Birkaç yıl önce, sayın Başbakan’ın talimatıyla istihdamı artırıcı bazı düzenlemeler yapılmıştı. Ancak gerek o dönemde ortaya çıkan ekonomik kriz, beş puanlık indirimden yararlanma imkanının olmaması, SGK’nın uygulamaları ve gerekse de teşvikle getirilen ortalama işçi sayısı, fiilen çalışma vsb. düzenlemelerden dolayı beklendiği şekilde istihdam artırıcı etkisi olmamıştı.
Şimdi yeni bir paket hazırlandı. İlk defa istihdam edilen her yaştaki kadınlarla, 19-29 yaş arası gençler için işverenin ödeyeceği sosyal güvenlik primi 3 yıl süreyle SGK primleri açısından bir teşvik getirilecek.
Yeni teşvik düzenlemesinin en önemli yanı, hem teşvikten yararlanılmasının ve hem de beş puanlık indirimden yararlanılmasının mümkün olmasını sağlaması olacak. İlk defa çalışma hayatına katılacak 19-29 yaş arası gençlerle her yaştaki kadınların ve özürlülerin teşviklerinden yararlanan bir işveren, aynı kişi için ayrıca 5 puanlık prim indiriminden de yararlanabilecek.
Uygulamada ortalama işçi sayısının takibi, fiilen çalışılmayan yıllık izin, rapor vb. günler için de istihdam teşvikinden yararlanılmasının sağlanması gerekiyor. Bürokrasinin azaltılarak teşviklerden yararlanacak işverenlere gereken kolaylığın sağlanması olumlu etkide bulunacaktır.
***
Kıdem tazminatından vergi kesilir mi?
Esas itibariyle ücret, Gelir Vergisi Kanunu’nun 61. maddesine göre, “işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayın ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatler” olarak değerlendirilmektedir. Ödemenin ücret, ödenek, tazminat, kasa tazminatı (mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında yapılması veya bir ortaklık ilişkisi niteliğinde olmamak şartıyla kazancın belirli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun ücret olma niteliğini değiştirmeyecektir. 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesine istinaden ödenen kıdem tazminatı da ücret olarak kabul edilmektedir. Ancak, GVK 25/7. maddesi gereğince vergiden istisna tutulmuştur.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun gelir vergisinden müstesna tazminat ve yardımları düzenleyen 25. maddesinin 7. bendinde; “1475 ve 854 sayılı Kanun’lara göre ödenmesi gereken kıdem tazminatlarının tamamı ile 5953 sayılı Kanun’a göre ödenen kıdem tazminatlarının hizmet erbabının 24 aylığını aşmayan miktarları (hizmet ifa etmeksizin ödenen ücretler tazminat sayılmaz)” denilerek kıdem tazminatı gelir vergisinden müstesna tutulmuştur.
Gelir Vergisi Kanunu gereğince, 1475 sayılı İş Kanunu ve 854 sayılı Deniz İş Kanununa göre ödenmesi gereken kıdem tazminatlarının tamamı ile 5953 sayılı Basın İş Kanununa göre ödenen kıdem tazminatlarının hizmet erbabının 24 aylığını aşmayan miktarı gelir vergisinden istisna tutulmuştur. Bu nedenle, 5953 sayılı Basın İş Kanununa göre ödenen kıdem tazminatlarının hizmet erbabının 24 aylığını aşan kısmı vergi kesintisine tabi tutulacaktır.
1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesinde yapılan düzenlemeye uygun şekilde ödenen kıdem tazminatlarını kazancın tespitinde indirilebilecektir.
Kıdem tazminatı, gelir vergisinden müstesna tutulmasına karşılık, damga vergisi kapsamında bulunmaktadır. Damga Vergisi Kanununa göre, maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, aidat, ihtisas zammı, ikramiye, yemek ve mesken bedeli, harcırah, tazminat vesaire gibi her ne ad ile olursa olsun hizmet karşılığı alınan paralar için verilen makbuzlar ile bu paralar nakden ödenmeyerek kişiler için açılmış veya açılacak cari hesaplara nakledildiği veya emir ve havalelerine tediye olunduğu takdirde nakli veya tediyeyi temin eden Damga Vergisine tabidirler. Buna göre, kıdem tazminatından 2010 yılı için binde 6,6 oranında damga vergisinin kesilmesi gerekmektedir.
