Okurumuz Adem Öztürk, “Eşim 28.07.2011’de doğum yaptı. Biz 80 TL doğum parası aldık. Şimdi süt parası alabilir miyiz? Arkadaşlarımız süt parasını alabileceğimizi söylüyorlar, bilgilendirebilir misiniz?” diyor.
Sosyal güvenlik sisteminde doğum yapan kadınlara verilen haklardan birisi de, süt parası olarak bilinen emzirme ödeneğidir. Emzirme ödeneği verilebilmesi için;
a) 4/a bendi kapsamında olanlar için doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün kısa vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olması,
b) 4/b bendi kapsamında olanlar için doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün kısa vadeli sigorta kolları primi yatırılmış ve genel sağlık sigortası primi dahil prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması
şarttır. Emzirme ödeneğine hak kazanan sigortalılardan sigortalılığı sona erenlerin, bu tarihten başlamak üzere üçyüz gün içinde çocukları doğarsa, sigortalı kadın veya karısı analık sigortası haklarından yararlanacak sigortalı erkeğe, doğum tarihinden önceki onbeş ay içinde en az 120 gün prim öden-miş olması şartıyla emzirme ödeneği verilebilecektir.
2012 yılı emzirme parası süt yardımı ve emzirme ödeneği 89.- TL’dir. Emzirme parası için dilekçe ile başvurmak gerekir. Emzirme parası 1 kereye mahsus verilir. Ay bazında emzirme parası verilmez.
Bağ-Kur aylığı ne kadar bağlanır?
Okurumuz Nilgün Kulak, “Annem 1986 yılından beri babamdan ölüm aylığı alıyor. 2 çocuğu var. 18 yaşını dolduran çocuklardan ne kadar yüzde ile maaş ilavesi almalı? Hangi basamaktan emekli olmuş, bunları nasıl öğreniriz? Hangi kuruma soralım?” diyor.
Öncelikle eski Bağ-Kur’luların sosyal güvenlikleriyle ilgili tüm yazışmalarını veya sorularını bağlı oldukları sosyal güvenlik merkez müdürlüğüne dilekçe ile sormalarının mümkün olduğunu belirtelim. Bağ-Kur sigortalısı vefat ettiğinde, geride kalan dul eşine, hak sahibi çocuklarına ve bazı durumlarda anne-babasına ölüm aylığı bağlanmaktadır. Ölüm aylığından yararlanan eş, çocuk, ana ve babaların aylıktaki hisseleri farklılıklar göstermektedir. Eş ve çocuklara bağlanan aylıklar toplamı, sigortalının aylığını aşarsa bunların aylıkları hisseleriyle orantılı olarak indirilecektir. Sigortalının dul eşine % 50’si; aylık bağlanmış çocuğu bulunmayan dul eşine ise ( 1.10.2008 sonrası ölümlerde ise ayrıca Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (e) bentleri hariç Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaması veya kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olması halinde) % 75’i oranında aylık bağlanacaktır.
Ölen sigortalının hak sahibi durumundaki çocuklarına (erkek, kız ve malul çocuklar) bağlanan ölüm aylığının oranı, her çocuk için % 25’tir. Ancak, çocuklardan, sigortalının ölümü ile anasız ve babasız kalan veya sonradan bu duruma düşenlerle, ana ve babaları arasında evlilik bağı bulunmayan veya sigortalının ölümü tarihinde evlilik bağı bulunmakla beraber ana veya babaları sonradan evlenenler ile kendisinden başka aylık alan hak sahibi bulunmayanların her biri için ölüm aylığı oranı % 50’dir. Sigortalı tarafından evlat edinilmiş, tanınmış veya nesebi düzeltilmiş yahut babalığı hükme bağlanmış çocuklar da yukarıda belirtilen oranlara göre ölüm aylığından yararlanacaktır.
Eğer anne dışında aylık alan çocukvar ise annenin oranı % 50 olacağından maaşta artış olmayacaktır. Sadece anne kaldığında, yani çocuklardan hiçbirisi aylık almadığında ise maaş bağlanma oranı % 75 olacaktır.
