Türk Çiftçisi gübre ile 1960’lı yılların başında tanıştı. Ülkenin bir çok yerine bilhassa liman şehirlerine Devlet gübre fabrikaları kurdu. Bu fabrikalar yıllık 3 milyon ton gübre üretir durumda idiler.
1980’lere gelindiğinde bu fabrikalar iç tüketimi karşılayamaz olunca 2 milyon tonluk gübreyi de yurt dışından yine bu devletin fabrikaları ithal eder bayileri aracılığı ile çiftçilere dağıtır hale gelmişti.
Ürettiği ve/veya ithal ettiği gübrenin bir kısmın fiyatı devlet tarafından sübvanse edilirdi. Yani bu kuruluşlara parasal destek vererek gübrenin çiftçilere daha ucuza verilmesi sağlanırdı. Dövizde oynamalar olmadığı müddetçe çiftçiler önündeki sezonda gübrenin hangi fiyattan satılacağını bilirdi.
1997 yılında devletin gübre fabrikalarının özelleşmesi tamamlanarak tamamı özel sektöre satıldı. Şimdi gübre sektörü tamamen özel sektörün elinde. Artık Türk Çiftçisi önündeki her yeni ekim sezonunda döviz fiyatları, hammadde fiyatları artmasa da tarlasına atacağı gübrenin fiyatını önceden tahmin edemiyor.
Gübre de Son Beş Yılda Neler Oluyor?
İddia ediyoruz, gübrede tekelleşme var. Gübre üreticileri biri biri arasında zımni anlaşarak son beş yılda gübrenin tüketim mevsiminde fiyatlarını yükseltmekteler.
Bilindiği gibi çiftçilerimiz, ekim ayında taban gübresi 20×20 veya 15x15x15, şubat ayında arazilerine üre gübresi atmaktadır. Bir bakıyorsunuz ki bu aylarda da bu gübrelerin fiyatları artıyor. Nisan ayında ise arazilere nitrat gübresi atılacağından bu ayda da nitrat gübresi fiyatları artıyor. Çukurova’da, Ege Bölgemiz de ikinci mahsul ürünler haziran ayında ekiliyor ve bu ekim mevsiminde de yine o mevsimde kullanılacak gübrenin fiyatı artıyor. Bitki ekim mevsimi biter bitmez gübre fiyatları eski haline geliyor. Tüm gübre firmalarının fiyatları sanki bir orkestranın şefi tarafından muazzam bir şekilde başlıyor ve sona eriyor.
Oynanan bu senfonin çiftçiye maliyeti 500 milyon Türk Lirasıdır.
Nasıl mı hesapladık bu rakamı?
Yıllık Gübre tüketimini ton başına 100 TL ile çarptığınızda bu rakam çıkacaktır. Geçen son beş yılda bazı gübre atım sezonunda bu rakam ton başına 400-500 TL’ yi bulmuştur.
Fabrikalar tüketimin fazla olduğu aylarda gübre fiyatlarını arttırmaları artık yasadışı gelenek haline getirdi.
Bu, mevsiminde fiyat artışlarını sadece bir gübre üreticisi firmanın değil tamamının yapması karşısında; aralarında anlaşarak fiyat artırdıklarını gösteriyor. Bu da mevcut rekabet kanunlarına aykırı.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına çeşitli defalar çiftçilerimizin sivil toplum örgütleri konuyu dile getirdiklerinde GTHB; ‘’ Serbest Piyasa Ekonomisi var, biz karışamıyoruz’’deseler de Rekabet Kurulu Nezdinde GTHB’nın da başvuru hakkı var. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı bu hakkı şimdiye kadar hiç kullanmadı.
Üreticilerin en büyük girdi maliyetlerinden birisi de tarlalara atılan gübre. Gübre fabrikalarının kendi aralarındaki fiyat yükseltme oyunundan dolayı çiftçilere verilen gübre desteği tonaja göre olduğundan çiftçi zarar ediyor.
Şu an gübre atım mevsimlerinden birini (Şubatı) geride bırakırken tüm yurt çapında gübre fabrikaları çiftçinin cebindeki paranın % 20 sini haksız yere elde etti. Son beş yılda ara dönemlere göre gübre atım mevsiminde çiftçilerimiz bazı sezonlarda % 100 fahiş fiyat artımını hep birlikte yapan gübre fabrikalarının oyununu gördüğünü biliyoruz.
Kendisi ile görüştüğümüz Balıkesir ilçesi, Gönen Ziraat Odası Başkanı sayın Necati Özkurt’da aynı konudan müzdarip olmasına rağmen niçin bugüne kadar Rekabet Kuruluna başvurmadıklarını sorduğumuzda ; Gübre fabrikalarının ucuz ve pahalı sattıkları dönemlerde fatura toplayarak delillendirmek gerektiğini ifade ediyor..
Buradan çiftçilerimizin en büyük örgütü Türkiye Ziraat Odaları Birliğine (TZOB) sesleniyoruz: Üyelerinizden, tarım il ve ilçe müdürlüklerindeki destekleme evrakları içersinden pekala geçmiş dönemlere ait aynı yılda farklı gübre faturaları var,bunları bir toparlayıp rekabet kuruluna müracaat edip -bir zahmet- çiftçilerin her gübre mevsiminde soyulmasını durdurunuz.
Rekabet Kurulu’na da bu yazımız ile duyurulur: Çiftçilerimizin sırtından rekabet kanunlarına aykırı bir şekilde haksız kazanç elde ediliyor. Bu soygunu durdurunuz..
Bu normal fiyat artışı değil düpedüz fabrikaların aralarında anlaşıp fiyat yükseltmesi olup Rekabet Kanunu’na aykırıdır..
http://groups.google.com/group/cigsutureticileri/topics?hl=tr_TR
