Toplumları yönetme, yönlendirme, etki altında tutmak için geliştirilen birçok bilinçaltı (subliminal) teknik var ve ne yazık ki bugün bu teknikler yaygın olarak kullanılıyor.
Materyalist batı tarzı kişiliğin inşası için özellikle tüketim çılgınlığı, inançları zayıflatma, seçme tercihlerini etkileme, seks düşkünlüğü empoze ediliyor/dayatılıyor.
Bu alandaki ön retlerinizi de kontrol etmek için -yani şuurun en derin alanı olan eşiği (eşikaltını) de aşmak için- türlü teknikler geliştirilmiş. Bu teknikler ise sinema, televizyon, basılı reklâm materyalleri, ambalajlar, moda, müzik, çizgi filmler, köşe yazıları, haberler dâhil çok alanda kullanılmakta…
Bazen çok hoşunuza giden bir kitapta okuduklarınız sizi ‘farkına varmadığınız’ bir etki altına alabilir. Bu ince elenmiş ve sık dokunmuş çalışmanın içine serpiştirilmiş birkaç tehlikeli cümle, ahlakı tahribata veya imanınıza taalluk edecek fikirlerin oluşmasına ve yaygınlaşmasına sebep olabilir.
Bazen çok güvendiğiniz bir haber sitesinde bile okuduğunuz bir sağlık haberinin içinde geçen ve özenle yerleştirilmiş bir kelime bildiklerinizi dolayısıyla bilincinizi tersine çevirebilir.
Çok beğendiğiniz bir filmde gözlerinizle görmediğinizi sandığınız ancak gözün görüp beyninizin/şuurunuzun eşik altına taşıdığı, bir sembol/ikon/resim, bir yazı veya kulaklarınızla duyamadığınız ancak bilinçaltınızın algıladığı bir müzik veya sinyal sizi etkiler hatta yeni bir kişiliğe bürünmenize bile neden olabilir.
Her yeri kapalı ancak ‘beli dapdar’ (ki artık neredeyse kadınların ezici çoğunluğunun giyimleri böyle) giyindiği için kalçası ve göğüsleri gibi avretleri teşhir edilen bir bayan, karşılaştığı birçok kişinin cinsel çağrışımlarını tetikleyebilir.
Pilisiz üretilen ve beli iyice düşürülmüş erkek pantolonları ve sırt kısmı daraltılan erkek gömlekleri, böyle giyinen erkeklerin avret mahallini teşhir ettiği için kadınlar için cezp edici olabilir.
‘Gizlenmiş mesajlar’in kısa tarihine göz attığımızda, bir gazete, dergi veya televizyon reklâmında, bir kadının elinde tuttuğu şeyin bir erkek cinsel organı olduğunu, girift hâle getirilmiş resimlerde cinsel birleşme figürlerinin yerleştirildiğini, bir şişenin ağzından fışkıran içeceğin sperm boşalması şeklinde tasarlandığını, kısaca hemen her profesyonel reklâmda cinsel figürler, şeytan sembolleri, korku ve ürperti görüntülerinin ustalıkla yerleştirildiğini görebiliriz.
Sadece yabancı reklâmlarda mı? Elbette hayır! Yerli yabancı fark etmiyor, amatör bir elden çıkmayan hemen her reklâmda ne yazık ki durum böyle… Dikkatle baktığınızda yerli yapım basit bir parfüm şişesi reklâmına tam sekiz farklı cinsel sahne gizlenmiş.
Yapılan bir deneyde, ilk bakışta hiç cinsellik içermeyen (ya da öyle zannedilen) bir kısa filmi izleyen 18-20 yaşlarındaki delikanlıların (filmde kullanılan 25. veya 31. kare tekniklerinin ve gizli film müziğinin etkisiyle) hemen hepsinde penis sertleşmesi görülmüş. Aynı filmi izleyen genç kızlarda da sonuç farklı değil.
Bir sigara firmasının kadınların az sigara tükettiği bir Asya ülkesinde kullandığı ‘Güzel kadınlar sigara içer’ sloganlı reklâmının bu ülke kadınlarında sigara tüketimini ciddi oranda artırdığı ve bir haber içinde geçen ‘biranın göbek yapmadığı belirtildi’ ifadesinin şişmanları bira tüketimine ittiği belgelenmiş.
* * *
Geçen hafta Hürriyet gazetesi köşe yazarı Vahap Munyar’ın köşesinden çarpıcı bir eşikaltı saldırısı örneği yer almıştı. Herkes, insanların fare gibi ilaç deneylerinde kullanılmasını eleştirirken burada Roche’nin Türkiye görevlilerinden bir bayanla yapıldığı iddia edilen ve her cümlesi uzman eliyle kaleme alınmış bir sözde mülakat yer almıştı.
Bu mülakatta “Belki onlarda da ölümü hızlandırmıştır…” şeklindeki soruya “Aksine, genelde ömürleri 3 ay kalmışsa 1 yıla çıkıyor…” şeklinde bir cevap verilerek işin hangi noktalara vardırıldığı dikkatlerden kaçmıyordu.
Geçtiğimiz günlerde yine Hürriyet’in yazarlarından Mehmet Yaşin’in köşesinde “Akşam misafir davet edip sabah pişman oluyorum” başlıklı bir yazı yer aldı. Yaşin ünlü biri değil, ancak CNN Türk’deki ‘Yol üstü lezzet durakları’ adlı programı izleyenler hatırlarlar. Şeklini şemalını beğenmediği veya değerleriyle Anadolu kültürünü yansıtan kişilere karşı emir kipleri kullanan ve kendi mekânında bu kişileri aşağılayan Mehmet Yaşin’in köşesinde yer alan bu sözde mülakatta, tam bir bilinçaltı faaliyeti yapılıyor.
Yazı, “Dilek Başarır, büyük bir gıda işletmesinin başında olmasına rağmen mutfağa girmeyi, yemek yapmayı çok seviyor ancak vakit bulamıyor” diye başlıyor. Sonra mutfağa ve özel hayata dair birkaç gereksiz soru ve cevapla devam ederken dananın kuyruğu birden kopuveriyor veya şecaat arz ederken niyetlerini açık ediveriyorlar.
Ancak Dilek Başarır’ın kim olduğu, neyi başardığından hiç söz edilmiyor. Bir köşe yazısına sığdırılacak büyüklükte sözde mülakattan mezkûr kişinin kendi işlettiği ancak oldukça hacimli bir lokantanın patronu zannediyorsunuz. Ancak işin aslı öyle değil.
Dilek Hanım bize “Öğlen yemekleri için tercihim McDonalds, çünkü artık her türlü seçenek var. Biz fast food değil, hızlı servis restoranı diyoruz. Gerçekten çok iyiydi ama dengeli olmak koşuluyla. Resmen ödül olarak yiyordum bunları. İşin içine girdikten sonra çok daha fazla yiyebileceğimin farkına vardım. Eskiden kendimi daha fazla kasıyordum, sonra gördüm ki, bir hamburgerin bir buçuk köfte ve iki dilim ekmekten hiçbir farkı yok” diyor.
İster istemez ‘Bir dakika bir lokantanın patronu insanları nasıl olur da McDonalds’a yönlendirir?’ diye düşünüyorsunuz. Ama karşımızdaki kişi ilginç. ‘Fast food’ tüketime yapılan eleştiriye karşı gardını alıp ‘hızlı servis restoranı’ tabirini kullanıyor. Dahası McDonalds’ın tüm dünyada bağımsız ve objektif bilim adamlarınca eleştirilen, mutlak uzak durulması önerilen fast food ürünlerini ‘bedenine sunduğu bir ödül’ gibi sunuyor. Bu cümle, sanki bir eleştiri cümlesi gibi sunuluyor. Oysa müteakiben gelen “işin içine girdikten sonra çok daha fazla yiyebileceğimin farkına vardım” cümlesinde işin sırrını çözüyorsunuz. Bu kişi bir McDonalds çalışanı…
Bir arama motoruna ‘Dilek Başarır’ yazdığınızda McDonalds firmasının yeni Türkiye Genel Müdürü olduğunu anlıyorsunuz.
Çiçeği burnunda genel müdür Yaşin’e “Eskiden kendimi daha fazla kasıyordum, sonra gördüm ki, bir hamburgerin bir buçuk köfte ve iki dilim ekmekten hiçbir farkı yok” diyor.
Şimdi düşününüz bu yazar, yazısına bu şekilde değil de, ‘McDonalds firmasının yeni genel müdürü…’ şeklinde başlasaydı acaba bu bilinçaltımızı etkileme amaçlı bu reklâmı kaç kişi okurdu?
Eminin Hürriyet okurlarının binde biri bile okumaya değer bulmazdı. Ama gizli PR’ı kim bilir kaç yüz bin kişi okudu ve bunlardan kaçı bu ‘eşikaltı büyücülüğü’ fark etti?
Bu nedenle hangi mecrada olursa olsun her yazarın yazısı sadece okunup geçilmeyeceği gibi, hiçbir reklâmın da masum olmadığı asla unutulmamalı.
Özellikle HD özellikli televizyonlar, dijital platform yayıncılıkları, sinema tekniğine sahip elektronik aletler, çok fonksiyonlu cep aletleri, özellikle batı menşeli film ve çizgi filmler, yerli/yabancı reklâmlar, semboller, ikonlar, popüler müzikler, çocuk ve genç kıyafetlerine işlenen yazı, resimler ve semboller, moda adıyla pazarlanan özel amaçla tasarlanmış kadın veya erkek kıyafetleri, oyun ve oyuncaklar, aşılar, ilaçlar, gıdalar… Ne yazık ki bütün bunlar çocuğunuzu yani geleceğinizi elinizden alabilir!.
Çok zeki sandığınız yeni nesil çocuklar, ‘bunu nereden duydu’ dediğiniz cümleleri, eşyaları, hasletleri, hazları, heyecanları, ürünleri; oyalamak veya başınızdan savmak için emanet ettiğiniz çizgi film ve dizi adlı modern sütanne veya bakıcılardan duyuyor olmasın?
Bizden hatırlatması…
İktibas:
iyibilgi.com
