Okurumuz N.A. “Resul Bey merhaba, 2006 dan beri yüzde 68 oranında sürekli işgöremezlik geliri alan bir kişiyi işe alıp sigortalı yaptığımız takdirde aldığı maaş kesilir mi?”diye soruyor.
Okurumuzun sorusu iş kazasına uğrayıp yüzde 10’dan fazla çalışma gücü kaybı olduğundan sürekli işgöremezlik geliri (halk arasında bilinen adıyla iş kazası maaşı) bağlanması ile ilgilidir. Burada sürekli işgöremezlik geliri alan kişiyi çalıştırıp çalıştıramayacaklarıdır.
SGK uygulamasında en fazla karıştırılan konulardan biri sürekli işgöremezlik geliri bağlanması ile malullük aylığı bağlanmasıdır.
Gerek SSK döneminde uygulanan 506 sayılı yasada gerekse SGK döneminde uygulanan 5510 sayılı yasada sigorta kolları uzun vadeli sigorta kolları ve kısa vadeli sigorta kolları olarak ayrılmıştır.
Kısa vadeli sigorta kolları olarak adlandırılan iş kazası ve meslek hastalığı durumunda meslekte kazanma gücü yüzde 10’dan fazla ise sürekli işgöremezlik geliri bağlanmakta, uzun vadeli sigorta kollarından olan malullük durumunda ise malullük aylığı bağlanmaktadır.
Bir sigortalı aynı anda hem sürekli işgöremezlik geliri hem de malullük aylığı alabilmektedir. Sürekli işgöremezlik geliri alabilmek için iş kazası ve meslek hastalığı sonucu %10′ un üzerinde meslekte kazanma gücü kaybı gerekmektedir.
Malullük aylığı almak için ise ilk defa sigortalı olduğu tarihten sonra meslekte kazanma gücünü yüzde 60 ve üzerinde kaybetmiş olmak ve 10 yıl 1800 gün prim ödeme şartları ya da bakıma muhtaç ise sigortalılık süresi aranmaksızın 1800 gün prim ödenmesi gerekmektedir.
Bir kişiye her iki nedenle aylık ve gelir bağlanması durumunda yüksek olan tamamı, düşük olanın ise yarısı sigortalıya ödenmektedir.
Eğer sigortalınızın yüzde 68 oranında maluliyeti oranına varsa hem malullük aylığı hem de iş kazasından dolayı sürekli işgöremezlik geliri bağlanması gerekmektedir.
Bu durumda ilgili kişi çalışmaya başladığında malullük aylığı kesilecektir. Ancak iş kazasından dolayı sürekli işgöremezlik gelirini almaya devam edecektir.
SGK uygulamasında malullük aylığı bağlanan kişilere 1, sürekli işgöremezlik geliri bağlanan kişilere 8 ile başlayan tahsis numarası verilmektedir.
İşe başlatılacak sigortalıların tahsis numaralarını kontrol ederek hem malullük aylığı hem de sürekli işgöremezlik geliri alıp almadığını kontrol edilmelidir. Sigortalının sadece sürekli işgöremezlik geliri alması halinde hem bu aylığını alıp hem de bir işyerinde çalışması mümkündür.
SGK mevzuatına göre sürekli işgöremezlik geliri alan kişiler emekli sayılmadıklarından SGDP’ ye tabi çalıştırılmayacak ve normal sigortalılar gibi tüm sigorta kollarına tabi olarak bildirilmesi gerekmektedir.
Eğer hatalı olarak, sürekli işgöremezlik geliri alan kişinin emekliler gibi SGDP’ ye tabi bildirirseniz ve SGK bu durumu daha sonra tespit ederse tüm sigorta kolları prim oranı ile SGDP prim oranı arasındaki farkı gecikme zammı ve cezası ile birlikte tahsil edecektir. Ayrıca düzeltme amaçlı ek ve iptal Aylık Prim ve Hizmet Belgesi isteyecektir. Bu nedenle işverenlerin bu durumdaki çalışanların işe başlatmadan önce sigortalılık durumunu (sürekli iş göremezlik geliri, malullük aylığı alıp almadığı) ayrıntılı olarak araştırması ve çalışanların hak kaybına uğramaması için yukarıda yaptığımız açıklamalar doğrultusunda SGK’ ya bildirimleri yapması gerekmektedir.
