İstihdama teşvik, “işsizlik fonundan”
Özellikle son bir yıldır ağır bir şekilde hissettiğimiz işsizliğe karşı önlem alınmaya çalışıyor. Gerçekten de ekonomik krizle birlikte tüm dünyada işsiz sayısı rekor artışlar göstermesi üzerine, ülkemizin ekonomi yönetimi de işsizliğe çareler arıyor.
Bu bağlamda kısa çalışma ödeneğinde ve süresinde artış, istihdama yönelik teşvikler işsizliğe henüz çare olamadı.
Bu bağlamda daha önce sayın Cumhurbaşkanımız Abdullah Gül’ün bir kez daha görüşülmek üzere Meclise iade ettiği İşsizlik Sigortası Kanunu, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, önceki gün TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.
Gerek basında ve gerekse de uygulamacılar arasında en çok eleştiri konusu yapılan düzenleme olan mesleki anlamda geçici iş ilişkisi başlıklı madde yasadan çıkartıldı.
Mesleki anlamda geçici iş ilişkisi; özel istihdam bürosunun, geçici işgücü talebini karşılamak amacıyla iş sözleşmesi düzenlediği işçisini, iş görme edimini yerine getirmek üzere ücret karşılığında bir başka işverene devrini ifade edeceği ve bu faaliyetin Türkiye İş Kurumu tarafından izin verilmiş özel istihdam büroları tarafından yerine getirileceğini düzenliyordu.
Basında kölelik olarak adlandırılan bu düzenlemede bir başka bahara kalmış oldu.
***
İşsiz çalıştırana teşvik
5921 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu İle Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’la istihdamda yeni teşvikler geldi. Sayın Cumhurbaşkanımızın 5921 sayılı Kanunu onaylamasının ardından yasa yürürlüğe girecek.
Buna göre, İş-Kur’dan işsizlik ödeneği alanların işe alınması teşvik ediliyor. İşe alındığı tarihten önceki aydan başlayarak işe alan işyerine ait son altı aylık dönemde, prim ve hizmet belgelerinde bildirilen ortalama sigortalı sayısına ilave olarak işe alınması kaydıyla sigorta primine esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan kısa vadeli sigorta primi tutarının yüzde biri olmak üzere işçi ve işveren payı sigorta primleri ile genel sağlık sigortası primi, kalan işsizlik ödeneği süresince Fondan karşılanacak.
Bu süre başlangıçta belirlenen toplam hak sahipliği süresinden düşülecek. Söz konusu primlerin İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanabilmesi için işverenlerin çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili olarak aylık prim ve hizmet belgelerini yasal süresi içerisinde SGK’na vermesi, varsa prime esas alt kazanç sınırı ile prime esas kazanç arasındaki fark ve kısa vadeli sigorta kollarına ilişkin prim tutarı farkı ile işsizlik sigortası primlerini Sosyal Güvenlik Kurumuna ödemiş olması şart.
Bu maddede düzenlenen teşvik, 5510 sayılı Kanun kapsamında bulunanlarla aynı şartlarda olmak üzere banka ve sigorta şirketleri ile odaların emeklilik sandıkları kapsamındaki personel için de uygulanacak.
Bu maddeyle düzenlenen destek unsurundan diğer ilgili mevzuat uyarınca ayrıca yararlanmakta olan işverenler; aynı dönem için ve mükerrer olarak bu destek unsurundan yararlanamayacak. Bu durumda, işverenlerin tercihleri dikkate alınmak suretiyle uygulama, destek unsurlarından sadece biriyle sınırlı olarak yapılacak.
Ayrıca, işçinin, işten ayrıldığı işyerinde tekrar işe başlaması halinde bu teşvik hükümlerinden yararlanılamayacak.
***
Yatırımlarda Devlet yardımı
Yatırımlarda Devlet yardımları hakkında kararlar çerçevesinde teşvik edilen yatırımlara bağlı olarak gerçekleştirilecek istihdam için, asgari ücret üzerinden hesaplanan sigorta primlerinin işveren hisselerinin tamamına kadar olan kısmı Hazinece karşılanacak.
Hazinece karşılanacak tutarın uygulama süresini, karşılama oranını ve kapsamını; yatırımın sektörü, büyüklüğü ve bulunduğu illere göre farklılaştırmaya Bakanlar Kurulu yetkili kılındı.
İşveren hissesine ait primlerin karşılanabilmesi için işverenlerin, çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili olarak aylık prim ve hizmet belgelerini yasal süresi içerisinde SGK’na vermesi ve sigortalıların tamamına ait sigorta primlerinin sigortalı hissesine isabet eden tutarın Hazinece karşılanmayan işveren hissesine ait tutarını ödemiş olması şart. İşveren tarafından ödenmesi gereken primlerin geç ödenmesi halinde, Hazineden SGK’na yapılacak ödemenin gecikmesinden kaynaklanan gecikme zammı, işverenden tahsil edilecek
