Doğuştan (innate) bağışıklığın unsurlarından olan ve gıda desteği olarak da kullanılan laktoferrinin Kovid’ de standart bakım tedavisine katkı sağlayabileceği gösterildi.
Retrospektif araştırma hiçbir belirti göstermeyen (asemptomatik), çok az belirti gösteren (pavsisemptomatik) ve orta derecede belirtileri olan hastalar üzerinde yapıldı (1).
Laktoferrin verilen 82 hastada SARS-CoV-2 RNA’ sının negatifleşmesi için gereken süre, laktoferrin verilmeyen 39 hastada gözlenene kıyasla önemli ölçüde daha düşüktü: 15’ e karşı 24 gün.
Semptomlarda azalma, yaş ve laktoferrin tedavisi arasında bir bağlantı da bulundu.
Bir başka araştırmada da lipozomal laktoferrin ile tedavi edilen 32 asemptomatik ve hafif-orta ağırlıktaki Kovid-19 hastasında standart bakım tedavisine göre klinik semptomlarda hızlı bir iyileşme, PCR’ da erken negatifleşme ve IL-6, d-dimer ve ferritin gibi belirteçlerde azalma tespit edilmişti (2).
Laktoferrinin etkisi, SARS-CoV-2 spike proteinine veya hücrelerin heparan sülfat proteoglikanlarına bağlanma, demir homeostaz bozukluklarının düzeltilmesiyle ilişkili anti-enflamatuar aktivite ile açıklanıyor (3).
Laktoferrinin birçok RNA, DNA virüsleriyle zarflı ve zarfsız virüslere karşı antiviral etkileri de bilinmektedir.
Laktoferrin nedir?
Laktoferrin inek, insan, kısrak, keçi, fare gibi birçok süt türünde bulunan demir bağlayan bir glikoproteindir. İlk olarak inek sütünden izole edildiği için bu isimle anılan laktoferrin, sadece süte özgü bir protein değildir. Gözyaşı, salya, tükürük, burun salgısı, polimorf lökositler, bronşiyal bezlerin epitel hücreleri ve eklem sıvısında da bulunur.
Diğer sıvılarla karşılaştırıldığında sütte daha yüksek oranda laktoferrin vardır. Ancak laktoferrin düzeyi süt türleri arasında büyük farklılıklar gösterir. İnsan, domuz ve fare gibi canlıların sütlerinde laktoferrin seviyesi yüksek olmasına karşın, inek ve diğer geviş getiren hayvanların sütlerinde çok düşüktür.
Laktoferrin yapısında demir bulundurduğundan ve demirin bağlanması durumunda kırmızı bir renk oluşturduğundan kırmızı protein ismiyle de anılır. Laktoferrinin demire (Fe+3) karşı afinitesi o kadar yüksektir ki, asidik koşullarda bile demiri bağlama kabiliyetine sahiptir. Laktoferrin endüstriyel ölçekte yağsız sütten veya peyniraltı suyu tozundan üretilir (4).
Birkaç yıldır, laktoferrin ihtiva eden çeşitli ticari nutrasötik ürünler geliştirilmiştir.
Bu ürünlerin tümünde, insan laktoferrinine benzeyen inek sütünden elde edilen laktoferrin vardır ve laktoferrin FDA tarafından GRAS (genellikle emniyetli) ve Avrupa Gıda Emniyeti otoritesi tarafından gıda takviyesi olarak kabul edilir.
Gelelim neticeye
Laktoferrin, güvenli olduğundan ve iyi tolere edildiğinden, Kovid’ e karşı mücadelede faydalı bir tamamlayıcı tedavi olabilir.
Kaynaklar:
1. https://www.mdpi.com/2077-0383/10/18/4276/htm
2. https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2020.08.11.244996v4
3. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fimmu.2020.01221/full
4. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1189309#:~:text=Laktoferrin%20inek%2C%20insan%2C%20k%C4%B1srak%2C,s%C3%BCte%20%C3%B6zg%C3%BC%20bir%20protein%20de%C4%9Fildir
New Study Outlines a Roadmap for Effective Treatment of COVID-19
