10 yıl önce yürürlüğe giren ve halk arasında sosyal güvenlik reformu olarak adlandırılan 5510 sayılı kanunla, sosyal güvenlikte ciddi değişiklikler yapıldı. Emeklilikle, sağlıkla veya diğer sosyal güvenlik haklarına ilişkin yapılan değişikliklere dikkat etmeyenler için telafisi zor sonuçlar doğabilir.
Aralık ayının son haftasında birçok okurumuzdan, çocuklarının Aralık ayında sigortalı işe girişi yapılırsa daha erken emekli olabileceği yönünde sorular geldi.
Yani okurlarımız diyor ki, erken fırsatı kaçtı mı?
Özellikle hemen hatırlatalım ki, emeklilik planlamasını iyi yapmak, ileride doğabilecek mağduriyetleri önler.
Bugün, yeni yılın ilk köşe yazısında özellikle emeklilik planlaması yapanlar için bazı önemli hususları açıklamak istiyorum.
31 Aralık son gün müydü?
Erken emeklilik elbette bir çok kişinin hayali, ama en son 2008 yılında yapılan düzenleme ile kademe getirilmiş olup, yeni bir düzenleme yoktur. Buna göre, 4 (a) kapsamındaki sigortalılar için 01/05/2008 ve sonrasında sigortalı olanlar için kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş olması ve en az 7200 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması şartları aranmaktadır.
Ancak, bu yaşlar 2036 yılına kadar 7200 gün şartını tamamlamaları halinde geçerlidir. 7200 prim gün sayısı şartını 01/01/2036 tarihinden sonra tamamlayanlar için emeklilik yaşı kademeli bir artışla her iki yılda bir yaş arttırılarak erkeklerde 2044 yılında, kadınlarda ise 2048 yılında 65 yaşına çıkacaktır.
4 (a) kapsamındaki sigortalılar için 2008 yılından başlamak üzere kademelendirilmiş olup, gün sayısına ilişkin geçiş süreci aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
İlk defa 01.05.2008 tarihinden sonra sigortalı olacak erkeklerden 4/(a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için prim gün sayısı şartı 7200 gün olarak uygulanır.
Ayrıca 7200 gün sayısının doldurulduğu tarihe göre de yaş şartı aranır. Buna göre;
1) 1/1/2036 ilâ 31/12/2037 tarihleri arasında erkek için 61,
2) 1/1/2038 ilâ 31/12/2039 tarihleri arasında erkek için 62,
3) 1/1/2040 ilâ 31/12/2041 tarihleri arasında erkek için 63,
4) 1/1/2042 ilâ 31/12/2043 tarihleri arasında erkek için 64,
5) 1/1/2044 ilâ 31/12/2045 tarihleri arasında erkek için 65,
6) 1/1/2046 ilâ 31/12/2047 tarihinden itibaren erkek için 65,
olarak uygulanır. Ancak yaş hadlerinin uygulanmasında 7200 prim gün sayısı şartının doldurulduğu tarihte geçerli olan yaş hadleri esas alınır.
Bu tabloya göre 58-60 yaş sonrası erken emeklilik fırsatı olarak görülüyorsa, böyle bir fırsat yok. 1 Aralık 2018 ile 1 Ocak 2019 arasında sadece 30 günlük sigorta prim günü farkı var.
Sonuç olarak, 2018 aralık ayında sigortalı olmakla 2019 ocak ayında sigortalı olmak arasında sadece 7200 gün sayısını bir ay erken tamamlama farkı vardır.
Bu arada fiilen çalışanların sigortalı olması gerektiğini ve çalışmadan sigortalı gösterilmeden yasalara aykırı olduğunu da buradan hatırlatmış olayım.
