Okurumuz Gülin Baş, “Şu anda babamın üzerinden sağlık yardımı alıyorum. İsteğe bağlı sigorta primi ödeyebilir miyim? Eğer isteğe bağlı sigorta primi ödersem babamın sigortasından çıkar mıyım, ya da bakılabilir miyim?” diye soruyor.
İsteğe bağlı sigorta, çok sayıda kişiyi ilgilendiren önemli bir konu olduğundan dolayı, biraz ayrıntılı bilgi verilmesinde yarar var.
İsteğe bağlı sigortalı olabilmek için uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerinden doğan haklar saklı kalmak kaydıyla, Türkiye’de yasal olarak ikamet edenler ile Türkiye’de ikamet etmekte iken sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde bulunan Türk vatandaşlarından;
a) 18 yaşını doldurmuş olmak,
b) Kanuna tabi zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmamak veya 4/a bendi kapsamında (SSK) sigortalı olarak çalışmakla birlikte, ay içinde 30 günden az çalışmak ya da tam gün çalışmamak,
c) Kendi sigortalılığı nedeniyle aylık bağlanmamış olmak,
ç) İsteğe bağlı sigorta giriş bildirgesiyle Kuruma başvuruda bulunmak,
şartları aranmaktadır.
Ay içerisinde kısmi çalışanlar hariç olmak üzere, yeniden isteğe bağlı sigortaya devam etmek isteyenler hakkında yeniden talep şartı aranmaktadır. Part-time çalışan sigortalıların aynı ay içerisinde isteğe bağlı sigorta primi ödemeleri halinde, ödenen primler zorunlu sigortalılığa ilişkin prim ödeme gün sayısına otuz günü geçmemek üzere eklenmektedir.
***
Başvuru şekli
İsteğe bağlı sigortalılık, isteğe bağlı sigorta giriş bildirgesinin veya talep dilekçesinin Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarihi takip eden günden itibaren başlar. Adi posta veya kargo ile gönderilen veya Kuruma doğrudan verilen bildirgenin Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarih, taahhütlü, iadeli taahhütlü veya acele posta servisi olarak gönderilenlerde ise postaya verildiği tarih, başvuru tarihi olarak kabul edilmektedir.
***
Prim tutarı
İsteğe bağlı sigorta primi, asgari ücretle, asgari ücretin 6,5 katı (01.07.2010-31.12.2010 dönemi için 760,50.-TL ile 4.943,40 TL) arasında sigortalı tarafından belirlenen ve yazılı olarak talep edilen prime esas aylık kazancın yüzde 32’sidir. Bunun yüzde 20’si malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi, yüzde 12’si genel sağlık sigortası primidir.
İsteğe bağlı sigorta primi ödenmiş süreler, malullük, vazife malullüğü, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile genel sağlık sigortası hükümlerinin uygulamasında dikkate alınır ve bu süreler 4/b bendi kapsamında sigortalılık süresi olarak kabul edilmektedir. Yani, 1 Ekim 2008 sonrasında ödenen isteğe bağlı sigorta primleri emeklilikte Bağ-Kur süresi olarak kabul edilmektedir. İsteğe bağlı sigortalılıktaki prime esas kazançlar ile prim ödeme gün sayıları kısa vadeli sigorta uygulamalarında dikkate alınmamaktadır.
***
İsteğe bağlılar sağlıktan yararlanabiliyor
İsteğe bağlı sigortalı olanlar, bakmakla yükümlü olunan kişi olsa dahi, genel sağlık sigortalısı sayılır ve genel sağlık sigortası primini de ödemekle yükümlüdürler.
Yani, okurumuz isteğe bağlı sigorta primi ödediğinde babasından sağlık yardımı alamayacaktır. Bu durumda sağlık yardımlarını kendi üzerinden alabilecektir.
