Gurbetçi işçinin emeklilik primi yatmıyor
Dubai’de bir şirkette çalışıyorum. Şirketimiz primleri yatırdığını söylüyor ama 2008 Eylül ayından beri SSK primleri internette görünmüyor acaba yatıyor mu? Yatmıyorsa neden olabilir? Mahmut Ekinci
Sayın okurumuz, 5510 sayılı Kanunla yapılan düzenleme ile Türkiye ile sosyal güvenlik sözleşmesi imzalamayan ülkelerde Türk işverenlerin yurtdışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri hakkında emeklilik primi olan uzun vadeli sigorta kolu primleri alınmayacağı, sadece kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası hükümleri uygulanacağı isteyen işçilerin kendi primlerini isteğe bağlı sigorta ile ödeyebilmeleri öngörülmüştür. Bu nedenle şirketiniz tarafından emekliliğe ilişkin malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primleri Kanun hükmü uyarınca yatırılamayacaktır. Dileyen işçiler kendi emeklilik primlerini isteğe bağlı sigortalı olarak ödeyeceklerdir. Ancak bu durumda da ödenen primler 4-1/b (Bağ-Kur) kapsamında kabul edilecektir.
5510 Kanunun yürürlüğe girdiği 01.10.2008 tarihinde mülga 506 sayılı Kanunun 86. maddesine göre malullük, yaşlılık ve ölüm topluluk sigortasına tabi olanlardan sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmayan ülkelerde iş üstlenen Türk işverenlerince bu işlerde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri, 01.10.2008 itibariyle sadece kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası kapsamında 4-1/(a) bendi kapsamında sigortalı sayılacaklardır.
Bu kapsamda, isteğe bağlı sigorta hükümlerinden yararlananlardan ayrıca genel sağlık sigortası primi alınmayacaktır. Örneğin, asgari ücret üzerinden isteğe bağlı sigorta primi ödeyeceklerden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primleri yatıracak kişilerden aylık 666 * %20=) 133,20.-TL isteğe bağlı sigorta primi alınacaktır. Ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçilerinin, bu ülkelerde gerek 01/10/2008 tarihinden önce gerekse bu tarihten sonra geçen hizmetlerini, 3201 sayılı Kanuna göre borçlanma talebinde bulundukları takdirde, yurtdışında çalıştıkları sürelerde ülkemizde adlarına malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi ödenmemiş olması kaydıyla borçlanma talepleri kabul edilerek ‘Yurtdışı Borçlanma İşlemi’ de yapılması mümkün bulunmaktadır.
01/10/2008 tarihinden önce sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde iş üstlenen işverenlerce çalıştırılmak üzere götürülen ve eski topluluk sigortası gereğince sadece malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi topluluk sigortasına devam eden sigortalılardan, 02/10/2008 tarihinden itibaren üç ay içinde (01/01/2009 tarihi dahil) isteğe bağlı sigortaya müracaat edenlerin isteğe bağlı sigortalılıkları, 01/10/2008 tarihi itibariyle, üç aylık süre geçirildikten sonra müracaat edenlerin ise müracaat tarihini takip eden günden itibaren başlatılacaktır.
SSK’dan yetim aylığı alan kız çocukları 18 yaşını doldurduklarında maaşları kesiliyor mu? Fatma Polat
Sayın okurumuz, en az 1800 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş veya 4-1/a (SSK’lı) sigortalı sayılanlar için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş durumda iken ölen sigortalının hak sahiplerine, yazılı istekte bulunmaları halinde bağlanmaktadır.
Ölüm aylığı;
a) Ölüm tarihinde sigortalı ile yasal evlilik bağlantısı bulunan eşine,
b) Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmayan veya kendi çalışmaları nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olup;
1) Evli olup olmadığına bakılmaksızın, 18 yaşını, ortaöğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmayan çocuklarına, 2) Yaşına bakılmaksızın 5510 sayılı Kanuna göre malûl olduğu tespit edilen evli olmayan çocuklarını, 3) Yaşları ne olursa olsun evli olmayan, evli olmakla beraber sonradan boşanan veya dul kalan kız çocuklarına,
c) Aylıkta hak sahibi eş ve çocuklardan artan; 1) Hissenin bulunması halinde, çalışmayan ve gelir ve aylık bağlanmamış ana ve babasına, 2) Hisseye bakılmaksızın, gelir veya aylık bağlanmamış ve 65 yaşın üstünde olup çalışmayan ana ve babasına bağlanır. Dolayısıyla, SSK’dan yetim aylığı alan kız çocukları evlenmedikleri ve çalışmadıkları veya kendi çalışmaları nedeniyle gelir veya aylık bağlanmadığı sürece yetim aylıkları devam eder.
****
