Yazar Portal | Turkiye Interaktif Kose Yazarı Gazetesi
Cuma, Aralık 5, 2025
  • Giriş Yap
  • Ana Sayfa
  • Köşe Yazarları
  • Künye
  • Yayın İlkeleri
  • Yazar Müracaatı
  • Kurumsal
    • Misyon
    • Yayın Grubumuz
    • Logo
    • Reklam Tarifesi
  • Yazar Girişi
  • E-Posta
Sonuç yok
Tüm sonuçları gör
  • Ana Sayfa
  • Köşe Yazarları
  • Künye
  • Yayın İlkeleri
  • Yazar Müracaatı
  • Kurumsal
    • Misyon
    • Yayın Grubumuz
    • Logo
    • Reklam Tarifesi
  • Yazar Girişi
  • E-Posta
Sonuç yok
Tüm sonuçları gör
Yazar Portal | Turkiye Interaktif Kose Yazarı Gazetesi
Sonuç yok
Tüm sonuçları gör
Anasayfa Yazarlar Mehmet Salih ÖZALP

Kürtçe ve Latin Alfabesi

Mehmet Salih Özalp Yazar Mehmet Salih Özalp
05 Ocak 2019
Mehmet Salih ÖZALP
0
403
Paylaşma
5k
Görüntülenme
Facebook'ta PaylaşTwitter'da Paylaş

Diller dört birim üzerinde kurulur; bunlar harf, hece, sözcük ve cümledir. Bazı alfabeler harf esaslıdır; günümüzde yaygın biçimde kullanılan Latin Alfabesi bu türdendir. Bu alfabe türüne kodlama sistemi de denir. Bazı alfabeler heceleri esas alır, bu alfabe türü Sanskritçe için ve Hindular tarafından kullanılır. Bazı alfabeler ise kelimeye karşılık gelen sembolleri esas alırlar; Sümer, Eski Mısır ve günümüzde Çinliler bu türden bir yazı sistemine sahipler. Doğrusu Türkçeye uyarlanmış alfabede tamı tamına her sese karşılık gelen bir harf ile kolayca kelimeleri okuyabilirsiniz. Aynı yöntem İngilizce, Fransızca ya da Almanca için geçerli değildir; bu dillerde bazen iki, üç ve hatta dört harf bir sese karşılık gelir, söz gelimi İngilizcede ch (ç), sh (ş) ya da Almancada Nietzsche yazılırken, Türkçede kolayca dört sesle (Niçe) yazılabilir.

Kürtçeye uyarlanmış alfabede benzer sorunları yaşıyoruz; üç farklı ses için ‘’k’’ harfini kullanmak zorunda kalıyoruz, birincisi ker (eşek), ikincisi ker (sağır), üçüncüsü ker (parça). Galiba Kürtçe için en uygun alfabe hece sistemi olmalıydı. Birinci k, yalın k’dir. İkinci k, boğazdan çıkarılır, üçüncü k ise yuvarlayarak ağızdan çıkarılır. Arap harflerinde dahi üç sese karşılık bir harf vardır. Örneklerimiz çoktur; çar (dört) ve çend (kaç) yalın ç ile başlar ancak aynı harf ile başlayan çêl (inek), çav (göz), çîrok (masal) ya da çerm (deri) yalın ç ile ifade edilmeleri mümkün değildir. Birincisinde dudaklar açılır, ikincisinde dişler birbirine yapışık, aradan ç sesi çıkarılır. Poz (burun), pîvan (ölçü), payîz (sonbahar) ile paqiz (temiz), per (yaprak), pir (çok), pirç (kıl) sözcüklerinin başında kullanılan p harfleri iki farklı sestir; ikinci gurupta yalın p iken, birincisinde b ile p arasında ince p harfli bir ses görüyoruz. Tîr (ok), Trî (üzüm) ile Têr (tok), Tûle (köpek kavrusu) örneğinde de aynı sorunu görüyoruz, iki farklı ses aynı harf ile ifade ediliyor; ikincisinde normal t harfidir, oysa birincisinde ince t sesi gereklidir. Ayrıca Tav (güneş) ve Tarî (karanlık) için kalın t yerine normal t harfini yazıyoruz. Kürtçede kalın h, kalın a, kalın s ve ince x yani bir nevi ğ için bir şey düşünülmemiş. Mamafih erbane, erd için ayn; hewl, hezkirin için kalın h; sir, sal için kalın s ve xedar için yumuşak x sesine karşı bir harf yoktur. Son gurup sözcükler sınırlı olup yabancı kökenli olduklarından ya da türevleri yalın harflerle ifade edilebilecekleri için burada sorun yoktur. Yalnız, Kürtçe kelimeleri doğru telaffuz etmek için cümle içerisinde kelimeyi dikkatlice okumak, anlam bütünlüğünü yakalamak ve Kürt kültürüne vakıf olmak gerekebilir. Aksine Kürtçeyi sonradan öğrenen bir yabancı gibi, hatta Türkçe okur gibi okumak zorunda kalırsınız. Bu durumda, okuduklarınızdan hiçbir şeyi anlamazsınız ve sizi dinleyenler de okuduklarınıza bir anlam veremezler.

Kürtçede olup Türkçede olmayan harfler, Türkçede olup Kürtçede olmayan harfler ve Türkçe ile Kürtçede olup farklı seslendirilen harfler vardır. Türkçede olmayanlar: bunların başında sürekli kullanılan kalın ğ, yani x harfi gelir; xem (gam), xurt (güçlü), xwarin (yemek), xort (delikanlı). İkincisi bükülmüş bir e harfi, e ile i karşımı ê sesi; hêstir (katır), hêk (yumurta), rêwî (yolcu). Kalın v, yani w harfi; westan (yorulmak), wuha (böyle), we (siz), wê/wî (o). Kalın k, Q,q ile ifade edilen qirik (karga), qer (borç). Û: Türkçedeki U, Î: Türkçedeki İ, İ: Türkçedeki I, Û: Türkçedeki U ve U: Ü’ye yakın olmakla birlikte ı ile u arası bir sestir, gund (köy), guh (kulak). Son olarak xw bir sesi karşılar; xwe (kendi), xwîn (kan). Zaten bu ayrıntıları çözen bir insan rahatlıkla Kürtçe okuyabilir ve yazabilir. Şimdiye kadar söz ettiğimiz sorunlar dışında Kürtçe okuyup yazmak Latin Alfabesiyle son derece uyumludur. Yanı sıra bu sorunlar İngilizce ve Almancaya nazaran daha azdır; örneğin station sözcüğü Almancada (ştedsiyon) ayrı, Fransızcada (stesiyon) ayrı, İngilizcede (siteyşin) apayrı telaffuz edilir. Her dilin kendisine göre kolaylık ve zorlukları vardır, bu zorluklara katlanmadan o dili elde etmeniz düşünülemez.

Paylaş
Etiketler: alfabekürtçeLatinsesleryazı
Önceki Yazı

Çocuklara Kulak Tüpü Ne Zaman Takılmalı?

Sonraki Yazı

Enflasyon Sonrası Dolar/TL’de Durum

Mehmet Salih Özalp

Mehmet Salih Özalp

İlişkili Yazılar

Hristiyanlığın Kurucusu: Saint Paul/Pavlus (Tarsuslu Saul)
Din ve Ahlak

Hristiyanlığın Kurucusu: Saint Paul/Pavlus (Tarsuslu Saul)

30 Aralık 2023
5.1k
Çocuk Gelişimi

Çağdaş Dünyanın “Çocuk Tanımı” ve “Çıkmazları”

21 Temmuz 2022
5k
Edebiyat & Sanat

Temel Alfabeler

21 Haziran 2022
5k
Mehmet Salih ÖZALP

Türk Tarihi Üzerine Notlar

16 Haziran 2022
5k
Sonraki Yazı

Enflasyon Sonrası Dolar/TL'de Durum

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

  • Trendler
  • Yorumlar
  • En son
Aşık Veysel ve Kara Toprak Türküsü Hikayesi

Aşık Veysel ve Kara Toprak Türküsü Hikayesi

22 Mart 2019
Ayak Tabanına Veya Göğüse Vicks Sürmenin Faydası Yok

Ayak Tabanına Veya Göğüse Vicks Sürmenin Faydası Yok

24 Ocak 2016

Yok Saymak

28 Mart 2020

Yıldızname Baktırmak Günah mı…Günah…

09 Haziran 2022

Keltepen’in Taşları /Şu Akkuşun Gürgenleri

18 Nisan 2020
Göyçe Zengezur Türk Cumhuriyeti

Göyçe Zengezur Türk Cumhuriyeti

21 Eylül 2022

Tüketicilerin Süt Tozu Dilekçeleri!

97

Fethullah Gülen’e 19 Soru

72

Ayasofya Açılsın Zincirler Kırılsın

70

İslâm Dışı Bir Uygulama: Çocuk Sünneti…

45

Gıda Mühendislerinin Petek Ataman’a Çağrısı

40

Şarkı Sözü Alan Var mı?

39
Türkiye’nin Ortak Geleceği: Birlik, Kimlik ve Toplumsal Dayanıklılık Üzerine Kapsamlı Bir Düşünüş

Türkiye’nin Ortak Geleceği: Birlik, Kimlik ve Toplumsal Dayanıklılık Üzerine Kapsamlı Bir Düşünüş

05 Aralık 2025
Nasıl Bir Toplum Olduk. Birinin Ak Dediğine Diğeri Kara Diyor

Nasıl Bir Toplum Olduk. Birinin Ak Dediğine Diğeri Kara Diyor

05 Aralık 2025
Ve Bilirsin

Ve Bilirsin

05 Aralık 2025
Yaşlı Adam Yanıyor

Yaşlı Adam Yanıyor

05 Aralık 2025
Yörüklerin Harika Öğütleri

Yörüklerin Harika Öğütleri

05 Aralık 2025
Sen veya Sizlere

Sen veya Sizlere

04 Aralık 2025

Köşe Yazarları

Türkiye Deprem Haritası

 

Ayın Sözü

Lütfen Duyarlı Olalım!

de, da vb. bağlaçlar ayrı yazılır.

Cümle bitişinde noktalama yapılır. Boşluk bırakılır, yeni cümleye büyük harfle başlanır.

Dilimiz kadar, edebiyatımıza da özen gösterelim.

Arşiv

Sosyal Medya’da Biz

  • Facebook
  • İnstagram
  • Twitter

Entelektüel Künyemiz!

Online Bilgi İletişim, Sanat ve Medya Hizmetleri, (ICAM | Information, Communication, Art and Media Network) Bilgiağı Yayın Grubu bileşeni YAZAR PORTAL, her gün yenilenen güncel yayınıyla birbirinden değerli köşe yazarlarının özgün makalelerini Türk ve dünya kültür mirasına sunmaktan gurur duyar.

Yazar Portal, günlük, çevrimiçi (interaktif) Köşe Yazarı Gazetesi, basın meslek ilkelerini ve genel yayın etik ilkelerini kabul eder.

Yayın Kurulu

Kent Akademisi Dergisi

Kent Akademisi | Kent Kültürü ve Yönetimi Dergisi
Urban Academy | Journal of Urban Culture and Management

Ayın Kitabı

Yazarlarımızdan, Nevin KILIÇ’ın,

Katilini Doğuran Aşklar söz akıntısını öz akıntısı haliyle şiire yansıtan güzel bir eser. Yazarımızı eserinden dolayı kutluyoruz.

Gazetemiz TİGAD Üyesidir

YAZAR PORTAL

JENAS

Journal of Environmental and Natural Search

Yayın Referans Lisansı

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Bilim & Teknoloji

Eğitim & Kültür

Genel Eğitim

Kişisel Gelişim

Çocuk Gelişimi

Anı & Günce

Spor

Kitap İncelemesi

Film & Sinema Eleştirisi

Gezi Yazısı

Öykü Tefrikaları

Roman Tefrikaları

Röportaj

Medya

Edebiyat & Sanat

Sağlık & Beslenme

Ekonomi & Finans

Siyaset & Politika

Genç Kalemler

Magazin

Şiir

Künye

Köşe Yazarları

Yazar Müracatı

Yazar Girişi

Yazar Olma Dilekçesi

Yayın İlkeleri

Yayın Grubumuz

Misyon

Logo

Reklam Tarifesi

Gizlilik Politikası

İletişim

E-Posta

Üye Ol

BİLGİ, İLETİŞİM, SANAT ve MEDYA HİZMETLERİ YAYIN GRUBU

 INFORMATION, COMMUNICATION, ART and MEDIA PUBLISHING GROUP

© ICAM Publishing

Gazetemiz www.yazarportal.com, (Yazarportal) basın meslek ilkelerine uymaya söz vermiştir.
Yazıların tüm hukuksal hakları yazarlarına aittir. Yazarlarımızın izni olmaksızın, yazılar, hiç bir yerde kaynak gösterilmeksizin kısmen veya tamamen alıntı yapılamaz.

Sonuç yok
Tüm sonuçları gör
  • Ana Sayfa
  • Köşe Yazarları
  • Künye
  • Yayın İlkeleri
  • Yazar Müracaatı
  • Kurumsal
    • Misyon
    • Yayın Grubumuz
    • Logo
    • Reklam Tarifesi
  • Yazar Girişi
  • E-Posta

© 2008 - 2021 Yazar Portal | Türkiye Interaktif Köşe Yazarı Gazetesi

Yeniden Hoşgeldin

Aşağıdan hesabınıza giriş yapın

Şifrenimi unuttun?

Parolanızı alın

Şifrenizi sıfırlamak için lütfen kullanıcı adınızı veya e-posta adresinizi girin.

Giriş yap