Geçen hafta Yunanistan’daki krizin, Türkiye ile ilişkilerde avuntu mu, umut mu olacağına dair bir soru sormuş, krizin hangi konularda etki yaratabileceğini değerlendirmiştik. Bu kez bizzat gidip yerinde gördük. Bu sorunun yanıtını Atina’da kısa zaman içinde aramaya çalıştık.
Ege İhracatçı Birlikleri’nin yıllar önce başlattığı, yurtdışına Türk ürünlerinin tanıtımını amaçlayan Fashion-Break buluşması ardından da 9. Türkiye Ege Kıyıları Yunanistan Ege Adaları Ekonomi zirvesi vardı. .
Dış Ticaretten Sorumlu Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, meslekdaşı, Ekonomi Rekabet ve Denizcilik Bakanı Louka Katseli’ye, bir süre sonra kadın bakanın suratı asılacak kadar, “üzülmeyin biz de bir zamanlar krizler yaşadık. Bir zamanlar bizde sizin gibi çok kötüydük” nasihatları zirveye damgasını vurdu.
Yunan işdünyasının zirveye katılımı azdı.
Ayrıca Yunan-Türk Ticaret Odası Başkanı Panayotis Koutsikos’un söylediği “Yunan halkı o kadar çok üzülüyor ki, üç günlük tatilde 400 bin kişi yurtdışına gitti” bilgisi krizin henüz sokağa yeterince yansımadığını gösteriyor.
****
Ancak hükümet yetkililerinin durumu farklı. Zirveye katılan iki Yunanlı Bakan; Ekonomi Rekabet ve Denizcilik Bakanı Louka Katseli ile Yunanistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Spyros Kouvelis konuşmalarında, eli taşın altında olanların endişe ve beklentilerini yansıttı.
Her iki bakan da yaşadıkları sıkıntının etkisiyle ortak yatırım ve işbirlikleri gerçekleştirerek özellikle Afrika, Kafkasya ve Ortadoğu’ya yönelmek gerektiğini net söylediler. Alternatif enerji kaynakları, çevreye dair yeni teknolojiler düşünülen alanlar.
Yunanistan’ın AB’ye sırtını dayayarak unuttuğu sanayileşmeyi şimdi Türkiye ile birlikte yapabileceği sinyali verdiler.
Ticaret alanında sektör bazında karma komisyonlar kuracaklarını belirten Kouvelis, zamanlarının dar olduğunu hızlı yol almak istediklerini belirtiyor.
**Ancak Bakan Zafer Çağlayan’ın da bazı şartları var.
– Öncelik vize sorununda. Çok girişli, 5 yıl gibi uzun süreli vize şart
– Sebze, meyve ihracatı için ortak adalarda gıda laboratuvarı kurulsun
– Taşımacılıkta kota problemi tamamen kaldırılsın.
Yunanistan bunları yapar mı, göreceğiz.
Türkiye ile Yunanistan arasındaki ticaret hacmi 2009’da 3,2 milyar dolar oldu. Bunun yüzde 80’i Atina üzerinden gerçekleşiyor. Yapılan tüm etkinlik ve zirvelere rağmen ada ticareti ise gelişmiyor.
Zaten adaların gümrükleri, Türkiye’den gelen mallarda bilerek kan kusturuyor. Akıl almaz gerekçelerle malların girişinde sorun çıkartıyorlar.
****
Ticari ilişkiler karşılıklı çıkarlarda ısrarcı olmakla sonuca ulaşır.
Türkiye ile Yunanistan arasında bıkıp usanmadan zirveler, ortak toplantılar düzenleyen, öncülük yapan İzmir Ticaret Odası Başkanı Ekrem Demirtaş da bugüne kadar nazlanan taraf olan Yunanistan için yaşadığı sıkıntılar nedeniyle çözüm üretmekte harekete geçme zamanının geldiğine inanıyor.
Yunan halkı henüz yaşadıkları krizin çok farkında görünmese de eli taşın altında olan Hükümet yetkilileri, kapris yapma lükslerinin olmadığının, adım atmaları gerektiğinin farkındalar. Sonuç çıkarsa da bu noktadan çıkar.
Eğer her iki tarafın Bakanları da karşılıklı beklentilere odaklanırsa, iki ülke arasında ekonomik milattan bile söz edilebilir.
Zaten bunu da Yunanistan’a yaptırırsa ancak kriz yaptırabilir.
