KOAH ile karıştırılan hastalıklar içinde öksürük ve nefes darlığına yol açan astım, sol kalp yetersizliği, bronşektazi, tüberküloz, interstisyel akciğer hastalıkları ile bronşlarda iltihaba yol açan bronşitler sayılabilir.
KOAH ile en çok karıştırılan hastalık şüphesiz ki astımdır. KOAH, özellikle uzun seneler sigara içmiş kişilerde genellikle 50 yaşından sonra başlayan, ataklarla seyreden, bronşlarda kalıcı daralmaya yol açan bir hastalıktır.
Hastaların doktora başvurmasına sebep olan en önemli belirti eforda ortaya çıkan ilerleyici nefes darlığıdır. Hastalığın ileri evreleri dışında, istirahat durumunda nefes darlığı olmaz.
Buna karşılık astımın ilk belirtileri genellikle çocukluk çağında ortaya çıkar, ancak astımın çok ileri yaşlarda da başlayabileceği unutulmamalıdır. Birçok hastada astımla beraber alerji, nezle ve egzama da bulunur. Ailede başka astımlı hastalar vardır. Astım da KOAH gibi ataklarla seyreder, bu ataklar dışında hastaların hiçbir şikayetleri yoktur.
Astım belirtilerinin gece veya sabahın erken saatlerinde gelişmesi veya ağırlaşması tipiktir. Astımlılarda görülen bronş daralmasının KOAH’ tan farkı bunun tamamen düzelebilmesidir.
KOAH ve astım aynı anda bulunabilir mi?
KOAH ve astım özellikle yaşlı kişilerde birbirine karıştırılabileceği gibi, bazen bu iki hastalık birlikte de bulunabilir. Kronik astımın KOAH’ tan ayırt edilmesi çok zordur, çünkü bu hastalarda hava yollarında artık geriye dönüşü olmayan kalıcı daralmalar meydana gelmiş olabilir. Ayrıca, bazı KOAH’ lıların klinik tablosu ve seyri de astıma çok benzeyebilir.
KOAH ile sol kalp yetersizliği nasıl ayırt edilir?
Eforda ortaya çıkan nefes darlığı KOAH ve sol kalp yetersizliğinin önde gelen belirtisidir. Her iki hastalık da daha çok ileri yaşlarda görülür. Kalp yetersizliği olanlarda da öksürük olabilir, ancak bu hiçbir zaman KOAH’ taki kadar yoğun ve ön planda değildir.
Sol kalp yetersizliğinde akciğer ödemine bağlı olarak pembe köpüklü bir balgam görülebilir. Oysa, KOAH’ lılarda özellikle ataklarda bol miktarda ve sarı-yeşil renklerde iltihaplı balgam vardır.
Hipertansiyon, kalp kapağı hastalıkları, ayak bilekleri ve bacaklarda ödem, karında şişlik, karaciğer büyümesi, boyun damarlarında dolgunluk… gibi belirtilerin olması kalp yetersizliğini düşündürmelidir.
Ayırıcı teşhiste solunum fonksiyon testlerinde KOAH’ lılarda hava yollarında daralma, kalp yetersizliği olanlarda ise akciğer hacimlerinde azalma belirgindir.
KOAH da kalp yetersizliğine yol açmaz mı?
KOAH’ a bağlı olarak ortaya çıkan kalp yetersizliğine kor pulmonale ismi verilir. Bu, akciğer damar basıncının yükselmesi sonucu gelişen bir sağ kalp yetersizliği tablosudur. Hastalarda KOAH ve sağ kalp yetersizliğine ait tipik fizik muayene bulguları vardır.
Ekokardiografide de sağ kalbin büyümüş ve genişlemiş olması ve akciğer damar basıncının yükselmiş olması ile sol kalp yetersizliğinden kolayca ayrılır. EKG’ de de sağ kalp yüklenmesiyle ilgili tipik bulgular vardır.
Bronşektazi nasıl bir hastalıktır?
Bronşektazi çok farklı sebeplere bağlı olarak bronşların harabiyeti sonucu bir daha düzelmeyecek şekilde genişlemesidir. Bronşektazi seyrek olarak doğuştan da olabilir, ama çoğu zaman çocukluk çağında geçirilen zatürree, boğmaca ve tüberküloz gibi enfeksiyonlara bağlı olarak gelişir. Bronşlara kaçan yabancı cisimler ve selim bronş tümörleri de bronşektaziye yol açabilir. Bu hastalığın sigara içilmesiyle bir ilgisi yoktur, hatta hastaların çoğu hiç sigara kullanmamış olan kişilerdir.
Bu hastalığın temel belirtileri özellikle bakterilerin sebep olduğu iltihaba bağlı olarak gelişen öksürük ve bol miktarda balgam çıkarılmasıdır; zaman zaman kanamalara rastlanabilir, ama hastalık çok yaygın değilse nefes darlığı görülmez.
Solunum fonksiyon testlerinde akciğer hacimlerinde azalma vardır. Kesin teşhis için ince kesit akciğer tomografisinden yararlanılır.
KOAH ve tüberkülozun benzer yönleri nelerdir?
Tüberküloz verem mikrobunun yol açtığı bir akciğer iltihabıdır. Başlıca belirtileri öksürük, balgam, ateş, terleme, iştahsızlık ve kilo kaybıdır. Bazı hastalarda kanama da olabilir. Tüberkülozda akciğer röntgeninde tipik bulgular vardır, ancak kesin teşhis için mutlaka hastanın balgamında verem mikrobunun bulunduğu gösterilmelidir.
Kronik tüberkülozlu ve tüberküloza bağlı olarak bronşektazi gelişen bazı hastalarda KOAH’ ta olduğu gibi öksürük, balgam ve hastalığın yaygınlığına bağlı olarak eforda ortaya çıkan nefes darlığı olabilir.
İnterstisyel akciğer hastalıkları nedir?
Akciğerlerin hava kesecikleri ve bronşlar etrafındaki bağ dokusunda gelişen hastalıklara genel olarak interstisyel akciğer hastalıkları ismi verilir. Bu grupta yer alan pek çok hastalık vardır. Bunların temel özelliği eforda ortaya çıkan ilerleyici nefes darlığıdır. Bazı hastalarda öksürük de olabilir, ancak balgam görülmez.
İnterstisyel akciğer hastalıklarının pek çok türü vardır. Sarkoidoz, silikoz, akciğer fibrozisi bunların başında gelir. Bazen romatizmal hastalıklarla birlikte de olabilir.
Kesin teşhis için ince kesit akciğer tomografisi ve solunum fonksiyon testlerinden yararlanılır. Bu hastalarda KOAH’ ın aksine bronşlarda daralma yoktur, akciğer hacimleri azalmıştır.
KOAH başka hangi hastalıklar ile karışır?
KOAH bu hastalıklardan başka nefes darlığına yol açabilen kansızlık, bazı nörolojik, hormonal ve metabolik hastalıklar ile de karıştırılabilir. Ancak, ayrıntılı bir hasta hikâyesi ve dikkatli fizik muayene ile bu hastalıkların kolayca ayırt edilebilmesi mümkündür.
KAYNAK: Nefes Hayattır- KOAH ile Mutlu ve Sağlıklı Yaşama Rehberi isimli kitabımdan.
