Yabancı uyrukluların ülkemizdeki kalış süreleri yeniden düzenlendi. Basında hep bakıcıların Türkiye’deki kalma süreleri düşürüldü şeklinde yer alan haberler, aslında tüm yabancıları ilgilendiriyor. Öncelikle hemen belirtelim ki, bir yabancı uyruklu işçi çalıştırmak için mutlaka Çalışma Bakanlığından çalışma izni almamız gerekiyor.
Kaçak yabancıya "90 gün" freni
Yabancı uyrukluların ülkemizdeki kalış süreleri yeniden düzenlendi. Basında hep bakıcıların Türkiye’deki kalma süreleri düşürüldü şeklinde yer alan haberler, aslında tüm yabancıları ilgilendiriyor. Öncelikle hemen belirtelim ki, bir yabancı uyruklu işçi çalıştırmak için mutlaka Çalışma Bakanlığından çalışma izni almamız gerekiyor. Yani, turist vizesi ile gelen bir yanabcıyı kayıtdışı çalıştırmak doğru değildir. Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun’un 21. Maddesi gereği izinsiz yabancı çalıştıran işverene her bir yabancı için 6.795 TL, yabancıya da 679 TL idari para cezası getirilmiştir. Aynı maddeye göre işveren kaçak çalıştırdığı yabancının sınırdışı masraflarını da ödemek zorundadır. Ayrıca yabancıyı izinsiz çalıştıran işveren sigortasız işçi çalıştırmaya ilişkin yaptırımlara da maruz kalabilecektir.
***
Yabancılar 90 gün kalabilecek
Bakanlar Kurulu’nun 23 Ekim 2011 tarihinde yürürlüğe giren 28094 sayılı kararı ile; Yabancıların Türkiye’de İkamet ve Seyahatleri Hakkındaki Kanun’da belirtilen vize muafiyet süresi veya vizede belirtilen kalış süresi 90 gün iken, 180 gün zarfında 90 gün olarak uygulanmak üzere değiştirildi. Tabi bu karar 01.02.2012 tarihi itibariyle yürürlüğe girdi. Yapılan bu düzenlemeyle birlikte artık vize rejiminde de önemli değişiklikler oldu.
Bu karar uyarıca 01.02.2012 tarihinde ülkemize giriş yapan bir yabancı 90 gün kalıp, 30.04.2012 tarihinde ülkesine dönmek zorundadır. Türkiye’den ayrıldığı tarihten ancak 90 gün sonra 29.07.2012 tarihinde tekrar giriş yaparak 90 gün daha kalabilecek. Bu düzenlemenin özellikle bazı ülke vatandaşlarına yönelik olduğu dillendirilse de, esas itibariyle kaçak çalışma, yasadışı ikamet, insan ticareti, yasadışı göç ve göçmen kaçakçılığıyla her tür yasadışı faaliyetlere konu olabilecek durumları engellemeye yönelik olduğu görülmektedir.
Turizmin olumsuz etkilenmemesine yönelik olarak turistik ikamet alınmasına yönelik bazı kolaylıklar sağlamaktadır. İçişleri Bakanlığı tarafından 2011 yılı Haziran ayında valiliklere yabancılara 6 aya kadar re’sen ikamet tezkeresi düzenlenmesi yolunda yetki devrinde bulunmuştur. Buna göre, ülkemizde vizeyle kalışları sonrasında daha uzun kalmak isteyen yabancılar İl Emniyet Müdürlüklerinden ilave altı aya kadar ikamet tezkeresi alarak kalma imkanı getirilmiştir. Ayrıca bu imkandan yararlanarak 9 ay kalmış olan yabancıların, bu sürenin sonunda ülkemizden çıkıp 1 gün sonra tekrar girmeleri halinde 90 gün süreyle tekrar ülkemizde kalmaları mümkündür. Dolayısıyla bu uygulama yılın tamamında kalınacak süre bakımından özellikle yabancı turistler için hiçbir kısıtlama getirmemektedir.
****
Yabancı işçiler de izin alınmalı
Evinde yabancı çalıştırmak isteyenler çalışma izni alarak yasal bir şekilde çalıştırabileceklerdir. Çalışma izinleri il seferinde 1 yıllık verilmekte, daha sonra yurt içinden yapılan taleplerle 2 yıl, daha sonra da 3’er yıl olarak uzatılabilmektedir.
Ev hizmetlerinde yabancı işçi çalıştırmak isteyen kişilerin yabancının kendi ülkesindeki Türkiye Cumhuriyeti konsolosluğuna yapacağı başvuruyu takiben Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na yabancıyı çalıştırmak üzere çalışma izni talebinde bulunmaları gerekmektedir. (Yabancının ülkemizde 6 aylık ikametinin bulunması durumunda başvuru işveren tarafından direk Çalışma Bakanlığı’na yapılabilir. Bu durumda konsolosluk başvurusu gerekmez. ) Bakanlık, İçişleri ve Dışişleri Bakanlığı’nın da görüşlerini alarak yaptığı değerlendirme sonucu çalışma izni talebinin uygun bulunması halinde yabancıya başvuran işverenin yanında çalışmak üzere çalışma izni verecektir. Çalışma izni verilen yabancı çalışma vizesi ile ülkeye girerek çalışabilecektir. Yabancı çalıştıran işveren yabancıya asgari ücretin 1.5 katı tutarında ücret ödeyerek pirim ve vergi kesintilerini SGK ve Vergi Dairesi’ne yatırmakla sorumludur. 4817 Sayılı Kanun’da usulüne uygun yapılan çalışma izin başvurularının 1 ay içinde sonuçlandırılacağı belirtilmektedir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı’mız bu alandaki izinlerin 15 gün içinde verileceğini açıklamıştır.
