“Eski yıllarda sigortasız geçen günlerin primlerinin sonradan ödenip ödenmeyeceği” konusu çok sayıda okurumun merak ettiği ve sorduğu bir sorudur. Okurumuz Fatih Öcebe de; “Geçmişte ödeyemediğim prim borçlarını tek seferde ödeyerek emekli olabilir miyim? Böyle bir kanun var mı veya kanun çıkabilir mi?” diye soruyor.
Gerçekten de yaşı ilerlemesine rağmen eski yıllarda ya çalıştığı işyerleri tarafından sigorta primleri ödenmediğinden ya da çalışmadığından dolayı bir çok kişi emekli olamıyor.
Sosyal güvenlik sistemimizde, yurt dışı borçlanması, askerlik borçlanması, grev ve lokavtta geçen sürelerin borçlanması, sanatçı borçlanması gibi borçlanmalar yapılmaktadır.
Eski yıllardaki gün boşluklarının tamamlanması, diğer bir deyişle boşta geçen sürelerin ödenebilmesi mümkün değildir.
Geçmişteki gün boşluklarının doldurulabilmesi için özel bir yasa çıkması gerekmektedir. Bu yönde bir yasa hazırlığı olmadığı gibi, çıkması da şu an için mümkün değildir.
Sonuç olarak, eski yıllardaki gün boşluklarına ait primlerinin ne taksitle ne de peşin olarak ödenmesi suretiyle doldurulması mümkün olmayacaktır.
***
Sağlık yardımı eş üzerinden mi alınmalı?
Ablam Bağ-Kur’dan emekli oldu, maaş bağlandı, 5 aydır maaş alıyor. Ancak öğretmen olan kocasının üzerinden sağlık hizmeti alıyor. Eski karnesiyle emekli sandığından sağlık yardımı alsa bir sorun olur mu? Mehmet Özkan
Değerli okurumuz, emekli olan kişilerin sağlık yardımlarını kendi sosyal güvenlikleri üzerinden almaları gereklidir. Yani, ablanız emekli olduğundan dolayı sağlık yardımını kocasından alamaz.
***
15 yıl çalışan işçinin kıdem tazminatı
Arkadaşlarımdan on beş senesini aynı iş yerinde dolduran işçilerin kıdem tazminatını alabildiklerini duydum. Bu doğru mudur? Ne yapmam lazım? Zülfikar Aygün
Değerli okurumuz, 15 yıl ve 3600 gün sayısını dolduranların kıdem tazminatları alabilmelerine ilişkin düzenleme daha önce benim de bu köşeden ele aldığım bir konudur.
1475 Sayılı İş Kanunu’nda “506 Sayılı Kanunun 60’ıncı maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (a) ve (b) alt bentlerinde öngörülen yaşlar dışında kalan diğer şartları veya aynı Kanunun Geçici 81’inci maddesine göre yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak kendi istekleri ile işten ayrılmaları nedeniyle feshedilmesi halinde işçilere kıdem tazminatı ödenir” hükmü getirilmiştir.
Daha önce SGK tarafından 15 yıl ve 3600 gün sayısını doldurup yaşını bekleyen işçilerin kıdem tazminatı alabileceklerine ilişkin yazı verilmemekteydi. Ancak, 10/07/2008 tarihli 08/09/1999 tarihinden önce çalışmaya başlayanlar için aylığa hak kazanma koşullarından yaş dışında en az 15 yıllık sigortalılık süresi ve 3600 prim ödeme gün sayısı koşullarını, 08/09/1999 tarihinden sonra çalışmaya başlayanlar için ise 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (a) ve (b) alt bentlerinde öngörülen yaş koşulu dışında kalan sigortalılık süresi ile prim ödeme gün sayısı koşullarını en erken yerine getirdikleri tarihte, kıdem tazminatına ilişkin yazının verilmesi yönünde uygulamanın değiştirilmesi uygun görülmüştür.
Sorunuzda belirttiğiniz gibi aynı işyerinde 15 yıl çalışma şartı yoktur. Önemli olan ilk sigortalı olduğunuz tarihten itibaren 15 yıl geçmiş olmasıdır. Yani 15 yıllık süre farklı işyerlerinde de geçebilir. Son işyerinde bir yıldan fazla bir zaman geçmiş ise kıdem tazminatı alabileceksiniz.
Artık SGK tarafından 15 yıl ve 3600 gün sayısını doldurup yaşını bekleyen sigortalılara 1475 Sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesine göre ‘Kıdem Tazminatı Alabilir’ yazısı verilmektedir. Öncelikle Sosyal Güvenlik Kurumu’nun ilgili müdürlüğüne başvurarak ‘Kıdem Tazminatı Alabilir’ yazısını almanızı ve bu belgeyle birlikte işvereninize başvurarak kıdem tazminatınızı talep etmenizi öneririz.
İşvereniniz bu belgeye dayanarak kıdem tazminatınız ödeyebilir.
