Okurumuz Emine Türkcan soruyor: Bünyamin bey, üç aylık bir bebeğim var. Doğum yapmadan önce bir şirkette finans bölümünde çalışıyordum. SGK sigortalılara süt parası veriyormuş dediler, doğru mu? Bu parayı nasıl alırız?
Sosyal güvenlik sistemimizde düzenlenmiş olan haklardan birini de sigortalılara veya sigortalı yakınlarına ödenen emzirme ödeneği oluşturmaktadır.
Halk arasında süt parası olarak anılan bu ödeme yeni doğum yapan kadınlara ve eşlerine ödenmektedir.
Ancak emzirme ödeneğini almanın bazı şartları da bulunmakta.
Peki, emzirme ödeneği nedir, ne kadardır, nasıl alınabilir? Ayrıntılı olarak açıklayalım.
Emzirme Ödeneği Nedir?
Emzirme ödeneği ülkemizde kısa vadeli sigorta kolları, başka bir deyişle emeklilik değil sağlık hizmeti sağlayan sigorta kollarından olan analık sigortasından yapılan sosyal sigortalar yardımlardan biridir.
Halk arasında süt parası olarak yaygınlaşmış bulunan emzirme ödeneği, çocuğu olan sigortalılara belirli şartlarda verilmektedir.
Emzirme ödeneği almak için illaki doğum yapan kadının sigortalı olmasına gerek yoktur. Kocası sigortalı çalışan bir ev kadını da emzirme ödeneği alabilmektedir.
Kısa vadeli sigorta kolları içerisinde yer alan analık sigortasından sigortalı kadına veya sigortalı olmayan karısının doğum yapması nedeniyle sigortalı erkeğe emzirme ödeneği verilebilmektedir.
Hangi Sigortalılar Emzirme Ödeneği Kapsamında?
Emzirme ödeneği 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalıları kapsamaktadır.
Hukuki tabiri Türkçeleştirecek olursak SSKlı çalışanlar ile BağKurlu esnaflar, muhtarlar, çiftçiler ve şirket ortakları emzirme ödeneği alabilmektedir.
4/cliler, yani devlet memurları emzirme ödeneği kapsamında değildir.
Bağ-Kurlular 01.10.2008 öncesinde bu ödeneği alamazken sosyal güvenlik reformu sonrasında alabilmeye başlamıştır.
Kapsama giren sigortalılardan; kendi çalışmalarından dolayı gelir veya aylık alan kadına ya da gelir veya aylık alan erkeğin sigortalı olmayan eşine, her çocuk için yaşaması şartıyla emzirme ödeneği verilmektedir.
Emzirme Ödeneğinin Şartları Nelerdir?
Emzirme ödeneği alabilmek için bir takım şartlar bulunmaktadır.
Emzirme ödeneğini alabilmek için:
– Kişinin yada eşinin SSK veya Bağ-Kurlu olarak sigortalı olması,
– Çocuğun sağ olarak dünyaya gelmiş olması,
– Sigortalıların doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün kısa vadeli sigorta kolları primi bulunması,
şartları aranır.
Emzirme ödeneği sağ doğum olması şartıyla her bir çocuk için verilmektedir. Çocuğun sağ olarak doğduktan sonra vefat etmesi halinde dahi emzirme ödeneği alınabilmesi mümkündür.
Emzirme ödeneği alabilmek için çocuğun doğum tarihinde resmi nikahlı olmak gerekir, imam nikahı geçerli sayılmaz.
Emzirme ödeneği doğum sonrasındaki her ay için verilmez; yalnızca her doğum için bir kez verilmektedir.
Bağ-Kurluların emzirme ödeneği alabilmesi için GSS dahil tüm prim borçlarını kapatmış olmaları zorunludur, borçları varsa ödenek alamazlar.
İşten Çıktıktan Sonra da Alınabilir
Emzirme ödeneği yalnızca aktif olarak çalışan sigortalılara verilmez, işten ayrıldıktan sonra belirli bir süre daha bu hak korunur.
Emzirme ödeneğine hak kazanan sigortalılardan işten çıkanların, sigortalılığın son erme tarihinden başlamak üzere üç yüz (300) gün içerisinde çocukları doğarsa, sigortalı kadın veya eşi analık sigortalı erkek, doğum tarihinden itibaren önceki on beş ay içerisinde en az 120 gün prim ödenmiş olması şartıyla emzirme ödeneğinden yararlandırmaktadır.
Hem doğumun 300 gün içinde olması hem de doğumdan önceki on beş ayda 120 gün aranması şartları bir arada gerçekleşmelidir.
Emzirme ödeneğine müstehaklığın tespitinde hizmet süresinin hesabında dikkate alınmayacak süreler 5510 sayılı Kanunun 24 üncü maddesinde belirtilmiştir.
2014 Yılında Süt Parası Ne Kadar?
Emzirme ödeneği her yıl SGK tarafından arttırılan bir ödenektir.
Emzirme ödeneği, Sosyal Güvenlik Kurumu Yönetim Kurulunca alınan 25.12.2009 tarihli ve 2009/407 sayılı karar ile 2010 yılından başlamak üzere her yıl bir önceki yıl için Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) değişim oranında artırılmaktadır.
Bu şekilde hesaplanarak bulunacak rakamlardaki kuruşların liraya iblağ edilmektedir.
2013 yılında 95 TL olan emzirme ödeneği 2014 yılı için Türkiye İstatistik Kurumunun açıkladığı TÜFE oranında arttırılarak 103 TL olmuştur.
SGKya Başvurmak Gerekiyor
Emzirme ödeneği otomatik olarak ödenmez. Yani doğumun gerçekleşmesi ile SGK adınıza otomatik olarak emzirme ödeneği göndermez.
Emzirme ödeneği alabilmek için dilekçe ile SGKnın sigortalının son hizmetinin geçtiği Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü yada Sosyal Güvenlik Merkezine başvurmak gerekir.
Başvuru sırasında çocuğun doğum belgesi, evlilik cüzdanının fotokopisi ve bebeğin doğum tarihi itibariyle sigortalıya ait 120 gün hizmet süresi bulunduğunu gösterir vizite kağıdının verilmesi yerinde olacaktır.
Parayı Almak İçin Son Beş Yıl Önemli
Emzirme ödeneğini yalnızca yeni doğum yapanlar almaz.
Son beş yıl içerisinde doğum yapan kadınların SGKya başvurarak süt parası isteme hakkı vardır.
Zira sosyal güvenlik sistemimizde emzirme ödeneği doğum tarihinden itibaren beş yıl içerisinde istenilebilir.
Emzirme ödeneği başvurduğunuz Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü yada Sosyal Güvenlik Merkezinin Kısa Vadeli Sigorta Servisince yapılacaktır.
Yapılan inceleme sonucu süt parası alabileceği tespit edilenlerin adına para Ziraat Bankası şubelerine gönderilir.
Sigortalılar yada eşleri de TC Kimlik numaraları ile gidip bu parayı Ziraat Bankasından çekebilir.
