Karaman’ın Ermenek ilçesindeki maden ocağındaki facia hepimizin yüreğini dağladı. 18 işçi yerin yüzlerce metre altında suyun içinde mahsur kaldılar.
Onsekiz kişi deyince bir rakam oluyor, bir istatistik oluyor, öyle kolayca söyleyip geçiyoruz… “18 kişi”…
İş kazaları Türkiyenin aslında gizli gündemi
Ne var ki, bu gizli gündem yalnızca kitlesel ölümler olduğundan hatırlanıyor, sonra yine unutulup gidiyor
Milli hasletimiz unutmak!
Somada da aynisini görmedik mi daha dört ay önce?
301 işçi ayni gün ölünce hatırlıyoruz iş sağlığı ve güvenliğinin önemini, sonra toplumca unutup gidiyoruz
İş Kazalarında Kim Sorumlu?
Kitlesel iş kazaları sonrasında oluşan kamuoyu duyarlılığını anlamak mümkün
Öte yandan iş kazasını bahane ederek ortalığı birbirine katmayı, Mecidiyeköyü savaş alanına çevirmeyi ise demokratik bir hak kullanımı olarak görmek mümkün değil.
Hafıza-ı beşer nisyan ile maluldür lafı bu kadar mı cuk oturur? Ölüm olunca feryad-u figan eden herkes, işçiler güvensiz ortamlarda çalışırken piyasada görünmüyor
Birileri sorumluyu hemen bulmuş görünüyor: Siyasetçi suçlu, işveren suçlu
Ama gerçekten durum öyle mi?
Yoksa iş güvenliği zerre kadar umurunda olmayanlar, işçiyle hiçbir bağı kalmamış işçi örgütleri sırf işlevsel değerinden dolayı, sırf malzeme bulduk iştahıyla mı ilgi gösteriyor iş kazalarına?
İlk taşı günahsız olan atsın, albatrosu günahsız olanın boynuna asalım diyesi geliyor insanın
İş Kazalarında Samimiyet Testi
Her büyük iş kazasında sendikalar ve siyasetçiler iş kazaları konusunda bir samimiyet testine giriyor.
Bunlar işçi örgütleri
Beklersiniz ki işçilerin bu gizli gündemini onlar takip etsin
Ama nerede? Fikr-i takip hiçbir alanda yok ülkemizde de; sendikalarda, işçi örgütlerinde, emekçiler lehine politika yaptıklarını iddia eden siyasetçilerde hiç yok
Güvensiz ve sağlıksız ortamlarda çalışırken işçileri hatırlamayanlar ölüm olunca şov peşinde koşuyor
İş kazalarının yoğun olduğu inşaat, madencilik gibi sektörlerde sendikalar iş sağlığı ve güvenliği konusunda ne yapmış, bilen varsa söylesin
Allah aşkına, bir işçi örgütünün, işçi dostu tek bir siyasetçinin iş kazaları konusunda kapsamlı bir strateji ürettiğini, politika ve gündem belirlediğini gören var mı?
İşçiler yalnızca öldüklerinde, o da propagandif değeri ölçüsünde değer kazanıyor. Hani o da üç gün, üç gün sonra kimsenin hatırladığı yok işçinin güvensiz çalışma koşullarını
Mecidiyeköyü birbirine katanlar zamanında görevlerini yapmadıkları, işçinin sorunuyla ilgilenmedikleri, sivil toplum olarak duyarsız kaldıkları için ölümler oluyor.
Benzer bir durumu Somada da görmüştük.. Üç gün canlı yayın yapanlar, dördüncü gün unutuverdiler işçileri
Oysa o işçiler güvensiz şartlarda çalışma devam etti
Siyasete ve Bürokrasiye Görev Düşüyor
70 bin iş kazası oluyor bu ülkede her yıl
İş kazalarında günde dört çalışanı kaybediyoruz, her gün üstelik. Her gün 12 çalışan engelli hale geliyor kazalar sonucu
Peki bu tabloda siyasilerin hiç mi günahı, sorumluluğu yok?
Var elbet! İş kazalarına karşı düzenlenen yasaya olur olmaz her konudaki talebi sokarak yasalaşmasını zorlaştıran da, sırf hükümetin eli güçlenmesin diyerek yasama organını tıkayan siyasetçi de suçlu
Siyasetçiler iş kazaları ve ölümleri durdurmak değil, ölümlerden yek diğerine vurma peşinde, siyasi rant ve şov peşinde
Herkes ölümlerin arkasından nutuk atmaya hazır; ama ya sorunu çözmeye, elini taşın altına sokmaya gelince?
Esasen üç gün sonra rezidansta ölen 10 işçiyi o siyasetçiler de unutacaklar, bunu çok iyi biliyor herkes
En çok da güvensiz yaşamaya alışmış işçiler biliyor
Asansör bakımsız mıydı? İş güvenliği uzmanı mı sorumlu? İşvereni mi taşlayalım? Siyasetçileri mi topa tutalım? Kaza geliyorum dedi mi?
Mesele bir günah keçisi aramak değil
Mesele üzüm yemek, sorunu çözmek için hep birlikte el ele vermek olmalı
Denetim Birimleri Güçlendirilmeli
Daha önce de defalarca yazdık, üstüne basa basa söyledik; yine söyleyelim.
Türkiyede sorun mevzuat sorunu değil denetim sorunu.
2012 yılında çıkan İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası sonrasında en ileri Avrupa demokrasilerinde olan gibi bir iş güvenliği mevzuatına sahip şuan Türkiye.
Yeni yasanın alt mevzuatları da hemen hemen tamamlandı. Yönetmelikler her sektörde ve her iş riskinde neler yapılması gerektiğini tek tek sayıyor döküyor.
Yani şuan iş güvenliği ve işçi sağlığı alanındaki yasalarımız Avrupa Birliğinin 89/391 sayılı Direktifi ayarında, ileri bir standarda kavuşmuş bulunuyor
Kısacası mevzuat şuan mükemmel
Ama iş yasa yapmakla bitiyor mu?
En iyi yasayı yapsanız bile uygulama ve denetim olmayınca bir kıymet-i harbiyesi oluyor mu?
Müfettiş Hangi İşyerine Yetişsin?
İşte zurnanın zırt dediği yer de burası: Ülkemizde iş güvenliği ve iş kazaları denetimi konusunda büyük eksiklik var.
Önleyici iş güvenliği denetimi yapan İş Müfettişlerinin sayısı çok yetersiz. Sayıları bini bulmayan iş müfettişlerinin yalnızca birkaç yüz tanesi önleyici iş güvenliği denetimi yapıyor.
Yani, 1,5 milyon işyerine, kayıtdışını da hesaba katınca 25 milyondan fazla çalışana yalnızca birkaç yüz müfettiş.
Yanlış okumadınız! 25 milyon çalışana birkaç yüz müfettiş! Olacak iş mi?
Gece gündüz uyumadan çalışsa böyle bir yükün altında kalkabilir mi o müfettiş
Hangi bir ihbara yetişsin, hangi şikayete baksın, hangi sektörü denetlesin
Denetlese bile, elindeki iş yükünü yetiştirmeye çalışmaktan nasıl bir etkin denetim yapabilsin? Bir denetimini bitirmeden öbür işin yükü altında eziliyorsa nasıl en ince hususları bile işyerinde denetleyebilsin?
Böyle bir tablo, kâğıt üzerinde yeterli gibi görünse de, ILOnun 81 Nolu Sözleşmesinin emrettiği etkin bir denetim mekanizması olmaktan uzak
Peki neden daha fazla müfettiş istihdam etmiyor devlet? Bu da bir muamma
Muammadan çok bürokrasinin ufuksuz insan kaynakları politikalarının bir sonucu…
İş Kazalarına Karşı Müfettiş Ordusu Oluşturulmalı
Oysa SGKnın 800 civarında müfettişi, 1400 civarında da denetmeni var. SGK müfettişleri ve denetmenleri de yıllardır iş kazalarını ve meslek hastalıklarını inceliyor, çalışma yaşamında iş güvenliği ve iş kazaları konusunda oldukça deneyimli.
Bunların hepsinin ortak bir denetim birimi altında birleştirilip çalışma hayatının denetiminin iş kazalarına karşı mücadele edebilecek güçlü bir yapıya kavuşturulması gerekiyor.
Çalışma hayatının denetimi bir bütün: Testi kırılmadan önce yada sonra yapılan denetim diye ayırmaya; iş hukuku- sosyal güvenlik hukuku denetimi diye ayırmaya ne gerek var… Çalışma yaşamının denetim birimleri birleşmeli, tek elden ve güçlü olmalı
Oluşturulacak bu güçlü denetim biriminin derhal içerisinde uzmanlaşmaya giderek etkin bir işbölümü yapması ve tüm sektörleri kapsamlı bir iş güvenliği taramasına alması gerekli
Bu dahi yetersiz; derhal açılacak içlerinde her teknik bölümden kadro alınacak en az 2 bin kadro ile çalışma hayatının denetimini yapan bir müfettiş ordusu kurulması gerek.
Hem de bir dakika bir kaybetmeden hemen yapmak gerek bunu…
Türkiyenin 2023 hedefleri, sürdürülebilir kalkınma planları bunu zorunlu kılıyor; ekonomik kalkınma hamlesi ve milli menfaati bunu gerektiriyor.
Sorunun Köküne İnmek Gerek
İş kazalarını önleme konusunda devlete büyük görev düşüyor dedikte, iş devletle bitmiyor.
Güvenli çalışma kültürünü bilmiyoruz toplum olarak, işçisi de ayni zihniyeti taşıyor işvereni de, bürokratı da
İşveren nasıl olsa diğer işveren yapmıyor, denetim az diyerek ihmal ediyor, işçi de bana bir şey olmaz sahte özgüveni içerisinde vurdumduymaz.
İşçisine baret vermeyen işveren elbette ki suçlu
Ama verilen bareti bile bu sıcakta baret takmam diyerek giymeyen işçiye ne demeli?
Denetime yetişemeyen müfettiş suçlu da üyesi işçilerin güvensiz çalıştığını ihbar etme zahmetine bile katlanmayan, güvensiz çalışma kültürüne alışmış sendikaya ne demeli?
Bakımsız alet ve makine ile iş yaptıran işveren suçlu da, bana bir şey olmaz diyerek o şartlarda çalışmaya devam eden, canını hiçe sayan işçinin yaptığı akıl karı mı?
Yani bu işin bir tek suçlusu yok
Toplum olarak güvenli ve sağlıklı çalışma kültürünü bilmiyoruz. Olayın kök sorunu da bu
İş kazalarını önlemek istiyorsak, evet, daha iyi yasalar yapılmalı; evet, denetim ve teftiş arttırılmalı… Ama en temelde toplum bilinçlenmeli
Yoksa ölen öldüğü ile kalıyor
