tarafından doğrudan NİTELİKLİ geri dönüşüm çalışmasıyla kendisine fevkalade katmadeğerler sağlayabilir. Ya da, iftar organizasyonu yapan bir sivil toplum kuruluşu, kullandığı polikarbonları doğrudan geri dönüşüme göndererek hem kendine hem sanayiye hem çevreye önemli katmadeğerler sağlayabilir.
