ARK: “Aşılar insanlara kanları antikorla ömür boyu dolsun taşsın diye değil, bağışıklık sistemleri o mikrobu tanısın ve karşılaştığında hazırlıklı olsun ve gerekli müdahaleleri yapabilsin diye yapılır.”
Daily Mail’ den:
“Kovid aşılarının pandemiyi sonlandıramayacağını” söyleyen Dünya Sağlık Teşkilatı Avrupa Başkanı Dr. Hans Kluge, “liderlerin uzun vadede virüsle başa çıkmak için aşı stratejilerini ayarlamaya hazırlanmaları gerektiği” ikazında bulundu (1).
Kluge, yeni Kovid suşlarının ortaya çıkmaya devam edeceğini ve virüsün grip gibi bizimle kalacağını söylemekle beraber bu yılın başlarında, insanların yüzde 70’i tamamen aşılandığında pandeminin biteceğini açıklamıştı.
Kluge, bugün artık durumun artık değiştiğini kabul ediyor ve bu sebeple liderlerin aşı stratejilerini uyarlamaları gerektiğine dikkat çekiyor.
Zengin ülkelerde halkın yüzde 80 kadarı çift aşılı olmasına rağmen fakir ülkelerde halkın yüzde 0.1’ den azı aşıya ulaşabildi.
Bazı uzmanlar başlangıçta yeterli sayıda insan aşılandığında virüsün yayılmayacağını düşündüler.
Yetkililer, aşılar hastaneye yatışları ve ölümleri önlemede oldukça etkili olsa da, bulaşmayı durdurmada daha az etkili olduklarını vurgulayarak dünyanın virüsle yaşamayı öğrenmesi gerektiği uyarısını yapıyorlar.
Kluge mayıs ayında “Aşıda minimum yüzde 70’lik kapsama ulaştığımızda pandemi sona erecek” demişti.
Ancak “bugün bu sayının hala hedef olup olmadığı veya pandemiyi sona erdirmek için daha fazla insanın aşılanması gerekip gerekmediği” sorulan Kluge, Delta gibi yeni varyantlardan dolayı durumun değiştiğini söyledi:
“Bence bu bizi aşının amacının her şeyden önce daha ciddi hastalıkları ve ölümleri önlemek olduğu noktasına getiriyor. Kovid’ in grip virüsü gibi mutasyona uğramaya ve bizimle kalmaya devam edeceğini düşünürsek, aşılama stratejimizi endemik bulaşmaya kademeli olarak nasıl adapte edeceğimizi ve ek aşıların etkisi hakkında gerçekten değerli bilgiler toplamayı planlamalıyız.
Endemik seviye, bir toplumda düzenli olarak virüs vakalarının olması, hastalığın yayılmasını ve oranlarını tahmin edilebilir hâle gelmesidir.
Kluge, pandemi tarafından ikinci plana itilen diğer hastalıkların tam tedavi edilebilmesi ve sağlık sistemi üzerindeki baskının azaltılabilmesi için ikinci dozun öneminin altını da çiziyor.
Public Health England’ dan dün gelen bilgiler, aşılanmamış kişilerin Kovid sebebiyle hastaneye yatma ihtimalinin beş ve ölme ihtimalinin de 10 kat daha fazla olduğunu gösteriyor.
Aşılar, bulaşmayı durdurmak yerine kritik hastalıkları ve ölümü önlemek için tasarlandı.
Hükumetin bilim danışmanlarına son tahminlerine göre, iki doz aşı hastaneye yatma ve ölümleri önlemede yüzde 98’ e kadar etkili iken enfekte olmuş kişilerin virüsü bulaştırmasını önlemede yüzde 40 civarında etkili.
Delta varyantının daha önce hâkim olan alfa varyantına göre yüzde 60 ve orijinal Wuhan virüsüne göre iki misli daha bulaşıcı olduğu ve Delta ve Beta dâhil olmak üzere bazı suşların aşıların sağladığı korumayı azalttığı tahmin ediliyor.
Bu risk, başlangıçta her iki aşıyı da yaptırmış olanlarda azalan bağışıklık ile birleştiğinde, Hükümetin NHS’ ye bu sonbaharda grip aşısı ile aynı anda üçüncü doz aşıyı uygulamaya hazırlanmasını söylemesine yol açtı.
Başlangıçta, 50 yaş üstü, virüsten en fazla risk altında olanlar ve ön saflardaki sağlık ve sosyal bakım personeli de dâhil olmak üzere, yaklaşık 32 milyon insanın ek dozlar alması bekleniyordu.
Fakat Joint Committee on Vaccination and Immunisation (JCVI) güçlendirici aşılar konusunda henüz bir karar vermedi ve klinik olarak en savunmasız olanlara yalnızca üçüncü dozların verilmesi bekleniyor.
Kan kanseri hastaları, HIV’li veya yakın zamanda organ nakli geçirmiş olanlar da dâhil olmak üzere yarım milyon bağışıklığı baskılanmış insan, iki dozdan sonra düşük düzeyde antikor ürettikleri endişesiyle geçen hafta üçüncü doz aşı almaya davet edildi.
İsrail’deki Kovid vakaları, toplu güçlendirme kampanyasının başlamasından sonra bu hafta keskin bir şekilde düştü, hastane başvuruları ve ölümler de düşmeye başladı.
Aşıların korunmadaki etkileri azalsa bile çoğu insan için iyi bir bağışıklık sağlar
AstraZeneca aşısının geliştirilmesine yardım eden Sarah Gilbert, bugün İsrail ve ABD’ninki gibi toplu bir aşı güçlendirme kampanyasının gerekli olmayabileceğini, çünkü enfeksiyondan korunmaları zayıflamış olsa bile çoğu insan için bağışıklığın ‘iyi bir şekilde kalıcı’ olduğunu söylüyor.
Buna karşılık Kültür Bakanı Oliver Dowden bugün İngiltere’nin üçüncü dozları uygulamada ‘aykırı değer’ olmayacağı konusunda ısrar ediyor ve JCVI’ nin hükümete birkaç gün içinde bir takviye programı konusunda rehberlik edeceğini bekliyor.
Ülkede, Pfizer aşılarıyla aşılamadan sonra geçen ay enfeksiyonlarda, hastaneye yatışlarda ve ölümlerde bir artış yaşandı.
Birleşik Krallık’ taki dört Kamu Sağlığı İdaresi Başkanı virüsün yayılmasını engellemek amacıyla aşıların 12 yaşın üzerindeki herkese yapılıp yapılmayacağını düşünüyorlar.
JCVI, 12 ila 15 yaşındakilerin tümünün aşılanmasının sağlık açısından yararlarının çok az olduğu sonucuna vardıktan sonra karar onlara verildi.
JCVI yalnızca genç grubun sağlık yararlarını göz önünde bulundurabilirken, sağlık görevlileri, virüsün sınıflara yüksek düzeyde yayılması durumunda okulların kapanmasının etkisi gibi daha geniş sosyal ve ekonomik yararları göz önünde bulundurabilir.
Gelelim neticeye
27 Mayıs 2020’ de “Koronavirüs aşısı geliştirmek hiç de kolay değildir” başlıklı makalemde şunları yazmıştım (2):
BİR: Koronavirüslere karşı tüm dünyada yaygın şekilde uygulanabilecek etkili ve emniyetli bir aşı geliştirilmesi ihtimalini çok düşük görüyorum.
İKİ: KOVİD salgını, virüsün bulaştırıcılığını ve ağır hastalık yapıcı etkisini kaybetmesi, toplumda hastalığı geçirenlerin sayısının artması ve bulaşmayı önleyecek tedbirlere riayetle hafifleyecektir.
ÜÇ: “100 senedir” bilinen grip virüsüne karşı gerçekten etkili bir aşı yaratamayan bilim dünyasının “100 gündür” tanınan yeni koronavirüse karşı aşı geliştirmesi nasıl mümkün olabilir, havsalam almıyor.
Kaynaklar:
