Mevzuatımıza göre, yabancıların çalışma izni olmaksızın Türkiye’de çalışmaları veya çalıştırılmaları yasaktır.
Çalışma izni, işgücü piyasalarının kontrol ve denetim altında tutulması amacıyla Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından resmî bir belge şeklinde düzenlenen ve geçerlilik süresi içinde yabancıya Türkiye’de çalışma ve ikamet hakkı veren belgedir.
Yabancıların Türkiye’de çalışabilmeleri için gerekli çalışma izni başvurusu, yurt içi ve yurtdışı başvurusu olmak üzere iki yolla yapılabilmektedir.
Her ne kadar genel kural çalışma izni alınması da olsa, bazı hallerde çalışma izni muafiyeti de bulunmaktadır.
Türkiye’ de de bazı Karadeniz illerimizde çay ve fındık işlerinde mevsimlik süreli çalışmanın fazlaca olduğu görülüyor.
Samsun, Ordu, Giresun, Trabzon, Rize ve Artvin illerinde, mevsimlik tarım işlerinde çalışacak yabancıların çalışma izni muafiyeti almaları zorunludur.
Çalışma izni muafiyeti başvurusu iki aşamalı olarak gerçekleştirilecektir.
İlk aşamada, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Yabancı Uyruklu Mevsimlik İşçiler (YUMI-Net) web uygulaması üzerinden istenilen bilgilerin (pasaport/pasaport yerine geçen belge veya ulusal kimlik kartlarında yer alan kimlik bilgileri, varsa yabancı kimlik numaraları, ülkemizde vize/vize muafiyetiyle bulunanlar için ülkeye giriş tarihi, ülkemizde ikamet izni ile bulunanlar için ikamet izni başlangıç-bitiş tarihi) girilerek başvuru formunun tamamlanarak onaylanması ve bu formun bir çıktısının alınması gerekmektedir.
İkinci aşamada, yabancıların sistem tarafından kendilerine verilecek başvuru formu ve istenilen belgelerle (vize/vize muafiyetiyle ülkemizde bulunanlar için pasaport veya pasaport yerine geçen belge, ulusal kimlik kartıyla ülkemize giriş yapmış olmaları durumunda ise ulusal kimlik kartı ve hudut kapısınca kendilerine verilen giriş çıkış belgesi, ülkemizde ikamet izni ile bulunan yabancılar için ise pasaport veya pasaport yerine geçen belge ve ikamet izni belgesi) birlikte çalışacakları ilçelerdeki kaymakamlıklara müracaat etmeleri ve kaymakamlıklardan muafiyet kapsamında olduklarını gösterir belgeyi almaları gerekmektedir.
Çalışma izni muafiyeti kapsamında yabancılar bir takvim yılında en fazla 90 (doksan) gün süreyle mevsimlik tarım (çay ve fındık) işlerinde çalışabilecektir; ancak bu süre yabancıların Türkiye’de yasal kalış süresi (vize/vize muafiyeti süresi, ikamet izni süresi) ile sınırlı olacaktır.
Başvuru Adresi: https://yuminet.csgb.gov.tr/#/app/basvuruGiris
Sosyal güvenlikleri sağlanacak mı?
Yurtiçinden yapılan başvurularda çalışma izni başlangıç tarihini izleyen 30 gün içinde, yurtdışından yapılan başvurularda ise yabancının yurda giriş tarihinden itibaren 30 gün içinde SGK sigortalı girişinin, en az beyan edilmiş ücret üzerinden, yapılması zorunludur.
Mevzuatımızda, yabancıların hangi durumlarda ve ne kadar süre ile çalışma izninden muaf oldukları belirtilmektedir. Her ne kadar yeni Kanuna ilişkin ikincil mevzuat yayınlanmasa da, eski mevzuatın ikincil uygulaması devam etmektedir. Burada sayılı muafiyet hükümlerinden yararlanacak yabancılar için çalışma izni düzenlenen yabancılar da olduğu gibi sosyal güvenlikle ilgili yükümlülüklerin ilgili işverenliklerce yerine getirilmesi zorunludur.
