Ev hizmetlerinde çalışanların sigortalılığı ve vergilendirilmesi konusunun son günlerde çokça konuşulduğunu söyleyebiliriz.
Ev hizmetlerinde çalışanların SGK bildirimi
SGK açısından durum değerlendirildiğinde ev hizmetlerinde çalışanların sigortalı olması için ücretle ve sürekli olarak çalışmaları şartı arandığından gündelikçi olarak düzensiz şekilde çalışan ev işçilerinin sigortalı olmaları mümkün değildir.
Ev hizmetleri olarak kabul edilen çocuk, hasta ve özürlü bakımı, ev temizliği, yemek yapma, ütü yapma, çamaşır yıkama, bahçe bakımı gibi işlerde ücretle ve sürekli çalışanlar sigortalı olmaktadır. Bunlar hakkında normal SGK işlemleri uygulanacaktır. Bu durumda olanların sosyal güvenlik bildirimlerinin normal bir işyeriyle aynı şekilde olması, hem çalıştıranları hem de çalışanları mağdur etmektedir. Dolayısıyla bir an önce ev hizmetlerinde çalışanların sosyal güvenliklerinin açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
Bir işyerinde çalışanlar, herhangi bir koşul aranmaksızın sigortalı olarak kabul edilmekte iken, ev hizmetlerinde çalışanlar için ücretle ve sürekli çalışanlar sigortalı olabilmektedir. Diğer bir deyişle ev hizmetlerinde çalışanların sigortalı olması için ücretle ve sürekli olarak çalışmaları şartı arandığından gündelikçi olarak düzensiz şekilde çalışan ev işçilerinin sigortalı olmaları yasal olarak mümkün görünmemektedir. Yasada sürekli çalışma ibaresi muğlak bir ifade olup, uygulamada ne anlama geldiği belirsizdir. Bu nedenle maddede yer alan süreli çalışma ibaresi Yargıtay kararlarında yer aldığı üzere haftada üç gün ve daha fazla çalışma olarak kabul edilmelidir. Böylece belirsizlik giderilmiş olacaktır.
Ev hizmetlerinde çalışanların vergilendirilmesi
193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun 23/6. maddesiyle hizmetçilerin ücretleri (hizmetçiler, özel fertler tarafından evlerde, bahçelerde, apartmanlarda ve ticaret mahalli olmayan sair yerlerde orta hizmetçiliği, süt ninelik, dadılık, bahçıvanlık, kapıcılık gibi özel hizmetlerde çalıştırılanlardır.) (Mürebbiyelere ödenen ücretler istisna kapsamına dahil değildir) ücretler Gelir Vergisinden istisna edilmiştir.
193 Sayılı Kanunun 61inci maddesinde, Ücret işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.
Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez hükümlerine yer verilmiştir.
Aynı kanunun 23/6 maddesinde hizmetçilere ödenen ücretlerin istisna kapsamında olduğu belirtildikten sonra hizmetçinin tanımı yapılmıştır. Buna göre;
? Hizmetin özel fertler tarafından verilmesi,
? Hizmetin ev, bahçe, apartman gibi ticaret mahalli olmayan yerlerde verilmesi,
? Orta hizmetçilik, süt ninelik, dadılık, bahçıvanlık, kapıcılık gibi (Mürebbiyeler hariç) özel hizmetlerde çalıştırılması, gerekmektedir.
