2015 yılında sahip oldukları mal ve hakları kiraya verenlerin, kira gelirine konu mal ve haklarla ilgili vergilerini de ödemeleri gerekiyor. 01/01/2015-31/12/2015 dönemine ait kira gelirinin 25 Mart 2016 günü akşamına kadar beyan
edilmesi gerekiyor. Vergileri de mart ve temmuz aylarında ödenebiliyor.
Özellikle son yıllarda elektronik sistem ve kurumlararası işbirliğiyle kira geliri elde edenlerin tespiti ve takibi daha kolay yapılabilmektedir. Örneğin, kiraların bankadan ödenmesi, doğalgaz idareleri, su idareleri, elektrik dağıtım şirketleri, adrese dayalı nüfus kayıt sistemi gibi kurumlardan binadan kira geliri alınıp alınmadığı değerlendiriliyor. Aylık 500 TL ve üzeri konut kiralarıyla, işyeri kiralarının tamamının banka sistemi üzerinden yatırılması gerekiyor.
Kira gelirinin vergilendirilmesi için nakden veya ayni olarak tahsil edilmiş olması gerekmektedir. Mükellefler tarafından o yıla veya geçmiş yıllara ait olarak tahsil edilen kira bedelleri, tahsil edildiği yılın hasılatı sayılmaktadır. Örneğin; 2013 ve 2014 yılları kira gelirleri topluca 2015 yılında tahsil edilirse, 2015 yılının geliri olarak dikkate alınır.
Gelecek yıllara ait olup, peşin tahsil edilen kira bedelleri, ödemenin yapıldığı yılın değil, gelirin ilgili olduğu yılın hasılatı olarak kabul edilir. Örneğin; 2015, 2016 ve 2017 yılları kira gelirleri topluca 2015 yılında tahsil edilirse, her yıla ait kira bedeli ilgili yılda beyan edilir.
Kimler beyanname verecek?
Konut kira geliri elde eden kişilerin, 2015 yılı kira gelirleri için 3.600 TL istisna tutarının altında kira geliri elde etmeleri halinde vergi dairesinde mükellefiyet kaydı açtırmasına ve beyanname vermesine gerek bulunmamaktadır. İstisna tutarının üzerinde konut kira geliri elde edilmesi halinde ise yıllık beyanname ile beyan edilen kira gelirinden istisna tutarının düşülmesi gerekmektedir. Mesken istisnası uygulaması sadece konut olarak kiraya verilen gayrimenkullerden elde edilen gelirler için söz konusudur. İşyeri kira gelirine istisna uygulanmaz. Bu istisna sadece tek mesken için uygulanacak olup birden fazla mesken kirası elde edenler için istisna kira gelirleri toplamına bir defa uygulanacaktır. Bir konuta birden fazla kişinin ortak olması halinde ise bu konuttan elde edilen kira geliri için her bir ortak söz konusu istisnadan ayrı ayrı yararlanabilir.
İşyeri kira gelirleri üzerinden vergi kesintisi yapılanlardan, kira gelirlerinin brüt tutarı beyanname verme sınırını (2015 yılı için 29.000 TL) aşanlar yıllık beyanname verecekler. Konut ve işyeri kira gelirinin birlikte elde edilip beyan edilmesi halinde, istisna sadece konut kira gelirine uygulanır.
Eğer kira geliri beyan edilmez veya eksik beyan edilirse, mükelleflerin ödemeleri gereken vergiler cezalı olarak tahsil edilmekte ve 3.600 TL’lik istisnadan yararlanma hakkı kaybedilmektedir.
Maliye’den ‘Hazır Beyanname’ kolaylığı
Maliye Bakanlığı, vatandaşların işlemlerini rahat yapabilmelerini sağlamak ve bürokrasiyi ortadan kaldırmak için Hazır Beyan Sistemi uygulamasını geliştirdi. Kira geliri elde eden mükellefler;
-Kimlik bilgilerini girip özel güvenlik sorularını cevaplayarak
-İnternet vergi dairesi şifrelerini kullanarak (şifre yoksa herhangi bir vergi dairesine kimlikle başvurarak ücretsiz alabilir),
Sisteme giriş yapabilecekler. Beyannameler vatandaşın tercihine göre vergi dairesine gidilerek elden veya internet ortamında (E-Beyanname Düzenleme Programı) verilebilecek.
Kiraya düşük gösterene ‘emsal’ var!
Özellikle iş dosta veya yakınlarına kira geliri alınmadan verilen konut veya işyerleri için de vergi var. Kira bedelinin hiç olmaması veya düşük olması halinde, ‘emsal kira bedeli’ esas alınıyor. Bina veya arazi için kira takdiri ya da tespiti yapılmamış ise emsal kira bedeli, emlak vergisi değerinin yüzde 5’idir. Bina veya arazi dışında kalan mal ve haklarda emsal kira bedeli, bunların maliyet bedelinin yüzde 10’udur.
Giderler düşülebilir mi?
Mesken kirası elde edenler için götürü veya gerçek gider yöntemini seçerek beyanname vermeleri mümkündür. Götürü gider yöntemini seçenlerin mesken kira gelirinden 3.600 TL istisna düşüldükten sonra yüzde 25 oranında indirim uygulanır. Götürü gider yöntemini seçen mükellefler 2 yıl geçmedikçe gerçek gider yöntemine geçemezler.
Gerçek gider yöntemini seçenler sahibi bulunduğu konutu kiraya verip, kendisi de kirada oturuyorsa 2015 yılı içinde ödediği kira tutarını gider olarak yazabileceklerdir.
Gerçek gider yöntemini seçenler kiraya verdikleri mesken için yapılan borç ödemelerinin sadece faiz kısmını gider olarak yazabilirler.
Gerçek gider yöntemini seçenler sadece mesken olarak kiraya verilen gayrimenkulleri için elde ediliş tarihinden itibaren 5 yıl boyunca iktisap bedelinin yüzde 5’i tutarında gider olarak gösterebilirler. Gerçek gider yöntemini seçen mükellefler yaptıkları giderlerle ilgili belgeleri 5 yıl boyunca saklamak ve istendiğinde ibraz etmek zorundadırlar.
