Dünyanın lider istihbarat ve öngörü firması STRATFOR’un kurucusu ve CEO’su George Friedman’ın 2000’li yılların hemen başında yazdığı “GELECEK 100 YIL: 21. Yüzyıl İçin Öngörüler” isimli kitabından alıntılar yaparak gelecek 100 yıla dair öngörülerini paylaşmaya devam ediyorum.
Dünkü yazımda, yüzyılımızda her an sorun çıkmaya uygun zemini olan bölgeler, yani fay hatlarını kısaca yazmıştım.
Görülebildiği kadarıyla, günümüz itibariyle yüzyılımızda sorun çıkması muhtemel beş bölge var: Pasifik Okyanusu, Avrasya, Avrupa’nın Gelecekteki Durumu, İslam Dünyası, Meksika ABD ilişkileri.
Bugünkü konumuz bu fay hatlarından Asya Pasifik Bölgesi. Yazımın bundan sonrası ilgili kitaptan…
Pasifik Okyanusu Bölgesi (büyük okyanus): ABD donanmasının kontrolü altındadır. Pasifik Asya kıyı ülkeleri, ticaretlerini Okyanus sahillerine açık limanlarıyla yaptıkları için ABD donanmasına bağımlıdırlar. Bu ülkelerden ikisi Çin ve Japonya…
Diğer Asya ekonomileri gibi bu iki ülke de ABD ve Avrupa’ya, Basra Körfezi ve Pasifik Havzası üzerinden deniz ticaret yollarıyla bağlıdır. Bu deniz ticaret yollarının kesilmesi onlar için felaket olur.
Japonya dünyanın 2. En büyük ekonomisi (2008’de) ama büyük doğal kaynakları olmayan tek sanayi gücüdür. Bu ülke petrolden aliminyuma kadar tüm hammaddelerini ithal etmek zorundadır. Petrol ithalatı kesilen Japonya’nın endüstri gücü hemen çöker. Bilindiği gibi 1941’de ABD hammadde ithalatını kestiği için Japonya Pearl Harbor’a saldırmıştı.
Benzer bir yorumu Çin içinde yapmak mümkün. Çin daha önceleri hammadde ihtiyacı açısından Japonya’dan daha iyi bir konumda iken şimdilerde, hızlı büyürken kendi kaynaklarını tüketmeye ve hammadde ithalatına başladı.
Özetle, ABD Pasifik Okyanusunu kontrol altında tuttuğu için Çin, Japonya, Güney Kore, Tayvan vb. tüm ülkeler ekonomik olarak büyümek ve atılımlar yapmak için ABD ile iyi geçinmek zorundalar (kuyrukları elimizde diyor)
Pasifik havzasındaki (özellikle batı Pasifik) ülkeler son 50 yılda ekonomik güçlerini arttırdılar ama askeri güçleri aynı kaldı ve güçlenmedi, bu nedenle bu yüzyılda askeri güçlerini arttırma yoluna gidecekler, savunma amacıyla dahi olsa ekonomik güçlerini geliştirdiklerinde, bunu ABD tehdit olarak algılayacak ve bölgede sular ısınabilecektir.
Çin ihracatının dörtte biri ABD’ye gider. ABD Çin ürünleri almaz veya yüksek gümrük vergileri uygularsa Çin ekonomik krize girebilir. Bu durum diğer ülkeler içinde geçerlidir. Bu ülkeler o zaman başka pazarlara açılabilmek için siyasi ve askeri yollara başvurabilirler.
Fakat ABD istediği zaman askeri güç olarak Pasifik Okyanusu deniz yolarını kesebilir. ABD dış ticaret için Asya ülkelerine muhtaçtır ama bu ülkelerin ABD’ye ihtiyaçları daha fazladır…
ABD gücüne baş kaldırabilecek olan ülkeler sadece Çin ve Japonya’dır. Bunlar birbirleriyle dost sayılamazlar ancak petrol fiyatlarının yükselmesi ihtimalini düşünerek ABD’ye karşı ittifak yapabilirler.
Enerji taşımacılığından tüm ihraç ithal ürün hareketliliğine kadar bölgede ciddi bir hareketlilik ve dengeler söz konusudur. Dolayısıyla bu havza yüzyılımızda fay hattına dönüşmeye yakın gözükmektedir.
