Çocuklarımızın aile sıcaklığında büyümesi sağlıklı bir gelecek için çok önemli. Bunun için özellikle kimsesiz çocukların aile ortamında büyümesini destekleyecek politikaların geliştirilmesi gerekiyor. Bu konuda Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı koruyucu ailelik ve evlat edinme üzerindeki çalışmalarını sürdürüyor, ihtiyacımız olan kültürün oluşturulması için önemli adımlar atıyor. Yakın bir zamana kadar evlat edinme insanların aklında soru işaretleri bırakan bir konuydu. “Evlatlık alınan çocuğa miras verilir mi?”, “Kendi evladın gibi olur mu? gibi yanlış algıların nihayet kırıldığını görebiliyoruz. Toplumdaki bireyler bu konuya daha olumlu ve ön yargısız bir yaklaşım gösteriyor.
İş yaşamında da bu kırılganlığın olduğunu görmek memnuniyet verici. Daha önceleri evlat edinen çalışanların doğum yapan kadınlar gibi analık hakkı bulunmuyordu. Evladı olan çalışan kadınlar arasında evlat edinen-doğum yapan ayrımı bulunuyordu. Bu ayrım 2016 yılının başında çıkarılan 6663 Sayılı yasayla kaldırıldı.
Evlat edinenlerin de kadın-erkek ayrımı olmaksızın, analık hakkı bulunuyor. Üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen eşlerden birine veya evlat edinene çocuğun aileye fiilen teslim edildiği tarihten itibaren sekiz hafta analık hâli izni kullandırılmak zorunda.
Bu süre çocuk ile evlat edinen çalışanın birbirini tanıması ve birlikte yaşamaya çalışmaları için önemlidir. Evlat edinen eşlerden birinin analık izni kullanması şart olup diğer eşin bu haktan faydalanması mümkün değildir.
Ancak analık izni kullanmayan eşin üç günlük ücretli mazeret izni hakkı bulunuyor.
Sadece analık izni değil, ayrıca analık izni bitiminden sonra yarım çalışma, ücretsiz izin ve ilköğretim çağına kadar kısmi çalışma gibi haklardan da evlat edinenlerin yararlanması mümkündür. Ayrıca bu haklardan sadece 4857 Sayılı İş Kanunu’na tabi çalışanlar değil, bu iş sözleşmesi ile çalışan her türlü işçinin yararlanması mümkündür.
Yarım çalışma ve ücretsiz izin hakkı mümkün
Ayrıca evlat edinenlerin de yarım çalışma hakkı bulunuyor. Analık hâli izninin bitiminden itibaren çocuğunun bakımı ve yetiştirilmesi amacıyla üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçilere istekleri hâlinde 60-90-120 gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar çalışma yapılıp diğer haftanın yarısında ücretsiz izinli olunması mümkündür.
Ücretsiz izinli olunan dönemlerde gerekli şartların (son üç yılda en az 600 gün işsizlik sigortası priminin ödenmesi gibi) sağlanması halinde İŞKUR’dan yarım çalışma ödeneği de alınabilir.
Yine üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinme hâlinde eşlerden birine veya evlat edinene isteği halinde 6 aya kadar ücretsiz izin verilebiliyor.
Kısmi çalışma hakkında evlat edinen eşlerin çalışması şart
Analığa bağlı tüm izinlerin bitiminden sonra mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden ay başına kadar ebeveynlerden biri işverenden talep ederek kısmi süreli çalışmaya geçebilir. Bu talep geçerli fesih nedeni sayılmaz.
Üç yaşını doldurmamış bir çocuğu eşiyle birlikte veya münferiden evlat edinenler de çocuğun fiilen teslim edildiği tarihten itibaren bu haktan faydalanabilir.
Kısmi çalışma hakkının kullanılabilmesi için evlat edinen eşlerinin her ikisinin de çalışması gerektiği gibi bu haktan çalışan eşlerden sadece biri yararlanabiliyor. Eğer üç yaşını doldurmamış bir çocuk münferiden yani tek bir ebeveyn tarafından evlat edinilmiş ise çalışan eş şartı aranmıyor.
