İşçinin çalışma hayatındaki önemli haklarından birisi olan kıdem tazminatı üzerinde en fazla tartışılan, yargıya en çok intikal etmiş konuların başında geliyor.
Okurumuz M. K. “8 yıl önce bir işyerinde çalışıyorken, eşimin talebiyle evlilik nedeniyle işten
ayrıldım. O tarihte 8 yıllık kıdem tazminatımı alabileceğimi bilmiyordum. Şimdi böyle bir hak verildiğini öğrendim. Kıdem tazminatını alabilir miyim?” diyor.
Kıdem tazminatı iş sözleşmesinin 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesinde belirtilen nedenlerden birisiyle feshedilmesi durumunda ödenmesi gerekiyor. Buna göre; iş sözleşmesinin;
1. İşveren tarafından işçinin ahlak ve iyiniyet kurallarına uymaması haricinde bir nedenle yaptığı fesihlerde;
2. İşçi tarafından yapılan haklı nedenlerle yapılan fesihte,
3. Erkek işçiler için muvazzaf askerlik sebebiyle,
4. Kadın işçinin evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile iş sözlşemesini sona erdirmesi halinde,
5. Emeklilik sebebiyle,
6. İşçinin 15 yıl ve 3600 günü doldurması nedeniyle yaş beklenilmesi durumunda,
7. İşçinin ölümü halinde, kıdem tazminatına hak kazanılmaktadır.
10 yıllık zaman aşımı süresi
Esasen kıdem tazminatında 10 yıllık zaman aşımı süresi vardır. Dolayısıyla okurumuzun iş sözleşmesini evlilik nedeniyle feshetmiş olmasına rağmen eğer kıdem tazminatı almamış ise işverene öncelikle bu yönde işverenden bir talepte bulunmasında fayda var. İşverenin ödemeyi kabul etmemesi durumunda ise dava yoluna gidilebilecektir.
Kıdem nasıl hesaplanıyor?
Kıdem tazminatı, işçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet akdinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında ödenmektedir. Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılmaktadır.
Kıdem tazminatı giydirilmiş brüt ücret üzerinden hesaplanmakta olup, para ve parayla ölçülebilen ve süreklilik arzeden tüm ödemeler hesaplamada dikkate alınmaktadır.
Yani, işçinin brüt maaşı dışındaki yol, yemek, prim, ikramiye gibi ayni ve nakdi ödemeleri kıdem tazminatı tavanına kadar kıdem hesabına dahil edilir.
Kıdem tavanı ne kadar?
1475 sayılı İş Kanunu’na göre, ödenecek kıdem tazminatının bir yıllık miktarını en yüksek devlet memuruna ödenen bir yıllık emeklilik ikramiyesi tutarı ile sınırlandırmıştır.
01.07.2016-31.12.2016 dönemi için işçilere ödenecek kıdem tazminatının tavan tutarı 4.297,21 TL olup, her bir yıllık çalışma için en fazla bu tutarda kıdem tazminatı ödenebilecektir.
