Toplumun sessiz çığlığıdır onlar. Seslerini duymak, acılarını ve mutluluklarını hissetmek için görmemize gerek yok. Son yıllarda engellilere yönelik bir çok olumlu düzenleme yapıldığını kimse inkâr edemez. Engellilerin yaşam kalitesinin yükseltilmesi, toplumsal konularda daha aktif katılmaları, çalışma hayatında ve üretimde daha fazla yer almaları için son yıllarda yapılan düzenlemeleri takdirle anmak lazım.
Her ailede ilgiye, paylaşmaya, kaynaşmaya, anlaşılmaya, sevgiye ve kendini ifade hakkına ihtiyaç duyan bir engelli var mutlaka. Ülkemizde yaklaşık 9 milyon doğuştan veya sonradan çeşitli nedenler engelli olan birey var.
Engelliler herkes gibi çalışmak, üretmek, ekonomik bağımsızlığını kazanmak ve kaynaşarak toplumun bir parçası olmak istiyorlar. Onlar farklı şartlarda yaşasalar da, tüm engellilerin ortak noktasının dışlanma ve ayrımcılık olduğunu söylesek yanlış olmaz.
Son yıllarda engellilerimiz için getirilen veya iyileştirilen düzenlemelere bakıldığında; Engelliler için Gelir vergisi, ÖTV, MTV, KDV ve Gümrük vergilerinde sağlanan avantajlar, SGK prim teşviki, evde bakım parası, Alo 183 Sosyal Destek Hattı yardımı, 2022 engelli aylığı desteği veriliyor. Ayrıca bazı belediye meclislerinde alınan kararlar doğrultusunda Engelli bireyler için toplu taşıma araçlarında (ücretsiz veya indirimli) ve su faturalarında, Devlet Demiryolları tarafından ana hat yolcu trenleri ile yapılacak seferlerde, THY tarafından tüm iç ve dış hatlarda, Türkiye Denizcilik İşletmelerine ait kruvaziye seferler ve iç hatlarda çeşitli oranlarda indirim uygulanıyor.
Kronik hastalığı nedeniyle cihaza bağımlı şekilde hayatını sürdürmek durumunda kalan engellilere ve ailelerine Elektrik Fatura Bedeli ve Kesintisiz Güç Kaynağı Desteği sağlanmaktadır. 3294 sayılı Evde Bakım Yardımı almayan, kronik hastalığı nedeniyle cihaza bağımlı olan hastaların yaşadığı haneler elektrik indiriminden faydalanabilmektedir.
Ayrıca hem özel sektörde hem de kamuda engelli istihdam zorunluluğu bulunuyor. İşverenler, elli veya daha fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör işyerlerinde yüzde üç engelli, kamu işyerlerinde ise yüzde dört engelli işçiyi meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlüdür.
Engelli vergi indirimi alınması durumunda erken emeklilik veya şartları sağladıkları takdirde malulen emeklilik hakkından yararlanılabiliyor. Malulen emeklilik için En az on yıldan beri sigortalı bulunup, toplam olarak 1800 gün prim ödenmesi ve çalışma gücünü en az yüzde 60 oranında kaybetmesi gerekmektedir. Engelli vergi indiriminde ise, yüzde 40 ve üzeri engelli rapor olan 4/a sigortalılarının Maliye İdaresinden Engelli Vergi İndirimi yazısı alınması lazımdır. Vergi indirim belgesi almak için bir işyerinde çalışıyor olmak ve en az yüzde 40 engelli olmak gerekir. Çalışmayanlar için vergi indirim belgesi verilmez. http://eviss.ivdb.gov.tr/sayfasından engelli vergi indirim başvurusunun durumu sorgulanabiliyor.
Özel bakım merkezlerinden engelli sağlık kurulu raporunda “tam bağımlı engelli birey” olduğu belirtilen ve her türlü gelirler toplamı esas alınmak suretiyle hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarı, asgarî ücretin aylık net tutarının 2/3’ünden (1.402 TL) daha az olan engelli bireyler “Ücreti Bakanlık Tarafından Karşılanan Engelli” statüsünde hizmet alabilir. Bu statüde merkeze yerleştirilen engelli bireylerin tüm giderleri (bakım ücreti ödemesi, harçlık, giyim yardımı) Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından karşılanmaktadır.
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Çağrı Merkezlerinden Alo 183 Sosyal Destek Hattı aracılığı ile aile, kadın, çocuk, engelli, yaşlı, şehit yakınları ile gaziler ve gazi yakınlarına yönelik hizmetlere ilişkin çağrılar değerlendirilerek rehberlik ve danışmanlık hizmeti sunulmaktadır.
Bir sonraki yazımda da evde bakım desteğini açıklamaya devam edeceğim.
