İş sağlığı ve güvenliğinin sağlanmasına işverenin önemli yükümlülükleri vardır. İşverenler, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri ile ilgili programları yapmak, eğitim için gerekli yer tahsis ve araç tahsisi yapmak ve çalışanların bu eğitime katılmalarını sağlamakla görevlidir. Çalışanlara verilen eğitimleri mutlaka belgelendirilmelidir.
Geçtiğimiz günlerde Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik’te yapılan değişiklikle; 24 Mayıs 2018 tarihinden önce verilen ancak mücbir sebeplerle belgelendirilemeyen işe başlama eğitimi, bilgi yenileme eğitimi ve ilave eğitimler 24 Mayıs 2018 tarihinden sonra 1 ay içerisinde belgelendirilecektir.
***
“İşe başlama eğitimleri” zorunlu!
İşveren, çalışmaya başlamadan önce işe başlama eğitimi almasını sağlamakla yükümlüdür. Bu eğitimler işverence veya işveren tarafından görevlendirilen bilgi sahibi ve deneyimli çalışanlarca verilebilir. İşe başlama eğitimi her çalışan için en az iki saat olarak düzenlenmelidir.
İşe başlama eğitimleri genel konular, teknik konular, sağlık konuları ve diğer işe özgü konular olmak zorundadır. İşe özgü eğitimlerin mutlaka verilmesi gerekmektedir. Örneğin; kapalı ortamda çalışma, yüksekte çalışma eğitimleri gibi. Ayrıca çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerine yönelik hazırlanmış olan yönetmelikte yapılan değişiklikle sağlık konuları arasına “tütün ürünlerinin zararları ve pasif etkilenim” ilave edilmiştir. İşyerinde tütün ürünlerinin kullanımı, zararları ve etkileri hakkında da bilgi verilmesi şarttır.
***
Geçici işçiler ve alt işveren işçileri de eğitim almalıdır!
4857 Sayılı Kanun’a göre yapılan geçici iş ilişkisinde, geçici bir süre ile çalışanları kendi işyerinde çalıştırmak üzere devralan işveren, devraldığı çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin verilmesinden sorumludur. Ayrıca geçici bir süre ile çalışanları kendi işyerinde çalıştırmak üzere devralan işveren, devraldığı çalışanları ve işverenlerini iş sağlığı ve güvenliği risklerine ilişkin bilgilendirmek zorundadır.
Asıl işveren-alt işveren ilişkisi kurulan işyerlerinde, her işveren kendi çalışanlarının iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin verilmesinden sorumludur. Asıl işveren, alt işverenin çalışanlarının iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerine dair belgeleri kontrol etmekle yükümlüdür. Ayrıca asıl işveren, alt işverenin çalışanlarına işe başlamadan önce işyerine özgü risklere ilişkin bilgi vermelidir.
***
Çırak ve stajyerlerin sorumluluğu
Çırak ve stajyerlerin eğitim ve bilgilendirilmelerinden uygulamalı eğitim alınan işyerinin işvereni sorumludur. Ancak işverenin kabul etmesi halinde çırak ve stajyerlerin eğitimini devam ettirdiği eğitim ve öğretim kurumunda tamamladığı iş sağlığı ve güvenliği dersleri veya kursları temel eğitim yerine geçmektedir.
***
Eğitim programı hazırlanmalı!
İşveren, tehlike sınıfına göre belirlenmiş olan düzenli aralıklar süresince eğitim faaliyetlerini gösteren yıllık, iki yıllık veya üç yıllık eğitim programlarının hazırlanmasını sağlamak ve onaylamakla yükümlüdür. Buna göre işveren;
– Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde yılda en az bir defa,
– Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde iki yılda en az bir defa,
– Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde üç yılda en az bir defa düzenli eğitim vermekle yükümlüdür.
Düzenli eğitimler tehlike sınıfına göre asgari sürelerle verilmek zorundadır. Çalışanlara verilecek temel eğitimler, işin devamı süresince belirlenen düzenli aralıklar içinde;
– Az tehlikeli işyerleri için en az sekiz saat,
– Tehlikeli işyerleri için en az on iki saat,
– Çok tehlikeli işyerleri için en az on altı saattir.
