İşçinin mazeret izni
İşçi ve işveren arasında sorun yaşanan konulardan birisi de, mazeret izinleridir. Özellikle mazeret izinlerinin ücretinin ödenip, ödenmeyeceği konusunda tartışmalar olmaktadır. İş Kanununda, personelin çeşitli nedenlerle kullanabilecekleri mazeret izinleri için ayrı bir madde düzenlenmemiştir.
İş Kanunu’nda yıllık ücretli izinlerin hesabında çalışılmış gibi sayılan hallerin neler olduğu sayılmıştır.
Yapılan düzenlemeye göre “….. ı) İşçilerin evlenmelerinde üç güne kadar, ana veya babalarının, eşlerinin, kardeş veya çocuklarının ölümünde üç güne kadar verilecek izinler,,…” yıllık ücretli izin hesabında çalışılmış gibi sayılan süreler içinde belirtilmiştir.
Ayrıca hafta tatili ücreti açısından da “…b) Evlenmelerde üç güne kadar, ana veya babanın, eşin, kardeş veya çocukların ölümünde üç güne kadar verilmesi gereken izin süreleri…” hafta tatilinin hesabında çalışılmış günler gibi hesaba katılacaktır.
***
Hangi durumlarda mazeret izni verilebilir
Buna göre,
– İşçinin evlenmelerinde üç güne kadar,
– İşçinin ana veya babalarının ölümünde üç güne kadar,
– İşçinin eşinin ölümünde üç güne kadar,
– İşçinin kardeşinin ölümünde üç güne kadar,
– İşçinin çocuğunun ölümünde üç güne kadar,
mazeret izni verilebilecektir.
Yukarıda sayılmayan, işçinin çocuklarının, kardeşlerinin veya diğer bir yakın akrabasının evlenmesi, (amca-dayı-hala-teyze gibi), anne-baba, eş veya çocuk gibi yakın akrabalarının hastalanması veya maddede sayılmayan diğer bir yakın akrabasının ölümü, işçinin eşinin doğum yapması gibi hallerde işçiye mazeret izni verileceği yönünde bir düzenleme yapılmamıştır.
***
Ücret ödemesinde sözleşmeye bakılır
Ancak, gerek bireysel iş sözleşmelerinde ve gerekse de toplu iş sözleşmelerinde yakın akrabaların ölümü, işçinin eşinin doğum yapması gibi durumlarda mazeret iznine yer verilerek işçilerin bu sosyal haklardan yararlanması sağlanmaktadır.
İş Kanununda, sadece mazeret izinlerinin yıllık ücretli izin ve hafta tatilinin hesabında çalışılmış gibi sayılayacağı belirtilmiş ancak, bu sürelere ait ücretin işçiye ödenip ödenmeyeceği yönünde bir düzenleme yapılmamıştır.
Esasen bireysel ve gerekse de toplu iş sözleşmeleri veya işyeri uygulamalarında olmaması halinde mazeret izinlerinde işverenlerin sigortalının ücretini ödemesi gerekmemektedir. Sadece, bu mazeret izinleri yıllık ücretli izin ve hafta tatili hesabında çalışılmış gibi değerlendirilmelidir. Ancak gerek bireysel ve gerekse de toplu iş sözleşmeleri veya işyeri uygulamaları ile işçinin bu mazeret izinlerinde ücretlerinin ödenmesi de mümkündür.
***
Eksik günleri bildirmeyi unutmayın
Mazeret izni kullanan işçilerin ücretinin işveren tarafından ödenmemesi durumunda, bu kişilerin eksik günlerinin Sosyal Güvenlik Kurumu’na eksik gün bilgi formu ile bildirilmesi ve mazereti gösteren belgelerin de eksik gün bilgi formu ekinde SGK’na verilmesi gerekmektedir.
